Καταιγιστικό ρυθμό αποκτούν οι εξελίξεις στο μέτωπο της ενέργειας το οποίο, ειδικά μετά την υποχώρηση της πανδημίας, αναδεικνύεται σε μείζον για όλο τον πλανήτη.

Κι αυτό προσφέρει μια πρώτης τάξης ευκαιρία στη Ρωσία και τον Βλαντίμιρ Πούτιν να παρουσιαστούν ως «Καλοί Σαμαρίτες» και εγγυητές της σταθερότητας, παίζοντας ένα ακόμη χαρτί στο πλαίσιο της ενεργειακής διπλωματίας. Πολύ περισσότερο καθώς νοικοκυριά και επιχειρήσεις ετοιμάζονται για ένα πολύ ακριβό χειμώνα, κυρίως εξαιτίας της μεγάλης αύξησης στις τιμές του φυσικού αερίου, η οποία πλήττει ιδιαιτέρως την Ευρώπη.

Οπως παραδέχθηκε χθες η Κομισιόν παρουσιάζοντας την «εργαλειοθήκη» με τα 12 μέτρα για την αντιμετώπιση της κρίσης, αν και καθίσταται επιτακτικός ο στόχος της μετάβασης στην «πράσινη ενέργεια», το φυσικό αέριο είναι αυτό που εξακολουθεί να καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τη συνολική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας.

«Ο μοναδικός τρόπος να αποσυνδέσουμε το αέριο από τον ηλεκτρισμό είναι να πάψουμε να το χρησιμοποιούμε για την παραγωγή του», δήλωσε χαρακτηριστικά η αρμόδια επίτροπος, η Εσθονή Κάντρι Σίμσον. «Αυτός είναι και ο μακροπρόθεσμος στόχος της ΕΕ, να αντικαταστήσει τα ορυκτά καύσιμα με τις ανανεώσιμες πηγές», πρόσθεσε.

Χορεύει η Ευρώπη

Μέχρι τότε, πάντως, η Ευρώπη θα είναι αναγκασμένη να… χορεύει στους ρυθμούς του αερίου – τους οποίους πολλοί ισχυρίζονται ότι υπαγορεύει ο Πούτιν, μέσω της Gazprom. Για «χρυσή ευκαιρία» έκανε λόγο το Bloomberg, που ισχυρίζεται ότι η Μόσχα θα επιδιώξει να διασφαλίσει τόσο μακροπρόθεσμα συμβόλαια (τα οποία απέφευγαν οι Βρυξέλλες, θέλοντας να διατηρήσουν τη δυνατότητα να αξιοποιούν όσο το δυνατόν περισσότερους «παίκτες») όσο και την ταχεία έγκριση για τη λειτουργία του νέου αγωγού Nord Stream 2.

Η αλήθεια, βεβαίως, είναι πως – για την ώρα – δεν έχει υπάρξει κανείς που να επιβεβαιώνει ότι η Ρωσία δεν τηρεί τα συμφωνηθέντα. Το αντίθετο συμβαίνει μάλιστα, όπως τουλάχιστον έχουν δηλώνει μια σειρά ευρωπαϊκοί όμιλοι, αλλά και η Ανγκελα Μέρκελ. Ο δε πρόεδρός της εμφανίστηκε χθες έτοιμος να συμβάλει στην αποκλιμάκωση της κρίσης, με την προώθηση μεγαλύτερων ποσοτήτων αερίου στις αγορές της Ευρώπης, χαρακτηρίζοντας «ανοησίες» την κατηγορία ότι χρησιμοποιεί το αέριο ως «πολιτικό όπλο».

«Εάν μας ζητήσουν να αυξήσουμε (τις ποσότητες) είμαστε έτοιμοι να το κάνουμε. Θα τις αυξήσουμε όσο μας ζητήσουν οι εταίροι μας. Δεν υφίσταται καμία απολύτως άρνηση από την πλευρά μας», ισχυρίστηκε ο ίδιος, μιλώντας στο πλαίσιο ενεργειακής διάσκεψης που πραγματοποιείται στη Μόσχα. «Τα αποθέματα της Ρωσίας είναι ανεξάντλητα και αυξάνουμε τις προμήθειες στην Ευρώπη, ακόμη και υπό τις παρούσες συνθήκες, που είναι δύσκολες για εμάς», όπως πρόσθεσε – ασκώντας παράλληλα κριτική στους Ευρωπαίους, με το επιχείρημα ότι «η κατάσταση στην ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου δεν μοιάζει να είναι ισορροπημένη και προβλέψιμη».

Σκληρός

Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι λίγο νωρίτερα, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου είχε εμφανιστεί πιο σκληρός. «Τίποτε δεν μπορεί να παραδοθεί πέρα από τα όσα προβλέπουν τα συμβόλαια. Πώς θα γίνει αυτό; Τσάμπα; Είναι ζήτημα διαπραγμάτευσης με την Gazprom», είπε ο Ντμίτρι Πεσκόφ, υποδεικνύοντας ουσιαστικά στις Βρυξέλλες και τους «27» να αποδεχτούν τους όρους του ρωσικού «γίγαντα» και την πολυετή εξάρτησή τους από αυτόν.

Οσο για τη μετάβαση στην «πράσινη» οικονομία και την εποχή στην οποία το αποτύπωμα του άνθρακα θα είναι μηδενικό, δεν πρόκειται για απλή υπόθεση – και σίγουρα είναι μια πολύ ακριβή διαδικασία. Ενδεικτικά, η Διεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) διεμήνυσε χθες ότι «ο κόσμος δεν επενδύει επαρκώς για να καλύψει τις μελλοντικές ενεργειακές ανάγκες του», ενώ έκανε λόγο για την ανάγκη διάθεσης 4 τρισ. δολαρίων ως το 2030 για την ανάπτυξη των καθαρών μορφών ενέργειας και των κατάλληλων υποδομών.

Σε διαφορετική περίπτωση, όπως προειδοποιεί στην ετήσια έκθεσή του (World Energy Outlook), θα υπάρξει απόκλιση της τάξης του 60% από τους στόχους που έχουν τεθεί για τη μείωση εκπομπών διοξειδίου και άλλων αερίων του θερμοκηπίου ως το 2050 – με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την αύξηση της μέσης θερμοκρασίας στην επιφάνεια του πλανήτη.