Αφαιρείται από το δημαρχείο της Νέας Υόρκης ο ανδριάντας του Τομ Τζέφερσον, «ιδρυτή πατέρα» και τρίτου προέδρου των ΗΠΑ, συντάκτη της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας, λόγιου, διαφωτιστή, πολυμαθούς, έμπορου, ιδιοκτήτη φυτειών με 600 δούλους και εραστή ανήλικης μιγάδας 14 ετών, με την οποία έκανε 6 εξώγαμα παιδιά. Αιτία της αποκαθήλωσης του ανδριάντα είναι φυσικά τα δύο τελευταία ποινικά αδικήματα – σημερινά αδικήματα, τότε δεν ήσαν μεμπτές αυτές οι πρακτικές.

Ο Τζέφερσον μπορεί να ήταν σπουδαίος πολιτικός και διανοούμενος αλλά ως προς την ηθική του ήταν πάνω κάτω όπως οι περισσότεροι άνθρωποι της εποχής του – όπως οι πλούσιοι και ισχυροί άνδρες της εποχής του, για την ακρίβεια.

Υποθέτω το ίδιο συνέβαινε και με τον Πλάτωνα και τον Αριστοτέλη: σίγουρα είχαν δούλους στα σπίτια τους, στην Ακαδημία, στο Λύκειο· μπορούμε βάσιμα να υποθέσουμε ότι και οι δύο υπήρξαν παιδόφιλοι ενώ μάλλον δεν υπήρξαν αρσενοκοίτες γιατί ήταν ανάρμοστο (για ενήλικες) να είναι gay.

Μπορεί να είχαν και μερίδια στα μεταλλεία του Λαυρίου με τους χιλιάδες δούλους – με τους χιλιάδες εργάτες στο Λαύριο του 19ου αιώνα, όπου αποκαθηλώθηκε κατά τη δεκαετία του 1980 ο ανδριάντας του επαν-ιδρυτή των μεταλλείων και της πολίχνης Ιωάννη Σερπιέρη. Όχι  επειδή το γλυπτό ήταν κακόγουστο ή επειδή εκείνος ήταν ανήθικος αλλά γιατί ήταν εκμεταλλευτής.

Ήταν πρωτοβουλία αριστερού δημάρχου της δεκαετίας του 1980 που έκανε επίδειξη δύναμης στον κεφαλαιοκράτη Σερπιέρη – και στους αντιπάλους του. Αργότερα ο ανδριάντας επανήλθε στο πανύψηλο βάθρο του – από κάποιον δεξιό που έκανε επίδειξη δύναμης στους κατεδαφιστές, υποθέτω.

Μπορούμε να αφαιρέσουμε ή να γκρεμίσουμε τις προτομές και τους ανδριάντες του Πλάτωνα, του Αριστοτέλη και του Τζέφερσον σε δημόσιους χώρους, ώστε να μείνει χώρος για τους «γκραφιτάδες» ή για τους ευνοούμενους γλύπτες των σημερινών εξουσιών – τα έργα τους όμως δεν αναιρούνται. Χάρη στη σκέψη τους και στις πράξεις καταφέραμε να φθάσουμε σε δικαιότερες, ειρηνικότερες, ευδαιμονέστερες κοινωνίες που επιτρέπουν όχι μόνο να ασκείται κριτική αλλά και να αποκαθηλώνονται αυθεντίες του παρελθόντος.

Είναι άραγε θύματα της επιτυχίας τους; Όχι, είναι θύματα εξουσιομανών που για να κερδίσουν μικρούς προσωπικούς πολέμους  κάνουν επίδειξη δύναμης κατεδαφίζοντας, υποτίθεται, το έργο διανοητών ή πολιτικών του παρελθόντος. Αλλά και το Λαύριο και οι ΗΠΑ και τα ράφια των βιβλιοθηκών μαρτυρούν πόσο μάταιο είναι το έργο τους και πόσο μικρόνοες/οι είναι οι μωροφιλόδοξες/οι κατεδαφίστριες/στές.

Headlines