Ντετέκτιβ [ο, η]

Το πλήθος μιας μεγάλης πόλης λειτουργεί ως άσυλο του εγκληματία, σημείωνε ο Βάλτερ Μπένγιαμιν για τις αστυνομικές ιστορίες του Εντγκαρ Αλαν Πόε, εντοπίζοντας σε αυτές την ανάδειξη του ντετέκτιβ ως έναν από τους ήρωες της νεωτερικότητας.

Αιώνες αργότερα, νιώθουμε σήμερα έλξη ως θεατές ιστοριών με πρωταγωνιστές ντετέκτιβ σε σειρές που στην πλειονότητά τους βασίζονται σε βιβλία αστυνομικής λογοτεχνίας. Τα σκανδιναβικά ή ουαλικά νουάρ, τα πολωνικά, κροατικά, γερμανικά, γαλλικά, πολιτικά θρίλερ, οι αμερικανικές δυστοπίες με περίγυρο κάποια πόλη στις μεσοδυτικές πολιτείες παρελαύνουν από τους τηλεοπτικούς δέκτες μας. Και οι πρωταγωνιστές τους, δυσλειτουργικοί ντετέκτιβ άλλοτε μοναχικοί, άλλοτε σε συναδελφικά ζεύγη (ανδρικά κατά παράδοση) ή σε συνεργασία με κάποιον δαιμόνιο ρεπόρτερ αναλαμβάνουν το φορτίο της εξερεύνησης, της εξακρίβωσης, της ανίχνευσης της αλήθειας.

Πρόσφατα το μοτίβο του ντετέκτιβ – κυρίως στις ιστορίες των σκανδιναβικών υποθέσεων – απέκτησε και θηλυκά χαρακτηριστικά. Στο όνομα της συμπερίληψης οι ηρωίδες ντετέκτιβ δικαιούνται επίσης μία ταραγμένη προσωπική ζωή από ένα είδος απώλειας ή κάποιου οικογενειακού τραύματος. Σε κάθε περίπτωση όμως διαχειρίζονται τη μητρότητα και τις δύσκολες υποθέσεις λειτουργώντας κατά την μπενγιαμινική παρατήρηση ως «καλειδοσκόπια κοινωνικής συνείδησης».

Από τότε που τα μίντια σερβίρουν χλιαρές απόψεις ειδικών που προκύπτουν από συνθετικές αναγνώσεις εγχειριδίων πολιτικής θεωρίας και από μεταφραστικά συμπιλήματα του ξένου Τύπου, η πολιτική ανάλυση ξεθύμανε σε γνώμη. Το κενό καλύπτουν οι ντετέκτιβ. Ο τρόπος τους γίνεται εργαλείο για να παρακολουθήσει κανείς τη σημερινή πολιτική και να την καταλάβει. Το πρωτογενές κοινωνικό περιεχόμενο το οποίο εντόπισε ο Βάλτερ Μπένγιαμιν στις αστυνομικές ιστορίες του Εντγκαρ Αλαν Πόε ανάλογα προβάλλει στις σύγχρονες σειρές.

Ο καταθλιπτικός επιθεωρητής Βαλάντερ, η εμμονική Λορέν Βάις («Σημείο Μηδέν»), η αυτοκαταστροφική Σάρα Λουντ («Forbrydelsen»), ο Αρναρ και η Κάτα («Φόνοι της Βαλχάλα») και οι λοιποί fiction συνάδελφοί τους παρελαύνουν από πλατφόρμες streaming και τηλεοπτικά κανάλια. Η καταδίωξη του δολοφόνου που επιχειρούν είναι η κορυφή του παγόβουνου. Ο πυρήνας του προβλήματος είναι η διαφθορά της ηγεσίας, κάποιο οικολογικό έγκλημα, ένα μυστικό θαμμένο στο ασυνείδητο της τοπικής κοινωνίας. Η συναίσθηση της απόγνωσής τους εθίζει τον θεατή. Η άβυσσός τους είναι και δική μας.