Δημόσιο – Πώς θα γίνεται η αξιολόγηση των δημοσίων υπαλλήλων

Ενα νέο σύστημα «έξυπνης» αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων, το οποίο έρχεται να… διορθώσει τις αστοχίες του υπάρχοντος, αναμένεται να φέρει προς ψήφιση στη Βουλή το υπουργείο Εσωτερικών έως το τέλος του έτους. Ηδη η ηγεσία του επεξεργάζεται την αναδιαμόρφωση του υφιστάμενου πλαισίου αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων, με στόχο να αξιοποιηθούν οι υπάλληλοι στην κατάλληλη θέση με τον καλύτερο δυνατό τρόπο.

Οπως έχει ήδη δηλώσει ο υπουργός Μάκης Βορίδης, η αξιολόγηση, με τον τρόπο που γίνεται σήμερα, στην πλειοψηφία του δημόσιου τομέα, «είναι ως μη αξιολόγηση» κι αυτό γιατί τουλάχιστον το 95% των αξιολογούμενων υπαλλήλων παίρνει βαθμούς από 75 έως 100 (στα 100). «Αφού όλοι παίρνουν έναν τέτοιο βαθμό, τι να την κάνουμε την αξιολόγηση; Ποιο το νόημά της δηλαδή;» αναρωτήθηκε ο υπουργός Εσωτερικών.

Η γενικευμένα υψηλή βαθμολογία, όμως, δεν είναι το μοναδικό «βαρίδι» του υπάρχοντος συστήματος αξιολόγησης. Οπως επισημαίνουν οι καλά γνωρίζοντες, πρόκειται για ένα σύστημα βαρύ, με πολλά αλληλεξαρτώμενα στάδια και άρα μεγάλο διοικητικό βάρος, ενώ λόγω ακριβώς της… άριστης βαθμολόγησης δεν υπάρχουν συνέπειες είτε για τους πραγματικά άριστους είτε για εκείνους που δεν αποδίδουν στην εργασία όσο θα μπορούσαν. Παράλληλα, το σύστημα αξιολόγησης, όπως λειτουργεί σήμερα, έχει μια χρονική καθυστέρηση ενός έτους, καθώς η διαδικασία γίνεται την επόμενη χρονιά από το έτος αναφοράς, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη βελτίωση της λειτουργίας τής εκάστοτε υπηρεσίας.

Αυτή την περίοδο, λοιπόν, το υπουργείο Εσωτερικών εργάζεται πάνω στην αναδιαμόρφωση και τη βελτίωση του υφιστάμενου πλαισίου, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στα ταλέντα και στις μοναδικές ικανότητες των δημοσίων υπαλλήλων, με στόχο πάντα να αξιοποιηθούν αυτά στο έπακρο προς όφελος του δημόσιου συμφέροντος. Σύμφωνα με κύκλους του υπουργείου, το νέο σύστημα αξιολόγησης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ένα σύστημα talent management, το οποίο έχει ενσωματωθεί στο ευρύτερο πλαίσιο επιλογής προσωπικού, που ξεκινάει από το ΑΣΕΠ και τον πανελλαδικό διαγωνισμό προσλήψεων και εξελίσσεται μετά και την τοποθέτηση του υπαλλήλου στην υπηρεσία.

«Κλειδί» για το νέο σύστημα θα είναι, σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η στοχοθεσία. Για τον λόγο αυτόν ήδη βρίσκεται υπό επεξεργασία ένα πλαίσιο στόχων για όλα τα υπουργεία, τους εποπτευόμενους φορείς και τις υπηρεσίες.

Δύο φορές το χρόνο

Λιτό, γρήγορο και δυναμικό – καθώς η αξιολόγηση θα γίνεται δύο φορές τον χρόνο – αλλά και με λιγότερες και πιο στοχευμένες ερωτήσεις που επικεντρώνονται στις δεξιότητες των υπαλλήλων, αυτά είναι τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου συστήματος. Η έμφαση θα δίνεται στην ομάδα και ειδικότερα στον προϊστάμενο, ο οποίος πλέον θα ταξινομεί και δεν θα βαθμολογεί τις δεξιότητες των υπαλλήλων του. Εξάλλου, όπως έχει ήδη διαβεβαιώσει ο υπουργός Εσωτερικών, η αξιολόγηση δεν σχετίζεται με απόλυση. Στη «φαρέτρα» τους οι προϊστάμενοι θα έχουν διοικητικά εργαλεία για την ανάπτυξη και επιβράβευση των πιο αποδοτικών υπαλλήλων αλλά και τη βελτίωση των λιγότερο αποτελεσματικών. Η τηλεργασία και η ανταμοιβή παραγωγικότητας, είτε με τη μορφή χρηματικής επιβράβευσης και ταχύτερης μισθολογικής εξέλιξης είτε με επιπλέον ημέρες αδείας (που περιλαμβάνονται στο Ταμείο Ανάκαμψης), είναι βασικά εργαλεία που θα έχουν στη διάθεσή τους οι προϊστάμενοι. Παράλληλα, δε, και η επαγγελματική ανέλιξη του εργαζομένου, εφόσον βέβαια επιθυμεί κάποια στιγμή να αναλάβει ανώτερη θέση, θα είναι στη λίστα με τα κίνητρα για τους πιο αποδοτικούς υπαλλήλους.

Την ίδια στιγμή, όμως, ακόμη και για τους υπαλλήλους οι οποίοι έχουν σημειώσει χαμηλές επιδόσεις, θα υπάρξει πρόβλεψη περαιτέρω εκπαίδευσης, παρακολούθησης σεμιναρίων και υποστήριξης, προκειμένου να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητά τους, ιδίως σε σχέση με τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς τον πολίτη.

Πάντως, στο νέο σύστημα αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων ιδιαίτερη βαρύτητα αποκτά η αξιολόγηση των προϊσταμένων, καθώς είναι εκείνοι που θα αναλαμβάνουν και θα χρεώνονται προσωπικά την υλοποίηση των στόχων της μονάδας τους καθώς και τον τρόπο επίτευξης αυτών. Μάλιστα, σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», εντός του 2022 αναμένεται να είναι έτοιμο και το νέο σύστημα επιλογής προϊσταμένων, το οποίο θα αποτελέσει βασικό πυλώνα του αναμορφωμένου συστήματος αξιολόγησης.