Νέαρχος – Ο ναύαρχος του Μεγάλου Αλεξάνδρου

O κυκλώνας «Νέαρχος» αναμένεται να… χτυπήσει τη χώρα τις επόμενες ώρες με τις αρχές να βρίσκονται σε συναγερμό για τα έντονα καιρικά φαινόμενα.

Ποιος όμως ήταν ο Νέαρχος στην ιστορία που έδωσε το όνομα στον επερχόμενο κυκλώνα; Ο Νέαρχος ήταν αξιωματούχος του Μεγάλου Αλεξάνδρου και από το 326 π.Χ. ναύαρχος του στόλου του.

Το όνομα του είχε έρθει στην επικαιρότητα και το 2014 όταν έγιναν οι ανασκαφές της Αμφίπολης.

Εκείνη την περίοδο εκφράστηκε η άποψη ότι το ταφικό μνημείο που ανέσκαπτε η αρχαιολόγος Αικατερίνη Περιστέρη στο λόφο Καστά, άνηκε στο Νέαρχο.

Από την Κρήτη στην Αμφίπολη

Ο Νέαρχος γεννήθηκε γύρω στο 360 π.Χ. , ήταν γιος του Ανδρότιμου και καταγόταν από την Κρήτη, εξ ου και η ονομασία του Κυκλώνα που πρόκειται να χτυπήσει την Κρήτη.

Μεγάλωσε στην Αμφίπολη, όπου μετανάστευσε η οικογένεια του όταν ο ίδιος ήταν 12 ετών και κατάφερε να γίνει ένας από τους στενότερους φίλους του μέγα Αλέξανδρου. Ο πατέρας του Νεάρχου ήταν προσωπικός γιατρός του Μ. Αλέξανδρου αλλά και του Φίλιππου.

Ο πατέρας του Αλέξανδρου, Φίλιππος Β’, εξόρισε τον Νέαρχο επειδή εναντιώθηκε στον γάμο του με τη νεαρή Κλεοπάτρα, όπως και πολλούς άλλους φίλους του Αλέξανδρου που πήραν το μέρος του στη διένεξη με τον πατέρα του. Όταν όμως ανέλαβε ο Αλέξανδρος την εξουσία, μετά τη δολοφονία του Φίλιππου τότε ο ίδιος επανέφερε τον φίλο του στην Αμφίπολη.

Ο Νέαρχος ακολούθησε τον Μέγα Αλέξανδρο στην εκστρατεία του στην Ασία και στην αρχή διορίστηκε ως σατράπης της Λυκίας. Στην συνέχεια ανέλαβε την αρχηγία του στόλου, που ναυπήγησε ο Αλέξανδρος, μετά τη νίκη του επί του Ινδού Βασιλιά Πώρου (326 π.Χ.).

Ο μοναδικός άθλος «Παράπλους»

Ύστερα από διαταγή του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο Νέαρχος πραγματοποίησε έναν μοναδικό άθλο για την εποχή.

Πήρε μέρος στην εκστρατεία του Μ. Αλεξάνδρου, στην Ινδία, ως αρχηγός του στό­λου, με την εντολή να εξερευνήσει το ναυτικό δρόμο από τις εκβολές του Ινδού ποταμού, μέχρι τον Ευφράτη. Την αποστολή αυτή την εκπλήρωσε σε διάστημα πέντε μηνών.

Ο Νέαρχος  έπλευσε από τον Υδάσπη ποταμό, στη δυτική Ινδία, ως τον Περσικό Κόλπο, διασχίζοντας κατ’ αντίθετη διεύθυνση τον Ευφράτη ποταμό, αφού διήνυσε συνολικά 400 ναυτικά μίλια σε 130 ημέρες.

Αποκομμένος ο στόλος, χωρίς τρόφιμα και χωρίς την υποστήριξη του στρατού, περνώντας από άγνωστα μέρη έφτασε και μετά από πολλές δυσκολίες κατόρθωσε να φτάσει στον Ευφράτη, χάρη της ικανότητας του Νέαρχου που με πραότητα, αποφασιστικότητα και θάρρος ξεπέρασε τα εμπόδια και τη δεισιδαιμονία των ναυτών του που διογκώθηκε λόγω του άγνωστου του επιχειρήματος.

Από εκεί συνέχισε το ταξίδι του στον Πασιτίγρητα ποταμό κι έφθασε θριαμβευτής στα Σούσα τον Φεβρουάριο του 324 π.Χ., όπου τιμήθηκε από τον Αλέξανδρο.

Το ταξίδι του αυτό το κατέγραψε σε ένα λεπτομερές χρονικό με τον τίτλο «Παράπλους» το οποίο αποτέλεσε οδηγό για την «Ινδική» του Αρριανού και έργα του Στράβωνα.

Στο έργο του αυτό ο Νέαρχος αναφέρει όλα όσα συνάντησε στο περιπετειώδες αυτό ταξίδι, παραπλέοντας άγνωστες ακτές ανάμεσα σε αφιλόξενες θάλασσες και παλεύοντας με θαλάσσια κήτη.

Η κάθοδος του Ινδού ποταμού από το στόλο του Μ. Αλεξάνδρου με το ναύαρχο Νέαρχο και το μεγάλο ταξίδι από τις εκβολές του Ινδού ποταμού μέχρι τον Περσικό Κόλπο αποτελούν μια από τις μεγαλύτερες εποποιίες του Αρχαιοελληνικού Ναυτικού.

Σύντομα θα ακολουθήσουν η εξερεύνηση των ακτών της Αραβίας και της Κασπίας, ενώ η Α. Μεσόγειος γίνεται Ελληνική «λίμνη» προστατευμένη από τα καράβια των Πτολεμαίων και των Σελευκιδών.

Με τον θάνατο του Μ. Αλέξανδρου (323 π.Χ.) ματαιώθηκε το μεγαλεπήβολο σχέδιό του για τον εποικισμό της Μεσογείου που θα αναλάμβανε να υλοποιήσει ο Νέαρχος.

Στη διαμάχη των επιγόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου ο Νέαρχος συντάχθηκε με τον Αντίγονο Α’ και τον βοήθησε να στεριώσει την εξουσία του στη Μικρά Ασία.

Στη συνέχεια, τον βρίσκουμε να δίνει συμβουλές στον νεαρό γιο του Δημήτριο, γνωστό με την επωνυμία Πολιορκητής.

Ο Νέαρχος πέθανε γύρω στο 312 π.Χ.