Ο Κυριάκος Κώτσογλου είναι ευθύς. Ως εντεταλμένος Σύμβουλος Τουρισμού και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στην Περιφέρεια Κρήτης, υιοθετεί μια ειλικρινή στάση απέναντι στα πράγματα. Αυτό πάντοτε ήταν στοιχείο που έκανε την διαφορά. Εκεί εδράζεται η συμφωνία του επαγγελματικού τίτλου μιας κάρτας με την ανάλογη προσφορά. Στην συνέντευξη που μας παραχώρησε θα μπορούσαμε να αναδείξουμε στην εισαγωγή πολλά πράγματα. Αντ’ αυτού θα παραθέσουμε μερικές από τις φράσεις που μας είπε προκειμένου να αποδώσουμε επιγραμματικά την αξία όσων διατύπωσε και θα διαβάσετε αναλυτικότερα στη συνέχεια του κειμένου.

Για τις Υποδομές: «Η Κρήτη, με ακτογραμμή 1.046 χιλιόμετρα δεν θα έπρεπε να έχει ανά 50 – 100χλμ, ένα σταθμό ιστιοφόρων, αλλά και τον απαραίτητο αριθμό από Μαρίνες; Και φυσικά, πρέπει να οριοθετηθούν και να προστατευτούν όλα τα ρέματα και οι ποταμοί της Κρήτης. «Απ’ ορφανό και ποταμό, ποτέ σου να μην παίρνεις!» έλεγε μια σοφή γερόντισσα στις περυσινές πλημμύρες»

Για το περιβάλλον: «Τα «νούμερα» θα συνεχίζουν να πηγαίνουν καλά αποπροσανατολίζοντας μας. Όταν το πράγμα «σαπίσει» θα είναι πια πολύ αργά και μόνο η φύση θα μπορεί τότε».

Για τις αφίξεις τουριστών: «Γύρω στο 60% του 2019, αν πρέπει να απαντήσουμε με έναν αριθμό ή ακόμα καλύτερα, 2,0-2,5 φορές πάνω από το 2020.Είχαμε μια χρονιά χωρίς ουσιαστικά Σκανδιναβούς και Ρώσους».

Για την τοπική επιχειρηματικότητα:«  Οι δαπάνες για την αγορά τοπικών προϊόντων κινήθηκε φέτος ανά ημέρα, ως εξής: Βρετανοί 15.7€, Γερμανοί 40.8€, Ολλανδοί 34.6€, με ένα Μ.Ο. της τάξης των 30.45 €».

Για την τεχνολογική μας εξάρτηση: «Φανταστείτε ότι σε μια έρευνα που ονομάστηκε «Wi-Fi over Breakfast» οι Σκανδιναβοί δήλωσαν ότι το Wi-Fi είναι πιο σημαντικό για αυτούς από το πρωινό».

Σε ποια επίπεδα κινήθηκε η Κρήτη σχετικά με τις αφίξεις τουριστών κ. Κώτσογλου;

Γύρω στο 60% του 2019, αν πρέπει να απαντήσουμε με έναν αριθμό ή ακόμα καλύτερα, 2,0-2,5 φορές πάνω από το 2020. Την ώρα που γράφονταν οι «γραμμές» αυτές το Ηράκλειο, το πρώτο Αεροδρόμιο σε πτήσεις Charter της χώρας, έκλεινε στο 63% μέχρι σήμερα, η υπόλοιπη Κρήτη ελαφρά πιο κάτω, συνολικά 60%+!

Τώρα από κει και πέρα, το θέμα μπορεί να αναλυθεί όσο θέλουμε, αλλά δεν θα αλλάξει πολύ το τελικό αποτέλεσμα. Τα έσοδα που αναμένονται να ξεπεράσουν αρκετά τα 2 Δις, οι διανυκτερεύσεις που φαίνεται να αυξάνονται αναλογικά ανά επισκέπτη, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και η κατανομή ανά εθνικότητα για τα οποία θα μιλήσουμε παρακάτω, είναι μερικές ενδιαφέρουσες συνιστώσες.

Ολοκληρώθηκε ένας επίσης εξαιρετικός Οκτώβριος και μπαίνουμε στον Νοέμβριο που προσωπικά θα τον ήθελα λίγο πιο ζωηρό αντί για έναν «ξαφνικό τουριστικά θάνατο». Θεωρώ ότι συμπληρώνοντας μια διετία μακριά από την κανονικότητα, θα «αξίζαμε» λίγη παραπάνω επέκταση, αλλά έχουμε «κοντή» μνήμη και ως επισκέπτες και ως οικοδεσπότες.

Είχαμε μια χρονιά χωρίς ουσιαστικά Σκανδιναβούς και Ρώσους, ενώ οι Βρετανοί δεν ήταν αυτοί που περιμέναμε απόρροια των μέτρων που θέσπισε η χώρα τους. Από την άλλη, μας τίμησε όλη η Μεσόγειος, η Γαλλία ανέβηκε στη 2η θέση πίσω από τους Γερμανούς, Κεντροευρωπαϊκή, Πολωνική και Ουκρανική έκρηξη, το όνειρο των Βαλκανίων έγινε πραγματικότητα, ήρθαν και Κρήτη, οι «Κάτω» Χώρες σταθερές στην προτίμησή τους όπως πάντα, ειδικά οι Ολλανδοί, φυσικά οι Η.Π.Α. και υψηλά βαλάντια από τις Αραβικές Χώρες.

Είναι και η ευλογία του νησιού να έχει Ελούντα και Μπάλο, Ψηλορείτη και Σαμαριά, Πρέβελη και Χερσόνησο, Μάλια και Ενετικά Λιμάνια. Σε γενικές γραμμές ενώ τα απόλυτα νούμερα φέρνουν μια μετριασμένη θλίψη, μια μείωση 40% δεν είναι ποτέ αρεστή, τα σχετικά ποσοστά μιλούν με όρους  θριάμβου για τη φετινή σαιζόν που ενώ ξεκίνησε με τους χειρότερους οιωνούς, τελείωσε με άριστους!

Θεωρείτε πως υποδεχθήκατε τους τουρίστες με το προφίλ εκείνο που τόνωσαν εκτός των μεγάλων ξενοδοχειακών μονάδων και την τοπική αγορά;

Υπάρχουν (3) βασικά χαρακτηριστικά που μπορούμε να δούμε σε σχέση με το προφίλ του φετινού επισκέπτη στην Κρήτη, που άλλαξε αρκετά! Πρώτον, υπήρξε μια νέα ηλικιακή μίξη, αφού οι ηλικίες έως 35 ετών αποτέλεσαν το 60% των επισκεπτών, οι ηλικίες από 35-55 το 32% και από κει και πέρα οι ηλικίες 55+ μόνο το 8% των επισκεπτών (* Μελέτη Μ.Α.Ι.Χ., Πολυτεχνείου Κρήτης, Ένωσης Ξενοδόχων Χανίων, Περιφέρειας Κρήτης).

Δεύτερον, ίσως και συνεπεία του παραπάνω, ενώ η σχέση νέων και επαναλαμβανόμενων επισκεπτών ήταν μέχρι σήμερα «2 παλαιοί και 1 νέος επισκέπτης», αυτό φέτος υπερ-αντιστράφηκε, πράγμα που σημαίνει ότι η Κρήτη επανα-λανσαρίστηκε στο Παγκόσμιο Τουριστικό Κοινό. Τρίτον, οι ξενοδοχειακές μονάδες ως χώροι υποδοχής επισκεπτών, υποχώρησαν στο 52% στην Δυτική και 62%** στην Ανατολική Κρήτη δείχνοντας το «δρόμο» σε μια νέα πιο αειφόρα κατανομή και στρέφοντας, όλα μαζί, το πρόβλημα, προς την πλευρά της ευκαιρίας.

Από το παραπάνω προφίλ, θα παραθέσω δύο στοιχεία** που αφορούν τις δαπάνες των επισκεπτών της Κρήτης, για (3) βασικές εθνικότητες. Οι δαπάνες για την αγορά τοπικών προϊόντων κινήθηκε φέτος ανά ημέρα, ως εξής: Βρετανοί 15.7€, Γερμανοί 40.8€, Ολλανδοί 34.6€, με ένα Μ.Ο. της τάξης των 30.45 €. Έτσι, εάν φτάσουμε τα 30.000.000 € διανυκτερεύσεις, θα ξεπεράσουμε το 1Δις €, στην αγορά.

** Μελέτη Παρατηρητηρίου Περιφέρειας Κρήτης και Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου.

Θεματικός τουρισμός, θεραπευτικός τουρισμός και Κρήτη. Είναι τομείς τους οποίους πρέπει να ενισχύσετε;

Η θεματική αρχιτεκτονική της Κρήτης περιγράφεται αναλυτικά στο παραπάνω σχήμα, αν και ίσως οι νέες τάσεις όπως π.χ. οι Ψηφιακοί Νομάδες (που εντάσσονται στο 12) θα πρέπει να αναπτυχθούν και να αποκτήσουν το δικό τους «χώρο». «Δεν με αφήνει να κοιμηθώ» η ανισόρροπη ανάπτυξη η οποία θα φέρει παθογένεια, σε κάθε περίπτωση.

Η Κρήτη είναι η κοιτίδα της Κρητικής – κι όχι Μεσογειακής– Δίαιτας – κι όχι Διατροφής μόνο -, ο πρώτος οργανωμένος Δυτικός Πολιτισμός, η πατρίδα των παραδόσεων, των «βημάτων» του Αγίου Παύλου, ένας χώρος που σε γοητεύει 365 μέρες, από τα Λευκά Όρη που θάμπωσαν τον Pashley μέχρι τις χρυσές παραλίες σε βορά και νότο, να σε θεραπεύει και να σε βοηθάει να επαναπροσδιορίσεις τη ζωή σου, να την τοποθετείς πάνω από τη δουλειά σου, μαζί με τη δουλειά σου.

Παράλληλα είναι ένας παραδοσιακά ασφαλής προορισμός για οικογένειες και μοναχικούς ταξιδιώτες και έχει (και) 1.046 χιλιόμετρα ακτογραμμής και πάνω από το 30% των ξενοδοχείων 5* της Ελλάδας. Όμως το λέω με κάθε τρόπο, όσο κι αν δεν ισχύει, ο κύκλος όσο δεν είναι τέλειος χάνει τη μαγεία του… Όλοι οι τομείς πρέπει να ενισχυθούν, με μέτρο και αναλογικότητα.

Για εσάς, που γνωρίζουν όλοι τις περιβαλλοντικές ευαισθησίες σας, η αθρόα συγκέντρωση μεγάλων πληθυσμών στη Κρήτη συμβάλλει στην διατήρηση του περιβάλλοντος σε ισορροπία ή παρατηρείται επιβάρυνση του και αν ναι ποια είναι τα μέτρα που σκοπεύετε να λάβετε;

Τα επόμενα χρόνια, οι δύο έννοιες που θα μας απασχολήσουν είναι η αειφορία και η ψηφιοποίηση. Πιάσατε την πρώτη, νομίζω πρώτη πρέπει να είναι και στο μυαλό μας! Δυστυχώς είναι αλήθεια πέρα για πέρα, υπάρχουν περιοχές που «στενάζουν» από τον υπερ-τουρισμό και θέλουν ήδη χρόνο για να «συνέλθουν».

Ως αειφορία ορίζεται η δυνατότητα ενός οργανισμού να αναπτύσσεται χωρίς να χάνει την παραγωγική του ικανότητα τα επόμενα χρόνια και αυτό είναι κάτι που πρέπει να ξεκινήσει, χθες!!!

Δείτε παρακάτω μια διαφάνεια* και θα καταλάβετε πως λειτουργεί την πρώτη φορά ο επισκέπτης και πως όταν έρχεται ξανά. Οι αειφόροι προορισμοί «κερδίζουν» οπαδούς, οι μη χάνουν όταν η εμπειρία είναι υποδεέστερη της προσδοκίας. Ο προορισμός δίνει την προσδοκία, την εμπειρία εμείς!

Η πιο διάσημη φωτογραφία της Κρήτης, η πιο αγαπημένη στιγμή μας, σε πλήρη αντιδιαστολή με την εμπορικότητα. Το χειρότερο; Τα «νούμερα» θα συνεχίζουν να πηγαίνουν καλά αποπροσανατολίζοντας μας. Όταν το πράγμα «σαπίσει» θα είναι πια πολύ αργά και μόνο η φύση θα μπορεί τότε. Περιορισμένος αριθμός επισκεπτών ανά μέρα, περιβαλλοντικοί κανόνες, με «πιάνετε» έτσι δεν είναι; Πρέπει να πάρουμε γενναίες αποφάσεις για όλους τους Μπάλους της Κρήτης και αυτοί είναι πάρα πολλοί, πιστέψτε με!! Για να τις παραδώσουμε στις επόμενες γενιές, όπως μας/τους αξίζει.

Χρειάζονται έργα υποδομής στη Περιφέρεια Κρήτης που να σχετίζονται με μεταφορές, απρόσκοπτη μετακίνηση ανθρώπων και αγαθών, έργα θωράκισης έναντι φυσικών φαινομένων, βιολογικοί καθαρισμοί κτλ.;

Αν χρειάζονται; Δυσκολεύομαι να γράψω, προφορικά η γκριμάτσα μου θα αποκάλυπτε πολύ περισσότερα. Να ξεκινήσω από τον Βόρειο Οδικό Άξονα Κρήτης, που «ήμουνα νιος και γέρασα» ή τις τραγικές ιστορίες ασφάλτου που έχουν γραφεί πάνω του; Οι κάθετοι άξονες, να «ευλογήσω και τα γένια μας» ως Περιφέρεια σε πολύ καλύτερη κατάσταση.

Οι Βιολογικοί επίσης σε πλήρη ανάπτυξη, δεν έχει νόημα να σας αναφέρω ονοματολογία, απαραίτητοι επίσης. Αλλά και η διαχείριση στερεών αποβλήτων σε εξέλιξη με καλό πρόσημο. Και οι υδατικοί αποταμιευτήρες, τόσο σημαντικοί για την αειφορία μας και για να μην «σκοτώνουμε» τον υδροφόρο ορίζοντα.

Η Κρήτη, με ακτογραμμή 1.046 χιλιόμετρα δεν θα έπρεπε να έχει ανά 50 – 100χλμ, ένα σταθμό ιστιοφόρων, αλλά και τον απαραίτητο αριθμό από Μαρίνες; Και φυσικά, πρέπει να οριοθετηθούν και να προστατευτούν όλα τα ρέματα και οι ποταμοί της Κρήτης. «Απ’ ορφανό και ποταμό, ποτέ σου να μην παίρνεις!» έλεγε μια σοφή γερόντισσα στις περυσινές πλημμύρες.

Αντιλαμβάνεσθε σε τι αναφέρομαι. Άνθρωποι, Διαδικασίες και Υποδομές, είναι οι βασικοί λόγοι πλεονεκτημάτων και μειονεκτημάτων ενός χώρου, με τη γενική έννοια. Αν στην Κρήτη έχουμε το πρώτο, αν λέω, μας λείπουν τα άλλα δύο. Αν περνάνε καλά οι κάτοικοί της, θα περνάνε καλά και οι επισκέπτες της. Δεν μπορεί το κεντρικό κράτος. Δεν μπόρεσε ποτέ να είναι η ανάπτυξη ισόρροπη χωρίς αποκέντρωση. Θα ανάψουμε κερί, στο Ταμείο Ανάκαμψης!!

Αν υποθέταμε πως η Κρήτη δεν ήταν τουριστικός προορισμός. Ποιες άλλες δραστηριότητες θεωρείτε πως θα έπρεπε να ενισχυθούν προκειμένου το νησί να είναι αυτάρκες;

Αν «κοιτάξουμε» στον Μινωικό Πολιτισμό, θα μάθουμε πολλά. Πρωτογενής παραγωγή σε επίπεδο αριστείας, συνεπικουρούμενου και του μικροκλίματος της Κρήτης. Δεν υπήρχαν πόλεμοι, ούτε όπλα, οι νέοι ασχολούνται με Ταυροκαθάψια όταν έπρεπε να «πολεμήσουν» με κάτι… Αντίθετα, γεωργία, κτηνοτροφία, εμπόριο, κόσμημα, όλα αυτά που θα δείτε στα Αρχαιολογικά μας Μουσεία.

Η Κρήτη είναι μια από τις αυτάρκεις περιοχές αυτού του πλανήτη. Και μέσα από τους αιώνες ήξερε τις όποιες ελλείψεις της να τις καλύπτει. Δεν είχε ζάχαρη και όσο σιτάρι χρειάζονταν και ανακάλυψε το χαρουπόμελο και τις κριθαροκουλούρες. Βιαστήκαμε να ονομάσουμε Μεσογειακή και Διατροφή την Κρητική και Δίαιτα, μειώνοντας τα εύρη, ας μου συγχωρεθεί η συντακτική αυθαιρεσία. Ο Πρωτογενής τομέας που κραυγάζει, θα ήταν και η καλύτερη λύση στην τουριστική κρίση (πρέπει να) είναι η πρώτη προτεραιότητα.

Πρέπει να δώσουμε στον κόσμο να αντιληφθεί ότι το brand name «Κρήτη» σημαίνει προστιθέμενη αξία στη διατροφή, γιατί δεν έχει αλλάξει από τα Ομηρικά Έτη, αντί να δίνουμε το έξτρα παρθένο ελαιόλαδό μας στους Ιταλούς για να το αναμειγνύουν σε ένα μέτριο «κουπέ» και να χάνεται όπως τους βολεύει, η αξία του.

Ο Δευτερογενής τομέας και η μεταποίησή θέλει τόνωση και οι υπηρεσίες και ο Τριτογενής τομέας. Τουρισμός και Εκπαιδευτικά – Ερευνητικά ιδρύματα πάνε καλά, αλλά πάντα υπάρχει προοπτική, δεν ξέρω πόσα χρόνια ακόμα θα αναρωτιέμαι για μια σχολή τουρισμού στο πιο υψηλό επίπεδο. Οι επικοινωνίες είναι «πεδίο δόξης λαμπρόν», η Κρήτη προορίζεται για «σημείο σύγκλισης του 5G» στην Ευρώπη και δεν πρέπει να χάσει την ευκαιρία.

Η ενίσχυση της τεχνολογίας σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής μας έχει αναμφισβήτητα διευκολύνει την καθημερινότητα μας. Η τεχνολογία μας εξουσιάζει σε υπερθετικό βαθμό, ώστε χωρίς δίκτυα να είμαστε πλέον ανήμποροί να λειτουργήσουμε;

Το ερώτημα μου προκαλεί αμηχανία και από την άποψη του e-Government. Αν ήμουν στην αντίστοιχη θέση στο Άγιο Όρος θα ήταν πιο εύκολο, γιατί (ευτυχώς) ο Παράδεισος έχει τους δικούς του κανόνες. Όμως είμαστε στα επίγεια, αναζητώντας τον Παράδεισο.

Φανταστείτε ότι σε μια έρευνα που ονομάστηκε «Wi-Fi over Breakfast» οι Σκανδιναβοί δήλωσαν ότι το Wi-Fi είναι πιο σημαντικό για αυτούς από το πρωινό!! Αυτή είναι η άποψη του κόσμου μας! Είναι ξεκάθαρο  ότι χωρίς δίκτυα γενικά, οδικά, τεχνολογικά, ηλεκτρολογικά, χάνουμε μια ανταγωνιστική διάσταση από τους περιστασιακούς επισκέπτες μέχρι τους ψηφιακούς νομάδες. Δεν θα λειτουργήσουμε αλλά σίγουρα θα ζήσουμε καλά!

Headlines