Δημοσίευμα στην τουρκική εφημερίδα Τζουμχουριέτ αναφέρεται στη μυστική συμφωνία που υπέγραψε το καθεστώς Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ της Τουρκίας με την ηγεσία της Αλβανίας στη διάρκεια του λεγόμενου «τουρκικού εθνικού αγώνα».

Βρέθηκε σε ελληνικές πηγές

Το δημοσίευμα, μάλιστα, σημειώνει ότι το κείμενο βρέθηκε σε ελληνικές πηγές.

Ο αναπληρωτής καθηγητής στο πανεπιστήμιο Başkent, Χαλίλ Οζτζάν, ανέφερε ότι η Τουρκία και η Αλβανία υπέγραψαν μυστική συμφωνία κατά τη διάρκεια του «τουρκικού εθνικού αγώνα», η οποία περιελάμβανε και άρθρο για το καθεστώς που θα είχε η Αλβανία:

«Το ζήτημα του καθεστώτος θα καθοριστεί στο αλβανικό κοινοβούλιο που θα συγκροτηθεί και θα ληφθεί κάθε μέριμνα για τη διασφάλιση της λαϊκής εξουσίας», σημειώνονταν.

Ο Οζτζάν είπε:

«Οταν ο Μουσταφά Κεμάλ ξεκίνησε τον αγώνα, ήθελε να ιδρύσει ένα πλήρως ανεξάρτητο τουρκικό εθνικό κράτος βασισμένο στην εθνική κυριαρχία στη χώρα του.

Γυναίκα με μαντίλα πλαισιώνεται από τουρκικές σημαίες που απεικονίζουν τον ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας, Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, στην πλατεία Ταξίμ της Κωνσταντινούπολης (φωτογραφία Reuters/Yannis Behrakis)

»Στην πραγματικότητα, το όνομα του πολιτικού συστήματος που θα βασιζόταν στην εθνική κυριαρχία ήταν η δημοκρατία.

«Και για μια άλλη καταπιεσμένη χώρα»

»Μάλιστα, την ανεξαρτησία και την εθνική κυριαρχία που ήθελε ο Ατατούρκ για το έθνος του, δηλαδή τη Δημοκρατία, επιθυμούσε και για μια άλλη καταπιεσμένη χώρα (την Αλβανία), κοιτάζοντας τα γεγονότα από οικουμενική οπτική».

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Οζτζάν δήλωσε ότι η δημοκρατία ανακηρύχθηκε στην Αλβανία στις 21 Ιανουαρίου 1925 και ο Αχμέτ Ζόγκου εξελέγη πρόεδρος στις 31 Ιανουαρίου 1925, προσθέτοντας:

«Καθώς προχωρούσε ο καιρός, ο Ζόγκου, ο οποίος έλαβε περισσότερη υποστήριξη από την Ιταλία, συγκέντρωσε την εξουσία στα χέρια του και προχώρησε σε αλλαγή καθεστώτος. Το αλβανικό κοινοβούλιο ανακήρυξε τον Ζόγκου βασιλιά την 1η Σεπτεμβρίου 1928».

Σημειώνοντας ότι ο τουρκικός Τύπος αντέδρασε έντονα στην ανακήρυξη του Ζόγκου ως βασιλιά, ο Οζτζάν ανέφερε ότι «Ο πρεσβευτής της Τουρκίας στα Τίρανα, Ταχίρ Λουτφί Μπέης, κλήθηκε αμέσως στην Αγκυρα».

Ο Ατατούρκ μίλησε στη γαλλική εφημερίδα «Petit Parisen» μια μέρα αργότερα και, σύμφωνα με τον Οζτζάν, «κατηγόρησε τον Ζόγκου ότι παραβίασε τον προεδρικό όρκο του και πρόδωσε τον λαό του. Μέρη της συνέντευξης δημοσιεύτηκαν σε τρεις εφημερίδες στην Αγγλία στις 8 Οκτωβρίου 1928. Αυτή η συνέντευξη δημοσιεύτηκε επίσης στην εφημερίδα Vakit στις 11 Οκτωβρίου.

Συνεχίστηκε η αποφασιστική στάση

»Ο Ατατούρκ είχε δηλώσει τότε: Δεν θα τον αναγνωρίσω ποτέ ως βασιλιά, ίσως όλος ο κόσμος να το εγκρίνει. Ο,τι και αν συμβεί δεν θα εγκρίνω το βασίλειο αυτού του ανθρώπου».

Ο τούρκος ιστορικός επισήμανε ότι το αλβανικό υπουργείο Εξωτερικών ζήτησε διάψευση σχετικά με τη δήλωση Ατατούρκ, αλλά καμία διάψευση δεν δημοσιεύτηκε, αντίθετα, συνεχίστηκε η αποφασιστική στάση και κριτική του Ατατούρκ, καθώς και του τουρκικού Τύπου κατά του Αχμέτ Ζόγκου.

Η αποκάλυψη της μυστικής συμφωνίας

Στη μυστική συμφωνία Τουρκίας – Αλβανίας και την επιρροή της στις αλβανοτουρκικές σχέσεις μέχρι τις μέρες μας, είχε αναφερθεί τον Φεβρουάριο σε άρθρο του στο «Βήμα» ο Αλέξανδρος Παπαδόπουλος.

Είναι ο συγγραφέας του βιβλίου «Οικουμενικός Ελληνισμός και Αλβανικός Εθνικισμός», με το οποίο έφερε, το 1992, για πρώτη φορά στη δημοσιότητα τη μυστική συμφωνία που είχε υπογραφεί το 1923 μεταξύ της κυβέρνησης της Αλβανίας και της Μεγάλης Εθνοσυνέλευσης της Τουρκίας.

Οπως επισήμαινε ο κ. Παπαδόπουλος, αυτή η μυστική συμφωνία δεν φιλοδοξούσε να είχε την επιτυχία που σημειώνεται σήμερα, ύστερα από 98 χρόνια.


Ράμα (αριστερά) – Ερντογάν στην Αγκυρα φέτος τον Ιανουάριο

Αναφερόμενος και στην επίσκεψη του πρωθυπουργού της Αλβανίας Εντι Ράμα στην Αγκυρα, φέτος τον Ιανουάριο, και τη φαραωνική υποδοχή του από τον κ. Ερντογάν, (φωτογραφία επάνω) τόνιζε πως είναι βαθιά και διαρκής η διείσδυση της Τουρκίας στην πολιτική, στην οικονομία και ειδικά στην κοινωνία της Αλβανίας κατά την τελευταία οκταετία της διακυβέρνησης της χώρας από τον κ. Εντι Ράμα.

Με επίκαιρη ηχώ

Αυτή η μυστική συμφωνία, σημείωνε ο κ. Παπαδόπουλος, έρχεται ιδιαίτερα με επίκαιρη ηχώ καθώς η διεύρυνση των σχέσεων Τουρκίας – Αλβανίας έχει σαφή αντίκτυπο στις ελληνο-αλβανικές σχέσεις, η πορεία των οποίων συμμετρικά επιδεινώνεται ή τείνει ουσιαστικά σε σχεδόν διακοπή.

Και πρόσθετε ότι αποτελεί πολιτική ελαφρότητα η αντιμετώπιση της πρόσφατης επίσκεψης του πρωθυπουργού της Αλβανίας Εντι Ράμα και η φαραωνική υποδοχή του από τον κ. Ερντογάν, ως ζήτημα τρέχουσας μόνο οικονομικής πολιτικής και σχέσεων, όπως διαπίστωσε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών.

Δεν είναι προφανώς οικονομικού περιεχομένου τα σχετικά που υπογράφηκαν στην Αγκυρα και το γεγονός ότι δεν υφίσταται διαφάνεια και δημοσίευσή τους τα καθιστά ακόμη πιο επικίνδυνα, τόνιζε ο κ. Παπαδόπουλος στο άρθρο του με τίτλο «Εκτουρκισμός: Πώς το μακρύ χέρι της Αγκυρας “σφιχταγκαλιάζει” την Αλβανία – Η αμηχανία της Ελλάδας».

Πηγή: cumhuriyet, echedoros, tovima

Headlines