Απολιθώματα στην Αργεντινή αποκαλύπτουν την τρυφερή πλευρά των δεινοσαύρων

Θησαυρός απολιθωμάτων που ήρθε στο φως στην Παταγονία της νότιας Αργεντινής επιβεβαιώνει ότι ορισμένοι δεινόσαυροι ζούσαν σε οργανωμένα κοπάδια, με τους ενήλικες να φροντίζουν τα μικρά τους από κοινού.

Μελέτη που δημοσιεύεται στο Scientific Reports των εκδόσεων Nature εξετάζει περισσότερα από 100 απολιθωμένα αβγά και τα οστά περίπου 80 νεαρών και ενήλικων δεινοσαύρων του φυτοφάγου είδους Mussaurus patagonicus, συμπεριλαμβανομένων 20 εξαιρετικά καλοδιατηρημένων πλήρων σκελετών.

Τα ζώα πέθαναν μαζικά, πιθανώς λόγω ξηρασίας, και τελικά θάφτηκαν από άμμο που μετέφερε ο αέρας.

«Είναι μια μάλλον δραματική σκηνή 193 εκατομμυρίων ετών που πάγωσε στο χρόνο» δήλωσε ο Ντιέγκο Πολ του Παλαιοντολογικού Μουσείου του Τρολέο στην Αργεντινή, επικεφαλής της μελέτης.

Ο M.patagonicus έζησε την Ιουράσια περίοδο, την δεύτερη από τις τρεις περιόδους στις οποίες χωρίζεται η εποχή των δεινοσαύρων, πριν εμφανιστούν τα γιγαντόσωμα ήδη που γνωρίζουμε σήμερα. Ήταν ογκώδης για την εποχή του με μήκος 6 μέτρα και βάρος 1,5 τόνων, με μακρύ λαιμό, μεγάλη ουρά και μικρό κεφάλι.

Οι ενήλικοι δεινόσαυροι είχαν μήκος 6 μέτρων, όμως τα αβγά τους είχαν το ίδιο μέγεθος με τα αβγά κότας (Reuters)

«Η τοποθεσία αυτή είναι μοναδική» επισήμανε ο Πολ στο Reuters. «Περιλαμβάνει το χώρο όπου φώλιαζαν οι δεινόσαυροι μαζί με λεπτεπίλεπτους και μικροσκοπικούς σκελετούς καθώς και αβγά με έμβρυα. Τα απολιθώματα που βρήκαμε δείχνουν ότι η συμπεριφορά του κοπαδιού ήταν διαδεδομένη σε μακρύλαιμους δεινόσαυρους στα πρώτα στάδια της ιστορίας τους. Ήταν κοινωνικά ζώα και πιστεύουμε ότι αυτό μπορεί να ήταν σημαντικός παράγοντας για την επιτυχία τους».

Τα ζώα ήταν συγκεντρωμένα σε ομάδες ανά ηλικία όταν πέθαναν, με τα αβγά και τους νεοσσούς μαζεμένους σε μια περιοχή και τους σκελετούς νεαρών ατόμων σε μικρή απόσταση. Τα αβγά ήταν διατεταγμένα σε στρώματα μέσα σε χαντάκια, ενώ τα ενήλικα βρέθηκαν μόνα τους ή σε ζευγάρια.

Το φαινόμενο, γνωστό ως «ηλικιακός διαχωρισμός», αποτελεί ένδειξη περίπλοκης κοινωνικής δομής, λένε οι ερευνητές, οι οποίοι υποψιάζονται ότι το κοπάδι επέστρεφε στην ίδια περιοχή την περίοδο αναπαραγωγής.

«Τα μικρά ζούσαν μαζί με τους ενήλικες τουλάχιστον μέχρι την ενηλικίωσή τους. Ίσως παρέμεναν στο ίδιο κοπάδι και μετά την ενηλικίωση, όμως δεν έχουμε στοιχεία που επιβεβαιώνουν αυτή την υπόθεση» δήλωσε ο Βίνσεντ Φερνάντεζ του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, μέλος της ερευνητικής ομάδας.

Η ζωή σε κοπάδι προστατεύει τα νεαρά άτομα από επιθέσεις θηρευτών, εξήγησε. «Είναι μια στρατηγική για την επιβίωση του είδους».

Η περιοχή των φωλιών βρισκόταν στις όχθες μιας λίμνης όπου φύονταν φτέρες και κωνοφόρα. Τα αβγά είχαν το μέγεθος αβγού κότας και οι νεοσσοί θα χωρούσαν σε μια ανθρώπινη παλάμη, ενώ τα ενήλικα έφταναν στο βάρος του ιπποπόταμου.

Τα έμβρυα που διατηρούνταν μέσα στα αβγά επιβεβαιώθηκε ότι ανήκουν στο είδος M.patagonicus με την τεχνική της τομογραφίας ακτίνων Χ υψηλής ανάλυσης.

Ο M.patagonicus ανήκε στην ομάδα των σαυροποδόμορφων δεινοσαύρων, από την οποία προέκυψαν αργότερα τα γιγαντόσωμα σαυρόποδα.

Ένα από τα μεγαλύτερα χερσαία ζώα που έζησαν ποτέ ήταν ο αργεντινόσαυρος, ένα σαυρόποδο που εκτιμάται ότι είχε μήκος 36 μέτρα και βάρος άνω των 70 τόνων.