Παρότι το αποτέλεσμα ήταν σχεδόν προδιαγεγραμμένο – το ΠΑΣΟΚ ήταν από καιρό σε τροχιά εξουσίας – και το κλίμα ήταν τόσο διάχυτο που ακόμη και όσοι ήμασταν παιδιά το αντιλαμβανόμασταν, είχε όντως τα χαρακτηριστικά του εκλογικού θριάμβου.

Η νίκη του ΠΑΣΟΚ και του Ανδρέα Παπανδρέου στις 18 Οκτωβρίου 1981 ήταν σίγουρα μια μεγάλη τομή.

Ουσιαστικά, ήταν η δικαίωση όλων εκείνων που στις δεκαετίες μετά τον Εμφύλιο ένιωθαν να είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Ακόμη και όταν πρόκοβαν.

Ήταν η ολοκλήρωση της Μεταπολίτευσης, καθώς στα βήματα που είχε ήδη κάνει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής προστέθηκαν και άλλες κρίσιμες τομές όπως ήταν η αναγνώριση της Εθνικής Αντίστασης (το συμβολικό τέλος του Εμφυλίου), η μεγάλη μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου, ο εκδημοκρατισμός του συνδικαλιστικού κινήματος.

Και ήταν η αφετηρία μεγάλων αλλαγών, που μερικές όπως το ΕΣΥ, παραμένουν ακόμη.

Κυρίως, όμως, ήταν εκείνη η ιστορική στιγμή που η ελληνική κοινωνία πίστευε ακόμη ότι τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν.

Το αισθανόσουν ακόμη και στα οικογενειακά τραπέζια όπου όλοι είχαν μια γνώμη και ήθελαν να πουν πώς θα έπρεπε να είναι οργανωμένη η οικονομία και το κράτος.

Η κοινωνία είχε εμπιστοσύνη στη δυνατότητα να γίνουν τα πράγματα πιο δίκαια και να δει η κοινωνική πλειοψηφία τη θέση της να βελτιώνεται.

Και η αλήθεια είναι ότι στη δεκαετία του 1980 οι περισσότεροι άνθρωποι είδαν τη ζωή τους να γίνεται καλύτερη.

Δεν θέλω να εξιδανικεύσω καταστάσεις. Γνωστό το πώς τελείωσε η πρώτη οκταετία του ΠΑΣΟΚ και σε τι κλίμα.

Ούτε είναι η διάθεσή μου να κάνω κάποια εξαντλητική αποτίμηση του τι πέτυχαν και τι όχι οι τότε κυβερνήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου.

Εγώ στο κλίμα θέλω να σταθώ.

Στον ενθουσιασμό.

Στη βαθύτερη εμπιστοσύνη στη δυνατότητα τα πράγματα να αλλάξουν.

Στην ιστορική αισιοδοξία.

Γιατί όλα αυτά παρέπεμπαν σε μια κοινωνία που ήθελε να βάλει πλάτη, σε μια διανόηση που σκεφτόταν ακόμη πώς θα άλλαζαν τα πράγματα και σε ένα πολιτικό σύστημα που παρήγαγε ακόμη οράματα.

Κοντολογίς όσα σήμερα μας λείπουν.

Headlines