Κρίση στην εφοδιαστική αλυσίδα – Το plan b των μεγάλων ελλήνων και ξένων λιανοπωλητών για να έρθει στην ώρα του ο Αι-Βασίλης και το στοίχημα της Black Friday

γράφει η Ξανθή Γούναρη

Παρότι τα χριστουγεννιάτικα στολίδια έχουν κάνει την εμφάνισή τους νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά, πριν ακόμη και από την παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου, κανείς δεν είναι σίγουρος ότι ο Άγιος Βασίλης θα έρθει στην ώρα του, ή ότι ο σάκος του θα είναι γεμάτος με τα must have δώρα για τα μικρά και μεγαλύτερα παιδιά.

Σε σύγκριση με τα περσινά Χριστούγεννα που το μόνο πρόβλημα στην εγχώρια αγορά λιανικών πωλήσεων ήταν οι έγκαιρες παραδόσεις λόγω της αδυναμίας του κλάδου των ταχυμεταφορών να αντεπεξέλθει στην απρόσμενη ζήτηση, εφέτος οι 5 χρυσές εβδομάδες των εορτών μπορεί να εξελιχθούν σε πραγματικό εφιάλτη.

Κι αυτό γιατί το πρωτόγνωρο μείγμα προκλήσεων -από το χάος στην εφοδιαστική αλυσίδα και την έλλειψη ημιαγωγών μέχρι τις τιμές ρεκόρ σε ενέργεια, μεταφορές και πρώτες ύλες- τους αγγίζει όλους εκτινάσσοντας το κόστος.

Το plan b των λιανοπωλητών

Οι διοικήσεις των μεγάλων λιανεμπορικών αλυσίδων προετοιμάζουν ήδη από το καλοκαίρι εναλλακτικά σχέδια ώστε να μη βρεθούν τα καταστήματα με άδεια ράφια. Ωστόσο, όπως αναφέρει στέλεχος γνωστής εταιρείας στον Οικονομικό Ταχυδρόμο, ενδεχομένως φέτος οι καταναλωτές να έχουν λιγότερες ή/και ακριβότερες επιλογές σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια, ειδικά για τα προϊόντα υψηλής ζήτησης, όπως είδη τεχνολογίας, αθλητικά ρούχα και παπούτσια, παιχνίδια μέχρι αυτοκίνητα, ψυγεία, κουζίνες και χριστουγεννιάτικη διακόσμηση.

Το σίγουρο είναι πως ο πανικός που επικρατεί αυτή τη στιγμή σε Αμερική και Βρετανία δεν χαρακτηρίζει την εγχώρια αγορά, με τους επιχειρηματίες να διατηρούν τη ψυχραιμία τους είτε γιατί έχουν γεμίσει τις αποθήκες τους είτε γιατί έχουν λύσει ως ένα βαθμό το θέμα της μεταφοράς.

Υπάρχουν βέβαια και περιπτώσεις εταιρειών, όπως η αλυσίδα Jumbo, που επιλέγουν την άρνηση επαναγορών όταν οι ανατιμήσεις είναι πολύ υψηλές, όπως συμβαίνει αυτή τη στιγμή για τα προϊόντα που κατασκευάζονται στην Κίνα. Την ίδια στιγμή αναζητούν εναλλακτικούς προμηθευτές σε χώρες κοντά στην Ευρώπη, όπως είναι η Τουρκία ή ακόμη και το Ισραήλ και παράλληλα προχωρούν σε αναδιάρθρωση του προϊοντικού μείγματος.

Χριστούγεννα χωρίς παιχνίδια και ρούχα;

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι αυτή η εορταστική περίοδος θα είναι διαφορετική από οποιαδήποτε άλλη, καθώς οι λιανοπωλητές αγωνίζονται μεν να αποθηκεύσουν προϊόντα εγκαίρως αλλά οι τιμές έχουν εκτοξευτεί.

Έτσι η ανεύρεση των δώρων που θέλουν τα παιδιά δυσκολεύει.

Οι κονσόλες PlayStation 5 και Xbox θα είναι δύσκολο να βρεθούν καθώς η ζήτηση έχει εκτιναχθεί, ενώ υπάρχουν φόβοι πως οι ελλείψεις μπορεί να διατηρηθούν μέχρι και το 2023 σύμφωνα με την Toshiba.

Αυξήσεις τιμών παρατηρούνται επίσης σε ηλεκτροκίνητα και τηλεκατευθυνόμενα παιχνίδια, τα οποία βάλλονται παγκοσμίως τους τελευταίους μήνες, εξαιτίας της έλλειψης ημιαγωγών.

Λιγότερα είναι τα προβλήματα για τα «παραδοσιακά» παιχνίδια, όπως κούκλες, αυτοκινητάκια κ.λπ. αν και το κόστος των πρώτων υλών (πλαστικό, αλουμίνιο, ξύλο) επίσης σημειώνει μεγάλη άνοδο.

Πάντως αρκετοί καταναλωτές φροντίζουν ήδη από τώρα να κάνουν τις παραγγελίες τους για να μην βρεθούν προ δυσάρεστων εκπλήξεων αργότερα.

Την ίδια ώρα στον κλάδο της ένδυσης και της υπόδησης οι ελλείψεις άρχισαν ήδη από τον Σεπτέμβριο και κατά πάσα πιθανότητα θα συνεχιστούν στην περίοδο των εορτών με τις διαταραχές στην εφοδιαστική αλυσίδα να προκαλούν αυξήσεις στις τελικές τιμές καταναλωτή.

Για παράδειγμα το κλείσιμο εργοστασίων στο Βιετνάμ δημιούργησε σημαντικά προβλήματα στη Nike και στην Adidas.

Το στοίχημα της Black Friday

«Πρόβα τζενεράλε» για τον ερχομό του Αι-Βασίλη θα είναι η Black Friday, στις 26 Νοεμβρίου και κατ’ επέκταση οι προσφορές της Cyber Monday, τη Δευτέρα που ακολουθεί τη Μαύρη Παρασκευή, που αφορά κυρίως online ευκαιρίες στην τεχνολογία και όχι μόνο, αλλά και εν γένει η περίοδος των ενδιάμεσων εκπτώσεων από τη Δευτέρα 1η Νοεμβρίου με διάρκεια δύο εβδομάδων.

Όλοι οι λιανοπωλητές – από τις ισχυρές αλυσίδες (Κωτσόβολος, Public-Media Markt, Πλαίσιο, IKEA, Praktiker, Leroy Merlin, Intersport, Zakcret, Μουστάκας, Max Stores, Hondos Center κ.ά.) μέχρι τα μεμονωμένα καταστήματα, έχουν προσπαθήσει να στοκάρουν προϊόντα προετοιμαζόμενοι νωρίτερα και για την εορταστική περίοδο του Δεκεμβρίου.

Πόσο… μαύρη θα είναι φέτος η Μαύρη Παρασκευή

Το στοίχημα των φετινών προσφορών συνδυάζει ένα διπλό στόχο: την πώληση, αλλά ταυτόχρονα τη διασφάλιση της ποιότητας των υπηρεσιών.

Δεδομένου ότι στα δημοφιλή ηλεκτρονικά είδη, όπως smartphone, φορητούς υπολογιστές, τηλεοράσεις και κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών έχουν αρχίσει ήδη ελλείψεις, καθώς η παγκόσμια έλλειψη ημιαγωγών συνεχίζει να προκαλεί όλεθρο στις βιομηχανίες τεχνολογικών προϊόντων, υπάρχει αμφιβολία για το μέγεθος των προσφορών.

«Οι καταναλωτές θα πρέπει να περιμένουν ότι φέτος οι εκπτώσεις στα smartphones θα είναι λιγότερο επιθετικές κατά τις παραδοσιακές εκπτωτικές περιόδους», αναφέρει χαρακτηριστικά η Canalys, κυρίαρχη εταιρεία ερευνών παγκοσμίως.

Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη και η Apple αναγκάστηκε να μειώσει τους στόχους παραγωγής για το iPhone 13, ενώ κορυφαίες εταιρείες ηλεκτρονικών ειδών, συμπεριλαμβανομένων της Sony και της Samsung, έχουν προειδοποιήσει πως τα προϊόντα τους τα οποία ήταν ήδη σε έλλειψη θα είναι ακόμα πιο δύσκολο να βρεθούν το επόμενο διάστημα.

Έτσι κι αλλιώς, από την περσινή συγκριτική ανάλυση των τιμών πώλησης κατά την εβδομάδα της Black Friday με την αρχική τιμή κατά την προηγούμενη περίοδο που διενέργησε η ομάδα Business Intelligence του Skroutz φαίνεται ότι οι μαύρες προσφορές δεν είναι και τόσο… μαύρες.

Συνολικά το 2020, το 8,3% των προϊόντων αγοράστηκε σε πιο οικονομική τιμή ενώ το 87,9% σε παρόμοια τιμή (±10%). Το υπόλοιπο 3,8% των προϊόντων αγοράστηκε σε υψηλότερες τιμές.

Πηγή: ΟΤ