Χωρίς αυταπάτες

ΗΑνγκελα Μέρκελ σχεδόν τον έχρισε καγκελάριο, με την πρόθεσή της και μόνον να προσκαλέσει τον Ολαφ Σολτς στο ταξίδι της στη Ρώμη για τη σύνοδο των G20, πριν ακόμη ολοκληρωθούν οι διαπραγματεύσεις στη γερμανική πολιτική σκηνή για την επόμενη κυβέρνηση. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μόνον που δεν ανακοίνωσε χθες ότι τον περιμένει στην Αθήνα. Το ερώτημα, ωστόσο, που απασχολεί ήδη το Μαξίμου και το εγχώριο πολιτικό προσωπικό είναι τι συνεπάγεται η διαδοχή της Μέρκελ από τον Σολτς για τα ελληνικά ζητήματα. Θα μπορούσε ο σοσιαλδημοκράτης ηγέτης να εγκαινιάσει μια νέα πολιτική από την πλευρά του Βερολίνου που, παρά τα ευχολόγια και το θερμό κλίμα στις διμερείς επαφές, θα βάλει τέλος και στην ελληνική καχυποψία για την τακτική και τις βαθύτερες επιδιώξεις της καγκελαρίας; Θα είναι ο άλλοτε δήμαρχος του Αμβούργου, υπουργός Οικονομικών και αντικαγκελάριος στην τελευταία κυβέρνηση Μέρκελ, ένας συνεχιστής του Μπραντ, του Σμιτ και του Σρέντερ ή θα αποδειχθεί ένας σοσιαλδημοκράτης Σόιμπλε; Τη σκυτάλη την παραλαμβάνει, εν τέλει, από τους ιστορικούς ηγέτες του SPD ή από τη «σιδηρά καγκελάριο», ανοίγοντας έναν νέο κύκλο στη δική της πολιτική;

Τα ερωτήματα και η συνακόλουθη ανησυχία δεν ανακύπτουν σε κενό αέρος. Οχι μόνον επειδή ο Σολτς έχει όντως τον πρώτο λόγο για σχηματισμό κυβέρνησης, πολύ περισσότερο από τη στιγμή που η καθίζηση των χριστιανοδημοκρατών συνεχίζεται, αλλά κυρίως επειδή, τουλάχιστον στην Αθήνα, ουδείς έχει ψυχογραφήσει τον νικητή των τελευταίων γερμανικών εκλογών. Αφενός γιατί οι περισσότεροι πίστευαν ότι το κόμμα της Μέρκελ θα διατηρήσει έστω και μια ισχνή πρωτιά, αφετέρου επειδή ελάχιστοι είχαν καταφέρει να ανοίξουν έναν προσωπικό δίαυλο με τον Σολτς. Σε αντίθεση, ας πούμε, με τον Σταϊνμάγερ ή τον Γκάμπριελ που είχαν τα προηγούμενα χρόνια την πρωτοκαθεδρία στο SPD. Με τους Πράσινους να δείχνουν λίγο πριν από την τελική εκλογική ευθεία ικανοί ακόμη και για μια ιστορική ανατροπή, την πόρτα του Σολτς δεν σκέφτηκε να χτυπήσει κανείς.

Στην Αθήνα θεωρούν ότι οι σοσιαλδημοκράτες είχαν πάντοτε καλύτερη εικόνα για τα ελληνικά ζητήματα και αποτελούσαν διαχρονικά πιο στέρεο στήριγμα. Ο Βίλι Μπραντ με τη δική του «Οστπολιτίκ», δεν ανεχόταν τον αμερικανικό συγχρωτισμό με τη χούντα των συνταγματαρχών και στήριξε σθεναρά τον ελληνικό αντιδικτατορικό αγώνα. Ο Χέλμουτ Σμιτ έσπρωξε την Ελλάδα στην ΕΟΚ, αποδεχόμενος και το ειδικό βάρος του Κωνσταντίνου Καραμανλή, ενώ ο Γκέρχαρντ Σρέντερ εγγυήθηκε την ελληνική ένταξη στη ζώνη του ευρώ, αγνοώντας τις επιφυλάξεις που διατυπώνονταν και από τον περίγυρό του. Ολοι οι προκάτοχοι του Σολτς στο SPD έβλεπαν την ελληνική περιπέτεια της προηγούμενης δεκαετίας διαφορετικά από τους χριστιανοδημοκράτες, έστω κι αν ακολουθούσαν τις αποφάσεις της Μέρκελ. Για την κατεύθυνση που θα ακολουθήσει ο Σολτς, ωστόσο, το τοπίο δείχνει ομιχλώδες και για έναν πρόσθετο λόγο: στην επόμενη κυβερνητική κοινοπραξία στο Βερολίνο βαρύνουσα σημασία θα έχουν οι θέσεις των Πρασίνων ή των Φιλελευθέρων; Αν για κάτι δεν έχουν αμφιβολία στο Μαξίμου είναι ότι ο Σολτς δεν πρόκειται ποτέ να διακινδυνεύσει τη συνοχή και τις ισορροπίες της δικής του κυβέρνησης για τα θέματα που θα καίνε την Αθήνα. Συνεπώς, δεν υπάρχει καιρός για αυταπάτες: αν η γραμμή της σκληρής δημοσιονομικής πειθαρχίας είναι προαπαιτούμενο για τις αντοχές της καγκελαρίας του, αυτή θα συνεχισθεί.

Ακόμη και μια αναμενόμενη στροφή Σολτς στο κοινωνικό κράτος, που αποτελεί ταυτοτικό στοιχείο για τους γερμανούς σοσιαλδημοκράτες, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα έχει θετικό αντίκτυπο για την Ελλάδα, σε μια φάση παρατεταμένης light λιτότητας. Αν η συνταγή για τις κοινωνικές δαπάνες αλλάξει στη Γερμανία, όσοι στην ευρωζώνη αναμένουν τη γερμανική στήριξη για να ενισχύσουν τις δικές τους κοινωνικές δομές, ίσως χρειαστεί να σφίξουν ακόμη περισσότερο το ζωνάρι. Οπως θεωρείται απίθανο, με το Προσφυγικό να παραμένει εφιάλτης για το Βερολίνο, να αλλάξει και η πολιτική απέναντι στην Αγκυρα. Η Μέρκελ άρχισε να χτίζει πριν από δώδεκα χρόνια τα έξι «αόρατα» υποβρύχια για τον Ερντογάν και του στέλνει το πρώτο. Ο Σολτς θα τα στείλει όλα.