Έλλη Λαμπέτη – Αγωγή από τα ανίψια της για το ξενοδοχείο «Villa Lampeti» στο Κολωνάκι

Αγωγή για «προσβολή προσωπικότητας μέσω οικονομικής εκμετάλλευσης στοιχείων της προσωπικότητας» εναντίον γνωστής εταιρείας διαχείρισης ξενοδοχείων, που έχει μετατρέψει νεοκλασικά της Αθήνας σε boutique hotels, κατέθεσαν τα τρία ανίψια της Έλλης Λαμπέτη (Έλλης Λούκου, όπως ήταν το πραγματικό όνομα της ηθοποιού), δηλαδή, οι Αναστασία και Ιωάννης Παπαδόπουλος, παιδιά της αδελφής της ηθοποιού, Βασιλικής, και ο Κώστας Λούκος, γιος του αδελφού της, Τάσου.

Αιτία, η ονομασία ως «Villa Lambeti» ή «Hotel Lambeti», του νεοκλασικού στο Κολωνάκι, γωνία Διδότου και Δελφών, έργου του Δανού αρχιτέκτονα, Κρίστιαν Χάνσεν, το 1906.

Το κτίριο αναφέρεται ως το «σπίτι της Λαμπέτη», παρότι δεν ήταν το πατρικό σπίτι της σπουδαίας ηθοποιού, ούτε καν ιδιοκτησία της. Ηταν όμως το σπίτι, σε ένα διαμέρισμα του οποίου έζησε εκείνη, από το 1966 έως το 1973. Γι’ αυτό και συνδέθηκε μαζί της.

Στη σύνδεση αυτή συνηγόρησε και το γεγονός ότι το 1998 τοποθετήθηκε ακριβώς απ’ έξω, στον πεζόδρομο της Δελφών, προτομή της νεαρής Λαμπέτη, φιλοτεχνημένη από τον Αναστάσιο Γκιόκα.

Είχε προηγηθεί, το 1985, ο χαρακτηρισμός του νεοκλασικού από το υπουργείο Πολιτισμού ως «έργου τέχνης» και η υπαγωγή του, έκτοτε, σε καθεστώς ειδικής προστασίας από την πολιτεία.

Το 2015, έγινε γνωστό ότι το οίκημα πωλείται έναντι 4,5 εκατομμυρίων ευρώ. Ποιος ήταν μέχρι τότε ο ιδιοκτήτης, δεν μαθεύτηκε. Ο αγοραστής ήταν, πάντως, μια εταιρεία (η τωρινή αγωγή στρέφεται και σ’ αυτήν). Μαθεύτηκε, επίσης, ότι το κτίριο υπενοικιάστηκε με μακροχρόνιο συμβόλαιο από άλλη γνωστή εταιρεία διαχείρισης ξενοδοχείων.

H τελευταία ζήτησε, ως όφειλε, την άδεια της αρμόδιας Διεύθυνσης του ΥΠΠΟ για την αλλαγή χρήσης, με στόχο το νεοκλασικό να αρχίσει να λειτουργεί το 2022 ως πολυτελές ξενοδοχείο, με 6 σουίτες και roof top με θέα. Έπειτα, όμως, γνωστοποιήθηκε και η ονομασία του ξενοδοχείου: Villa ή Hotel «Lambeti».

Η χρήση του ονόματος της Έλλης Λαμπέτη, χωρίς να έχει προηγηθεί καμία απόπειρα επικοινωνίας με την οικογένεια, εξόργισε τα ανίψια της, σύμφωνα με την Εφημερίδα των Συντακτών

‘Ετσι τον περασμένο Ιούνιο, ύστερα και από δημοσιεύματα που αναφέρονταν θριαμβολογικά στη Villa «Lambeti», δημοσιοποίησαν δήλωση (που υπέγραφαν οι Μ. Λαλιώτης, Κ. και Τ. Λούκος, Γ. και Π. Παπαδόπουλος, Ελ. και Ν. Παπαδοπούλου).

Όπως ανέφεραν, μεταξύ άλλων: «(…)εμείς, οι κληρονόμοι και πλησιέστεροι συγγενείς εν ζωή της Ελλης Λαμπέτη, θέλουμε να δηλώσουμε προς κάθε κατεύθυνση ότι δεν συναινέσαμε και δεν συναινούμε στη χρήση του ονόματός της για αυτό τον σκοπό. (…) Θεωρούμε απαράδεκτο και προσβλητικό για τη μνήμη της να εκμεταλλεύονται κάποιοι το όνομά της σε ένα κερδοσκοπικό εγχείρημα, που δεν έχει καμία σχέση με τη ζωή και το έργο της. Αν δεν υπάρξει συμμόρφωση άμεσα, τον λόγο θα έχει η δικαιοσύνη. Θέλουμε να καταστήσουμε απολύτως σαφές ότι δεν διεκδικούμε οικονομικό όφελος, παρά μόνο το ηθικό δικαίωμα να μην εμπλέκεται το όνομα της θείας μας σε επιχειρηματικές δραστηριότητες».

Τα ανίψια της Λαμπέτη επέμεναν εξαρχής στην ηθική διάσταση του θέματος, ξεκαθαρίζοντας ότι δεν θα είχαν την ίδια στάση, αν η χρήση του ονόματος δεν γινόταν για εμπορικούς σκοπούς, αλλά υπέρ ενός ευγενούς σκοπού, όπως είναι π.χ. το Κέντρο Ψυχοκοινωνικής Υποστήριξης Γυναικών με καρκίνο του μαστού «Έλλη Λαμπέτη» – για την υλοποίηση του οποίου είχε ζητηθεί, το 2003, η άδειά τους για τη χρήση του ονόματος από την Ελληνική Εταιρεία Μαστολογίας.

Η ζωή και το έργο της Λαμπέτη στο σκεπτικό της αγωγής

Όπως είχαν προαναγγείλει, κατέθεσαν τώρα την αγωγή. Ένα από τα κεφάλαια του σκεπτικού της αγωγής, μάλιστα, αναφέρεται λεπτομερέστατα στη ζωή και το έργο της Λαμπέτη, ώστε να καταστεί σαφής η ξεχωριστή προσωπικότητα της ηθοποιού, αναφέρει στο ρεπορτάζ της η ΕΦΣΥΝ.

Χαρακτηριστικό είναι πως, στο κεφάλαιο αυτό, διορθώνεται και ένα καταχωρισμένο σφάλμα: «Η Έλλη γεννήθηκε στην πραγματικότητα στις 12 Απριλίου 1922 (παρά το γεγονός ότι εσφαλμένα αναφέρεται στα δημόσια έγγραφα ότι γεννήθηκε στις 12 Απριλίου 1926 ή 12-11-1930) στα Βίλια Αττικής, φέροντας το επώνυμο Λούκου, το οποίο μεταγενέστερα άλλαξε με πράξη του αρμοδίου Νομάρχη σε Λαμπέτη (δανεισμένο από ήρωα του ποιήματος του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη ‘Ο Αστραπόγιαννος’)».

Το δεύτερο κεφάλαιο της αγωγής στοιχειοθετεί απολύτως τη συγγενική σχέση των τριών εναγόντων με τη Λαμπέτη, αλλά και ότι, εκτός των άλλων, «η Έλλη Λαμπέτη, ως θεία μας, υπήρξε ένα κομβικό πρόσωπο της προσωπικής μας ζωής, με το οποίο όλοι διατηρούσαμε μια βαθιά συναισθηματική και προσωπική σχέση». Περιλαμβάνει, μάλιστα, και την αφήγηση πολλών περιστατικών.

Ακολουθεί η, στοιχειοθετημένη διαβεβαίωση ότι «εμείς, από κοινού με την αδελφή της Έλλης Λαμπέτη, Αντιγόνη Λούκου, φροντίζαμε διαχρονικά έως σήμερα για την προστασία της προσωπικότητας της θείας μας, αποκρούοντας αθέμιτη ή προσβλητική εκμετάλλευσή της ή διασφαλίζοντας την ορθή προβολή του ονόματος και του έργου της».

Απαριθμούνται αντίστοιχα περιστατικά, όπως μεταξύ άλλων το γεγονός ότι όταν ο Γιώργος Λεμπέσης θέλησε, το 1984, να ιδρύσει το θέατρο «Έλλη Λαμπέτη», πήρε ειδική γραπτή άδεια από την Αντιγόνη Λούκου για τη χρήση του ονόματος, με τη σύμφωνη γνώμη όλων και «επειδή η συγκεκριμένη δραστηριότητα είχε προφανή συνάφεια με το έργο της μεγάλης ηθοποιού». Αντιστοίχως έπραξαν και τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, προκειμένου να εκδώσουν, το 2009, σειρά γραμματοσήμων με το πορτρέτο της Λαμπέτη.

Οι τρεις ενάγοντες αντιπαραθέτουν τον τρόπο με τον οποίοι κινήθηκαν οι εναγόμενες εταιρείες, οι οποίες «έχουν ήδη προβεί και πρόκειται να προβούν στο άμεσο μέλλον σε εμπορική και οικονομική εκμετάλλευση του ονόματος και της επωνυμίας της Έλλης Λαμπέτη, συνδέοντας την εμπορική τους επιχείρηση με το πρόσωπό της και το έργο της, αλλά και με πτυχές της ιδιωτικής της ζωής, αφού τα σχετικά δημοσιεύματα αναφέρονται στα τραγικά γεγονότα που φέρεται να βίωσε στο συγκεκριμένο σπίτι».

Έπειτα από όλα αυτά, τα τρία ανίψια της ζητούν ξεκάθαρα από τις εταιρείες «να διαγράψουν από το λογότυπο και το διακριτικό γνώρισμα της επιχείρησής τους, καθώς και από οποιαδήποτε επιγραφή εντός ή εκτός της εγκατάστασης της οικονομικής τους δραστηριότητας στο κτίριο (…) το όνομα και το επώνυμο της Έλλης Λαμπέτη και να αφαιρέσουν εντός ή εκτός της εγκατάστασης της οικονομικής τους δραστηριότητας στο κτίριο (..) οποιαδήποτε προσωπογραφία απεικονίζει το πρόσωπο της Έλλης Λαμπέτη».

Η συνέχεια, εάν δεν υποχωρήσει η εταιρεία, θα δοθεί στις δικαστικές αίθουσες.