ΗΠΑ – Ο νέος αγαπημένος φορολογικός παράδεισος των υπερπλουσίων

Μιλώντας για φορολογικούς παραδείσους, η σκέψη των περισσότερων πηγαίνει συνειρμικά κυρίως σε ηλιόλουστους εξωτικούς προορισμούς στην Καραϊβική ή χώρες και μέρη στην Ευρώπη.

Σίγουρα όμως δεν πάει στη Νότια Ντακότα…

Κι όμως! Η κατεξοχήν αγροτική μεσοδυτική πολιτεία των ΗΠΑ -γνωστή κυρίως από το Εθνικό Μνημείο του Όρους Ράσμορ, με τις λαξευμένες γιγαντιαίες μορφές τεσσάρων Αμερικανών προέδρων- φιγουράρει πια στις πρώτες θέσεις της λίστας των τοποθεσιών όπου οι πλούσιοι του πλανήτη μπορούν να κρύβουν τις περιουσίες τους, μέσω καταπιστευμάτων και offshore, χωρίς να πληρώνουν σεντ σε φόρους.

Όπως προκύπτει από τα Pandora Papers, εκεί βρίσκονται σήμερα «παρκαρισμένα» τουλάχιστον 360 δισεκατομμύρια δολάρια σε περιουσιακά στοιχεία.

Ποσό, που όπως προκύπτει από την έρευνα της Διεθνούς Κοινοπραξίας Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ), τετραπλασιάστηκε μέσα στην τελευταία δεκαετία.

Μόνο μία τοπική εταιρεία καταπιστευμάτων, η South Dakota Trust Company, έχει πελάτες από 54 χώρες. Φυσικά, δεν είναι η μόνη.

Όπως μοναδική δεν είναι και η Νότια Ντακότα μεταξύ των πολιτειών στις ΗΠΑ που διαγκωνίζονται για τον τίτλο του σούπερ φορολογικού παραδείσου…

Το «πλεονέκτημα της Νότιας Ντακότα»

Η μεσοδυτική αμερικανική πολιτεία άρχισε να μετατρέπεται σε χρηματοπιστωτικό κέντρο από τις αρχές της δεκαετίας του ‘80.

Σε πρώτη φάση, κατάργησε το 1981 τα ανώτατα όρια για τα επιτόκια των πιστωτικών καρτών.

Δύο χρόνια μετά, έγινε η πρώτη πολιτεία που επέτρεψε τα λεγόμενα «αιώνια καταπιστεύματα», αίροντας τους χρονικούς περιορισμούς και αφήνοντας έτσι περιουσιακά στοιχεία να μένουν ανέγγιχτα για αιώνες.

Η κίνηση αυτή, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η πολιτεία δεν έχει φόρο εισοδήματος, κληρονομιάς και κεφαλαιουχικών κερδών, την κατέστησε ελκυστικό προορισμό για τη «φυγάδευση» παχυλών περιουσιών.

Έκτοτε, η Νότια Ντακότα συνέχισε να ψηφίζει νόμους, κάνοντας τα καταπιστεύματά της ακόμη πιο ελκυστικά για τους υπερ-πλούσιους αυτού του κόσμου και ακόμη πιο «θολά» στα «στραβά μάτια» των αρχών.

Επέτρεψε καταπιστεύματα, όπου ο κληροδότης και ο δικαιούχος μπορεί να είναι το ίδιο άτομο.

Επιβάλλει «σφράγισμα» όλων τα δικαστικών εγγράφων για τη σύσταση των καταπιστευμάτων, χαλυβδώνοντας το οικονομικό απόρρητο των πλούσιων πελατών.

Επίσης, προστατεύει τα περιουσιακά στοιχεία που διατηρούνται σε ένα καταπίστευμα από τους πιστωτές.

Χάρη εν τω μεταξύ στην περίπλοκη νομική τους σχέση, ο κληροδότης, ο διαχειριστής και ο δικαιούχος του εκάστοτε καταπιστεύματος μπορούν να παίζουν ανενόχλητοι την «κολοκυθιά» για το ποιος έχει τον τελικό έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων.

Και κάπως έτσι, κανείς δεν πληρώνει κανένα «λογαριασμό».

Σύμφωνα με το ICIJ, ο πρόεδρος του Ισημερινού Γκουιγέρμο Λάσο, ο δισεκατομμυριούχος Κινέζος Σουν Χονμπίν που δραστηριοποιείται στην αξιοποίηση ακινήτων και δεκάδες άλλοι -ξένοι και Αμερικανοί- συγκαταλέγονται στο μακρύ πλετατολόγιο των εταιρειών καταπιστευμάτων της Νότιας Ντακότα, μέσω offshore, αλλά και οnshore.

Προσφιλής τακτική

Παρόμοια καταπιστεύματα συστήνονται και σε άλλες πολιτείες των ΗΠΑ.

Το συνολικό ύψος των περιουσιακών στοιχείων που διαχειρίζονται εκτιμάται ότι φτάνουν κοντά στο 1 τρισεκατομμύριο δολάρια.

Η έρευνα του ICIJ εντόπισε συνολικά 201, πολλά από αυτά συνδέονται με ξένα κεφάλαια. Τα 81 από αυτά, ανέφερε, είναι στη Νότια Ντακότα.

Η Νεβάδα, η Φλόριντα και το Τέξας έχουν επίσης σημαντικό αριθμό. Στο Ντέλαγουερ, την ιδιαίτερη πατρίδα του Αμερικανού προέδρου Μπάιντεν -όπου εκλεγόταν γερουσιαστής για πάνω από τρεις δεκαετίες- λειτουργούν τουλάχιστον 14.

Όχι τυχαία, οι ΗΠΑ πλέον κατατάσσονται ως ο Νο 2 φορολογικός παράδεισος στον κόσμο, μόλις πίσω από τα Νησιά Κέιμαν.

«Ο πρόεδρος Μπάιντεν πρέπει να αντιστοιχίσει τη ρητορική του με τον τερματισμό των αθέμιτων χρηματοοικονομικών πρακτικών και να αρχίσει από το μεγαλύτερο παραβάτη: τη χώρα του», σχολίασε σε ανακοίνωσή του ο οικονομολόγος Άλεξ Κόμπαμ, διευθύνων σύμβουλος του Δικτύου Φορολογικής Δικαιοσύνης.

Ζητείται μεταρρύθμιση

Μετά και τις τελευταίες αποκαλύψεις των Pandora Papers, εντείνονται και πάλι οι φωνές για μεταρρύθμιση του διεθνούς φορολογικού δικαίου και για κατάργηση δημοφιλών εργαλείων φοροαποφυγής, όπως τα καταπιστεύματα και οι εταιρείες-«βιτρίνες».

«Η νομιμότητα είναι το πραγματικό σκάνδαλο», σχολίασε εύστοχα στο Twitter ο συγγραφέας και ακτιβιστής Κόρι Ντόκτοροου.

Κι «όταν οι πλούσιοι δεν πληρώνουν τους φόρους τους, μετατοπίζουν αυτήν την υποχρέωση σε όλους τους άλλους», επισημαίνει ο Τσακ Κόλινς, διευθυντής του προγράμματος για την ανισότητα στο Ινστιτούτο Πολιτικών Σπουδών.

«Τα καταπιστεύματα που δημιουργήθηκαν στη Νότια Ντακότα και σε πολλές άλλες πολιτείες των ΗΠΑ παραμένουν μυστικά, παρά την πρόσφατη θέσπιση του ομοσπονδιακού νόμου περί εταιρικής διαφάνειας, ο οποίος καθιστά πιο δύσκολο για τους ιδιοκτήτες ορισμένων τύπων εταιρειών να κρύψουν την ταυτότητά τους», ανέφερε η ICIJ.

Μέχρι και σήμερα, εν τω μεταξύ, οι ΗΠΑ παραμένουν η μοναδική χώρα του ΟΟΣΑ που δεν έχει υπογράψει το Κοινό Πρότυπο Αναφοράς (CRS), βάσει του οποίου οι κυβερνήσεις ανταλλάσσουν χρηματοοικονομικές πληροφορίες σε φορολογικά θέματα.

Γεγονός, που όπως σχολιάζει και το Axios, «τις καθιστά πολύ πιο ελκυστικές ως φορολογικό παράδεισο καθιστώντας από μέρη, όπως οι Μπαχάμες ή ο Παναμάς»…