Οι ερμηνείες ενός εγκλήματος

( Ο Θάνατος το 20χρονου Ρομά)

Ένας 20χρονος Ρομά πέφτει νεκρός από τις πολλαπλές σφαίρες επτά αστυνομικών στην Αθήνα. Ότι και να πει κανείς ο θάνατος ενός ανθρώπου είναι ένα σοκαριστικό γεγονός, αφού η προστασία της ανθρώπινης ζωής στηρίζεται σε μια ηθική βάση που ξεπερνάει ή εξοβελίζει οποιαδήποτε άλλη ανάλυση.

Και το πρώτο ερώτημα το οποίο εγείρεται είναι το εξής:

Είχαν τη δικονομική δυνατότητα οι αστυνομικοί να «ελέγξουν» το αυτοκίνητο στο οποίο επέβαινε ο 20χρονος Ρομά ;

Η απάντηση είναι ναι.

Με βάση τις διατάξεις του ΠΔ 141/1991 , εφόσον κατά την κρίση τους υπήρχαν σοβαρές υπόνοιες ενοχής για τη διάπραξη ενός εγκλήματος (λ.χ. εάν πίστευαν ότι μέσα σε αυτό μεταφέρονταν ναρκωτικά).

Βεβαίως , ο 20χρονος Ρομά- με τους δύο συνεπιβάτες- δεν υπάκουσαν στο κάλεσμα των αστυνομικών και έτσι επακολούθησε μια επικίνδυνη καταδίωξη μέσα στην Αθήνα , η οποία θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη ζωή πολλών ανύποπτων ανθρώπων!

Ίσως για αυτό το λόγο να δόθηκε από το κέντρο των επιχειρήσεων και η εντολή για τον τερματισμό της καταδίωξης . Ωστόσο, κάποιοι την συνέχισαν!

Και εδώ τίθεται ενδεχομένως ένα τεράστιο ζήτημα για το συνολικό συντονισμό του επίμαχου εγχειρήματος από τα ηγετικά κλιμάκια της αστυνομίας.

Και ερχόμαστε στο πιο αμφιλεγόμενο σημείο αυτής της θλιβερής ιστορίας: Δηλαδή, σε κάποια χρονική στιγμή το καταδιωκόμενο αυτοκίνητο σταματά. Σε αυτό το επίπεδο ακριβώς θυμόμαστε το μεγάλο ιστορικό Θουκυδίδη, αφού η κάθε πλευρά παρουσιάζει μια (ριζικά) αντίθετη εκδοχή των πραγματικών γεγονότων

Έτσι , ο ένας εκ των συνεπιβατών (:14χρονος Ρομά) υποστηρίζει ότι όταν βγήκαν εξω από το αυτοκίνητο… σήκωσαν τα χέρια…. και τότε άρχισαν οι αστυνομικοί να πυροβολούν εναντίον τους.

Βεβαίως, ο εισαγγελικός λειτουργός ο οποίος διατύπωσε την κατηγορία φαίνεται ότι βρίσκεται πολύ κοντά σε αυτή «ιστορική αφήγηση», αφού οι αστυνομικοί κατηγορούνται για ανθρωποκτονία από πρόθεση με ενδεχόμενο δόλο (άρθρο 299 παρ. 1 ΠΚ).

Όμως από την πλευρά τους οι κατηγορούμενοι υποστηρίζουν κάτι άλλο: Δηλαδή, ότι όταν σταμάτησε το καταδιωκόμενο αυτοκίνητο, ο οδηγός του διενήργησε ένα επικίνδυνο εμβολισμό προς τα πίσω ….για να επιπέσει πάνω στις μηχανές των αστυνομικών ( με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο η ζωή τους)!

Έτσι αυτοί άρχισαν να πυροβολούν, προβάλλοντας κατ΄ αυτόν τον τρόπο την άμυνα του άρθρου 22 του ΠΚ , η οποία αίρει τον άδικο χαρακτήρα της πράξης τους.

Δεν γνωρίζουμε μέχρι στιγμής (από αποδεικτική άποψη) ποια εκδοχή θα επιβεβαιωθεί.

Ωστόσο ακόμη και αν γίνει αποδεκτή η «ιστορική αφήγηση» των αστυνομικών , υπήρχε κατά τη γνώμη μου μια σαφή υπέρβαση του αναγκαίου μέτρου της προβαλλόμενης άμυνας .

Και το λέω αυτό για τον εξής λόγο:

Γιατί όταν (ίσως από έλλειψη εκπαίδευσης) έχουν «ριχθεί» 38 σφαίρες (!) εκ μέρους των αστυνομικών…

Είναι δύσκολο να αποδεχθεί κανείς ότι δεν υπήρχε υπέρβαση της άμυνας! Και ότι οι επίμαχοι πυροβολισμοί ήταν απλώς «πυροβολισμοί ακινητοποίησης» (όπως αναφέρει και ο ν. 3169/2003 που αφορά τη χρήση πυροβόλων όπλων εκ μέρους των αστυνομικών ).

Σε κάθε περίπτωση οι δύο παραπάνω αντίθετες «αφηγήσεις» θα έχουν μια τεράστια επίπτωση στην ποινή η οποία θα επιβληθεί στους αστυνομικούς (αν βεβαίως καταφαθεί η ενοχή τους).

Ενδεικτικά αναφέρω, ότι αν γίνει δεκτή η Εισαγγελική κατηγορία είναι δυνατό να επιβληθεί στους αστυνομικούς ακόμη και η ποινή της ισόβιας κάθειρξης!

Τέλος, θα ήθελα να διατυπώσω και δύο κοινωνιολογικές παρατηρήσεις:

Το ανωτέρω περιστατικό δεν πρέπει να οδηγήσει σε μια συνολική «δαιμονοποίηση» του Αστυνομικού σώματος με βάση την παλιά μαρξιστική ουτοπία η οποία έκανε λόγο για την κατάργηση του κράτους (και των υπηρεσιών του).

Σήμερα χρειαζόμαστε την Αστυνομία όσο ποτέ άλλοτε!

Επιπλέον, είναι σίγουρο ότι το ανωτέρω περιστατικό συνδέεται και με την κοινωνική περιθωριοποίηση την οποία βιώνουν κάποια μέλη της Κοινότητας των Ρομά (παρότι έχουν δοθεί πολλά χρήματα για τον σκοπό αυτό μέχρι σήμερα).

Το συμπέρασμα; Ο θάνατος του 20χρονου είναι αναγκαίο να διερευνηθεί προσεκτικά και χωρίς προκαταλήψεις !

* Καλφέλης Γρηγόρης Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ kalfelis@law.auth.gr