Ούτε μισή ώρα οδικώς από το κέντρο της Μαδρίτης, στα νοτιοανατολικά της ισπανικής πρωτεύουσας, στέκει εδώ και πάνω από 50 χρόνια η ολοένα και επεκτεινόμενη Κανιάδα Ρεάλ: ο μεγαλύτερος παράτυπος οικισμός στην Ευρώπη, όπου σήμερα ζουν περίπου οκτώ χιλιάδες Ισπανοί -οι περισσότεροι Ρομά- και μετανάστες, κυρίως από το Μαρόκο. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον το ένα τρίτο τους είναι ανήλικοι.

Οι πρώτοι κάτοικοι εγκαταστάθηκαν εκεί επί δικτατορίας Φρανκο. Έκτοτε, η Κανιάδα Ρεάλ διαρκώς μεγάλωνε σε έκταση, με νέους οικισμούς.

Πλέον, αποτελείται από έξι τομείς: κάποιοι πιο ανεπτυγμένοι, με σύγχρονες κατοικίες (μάλιστα ο Τομέας 1 έχει νομιμοποιηθεί και ενταχθεί σε παρακείμενο δήμο), και άλλοι με παραπήγματα, θύλακες ακραίας φτώχειας.

Ο ένας μετά τον άλλο, εκτείνονται γραμμικά σε μία διαδρομή 16 χιλιομέτρων, κατά μήκος του παλιού χωματόδρομου για τα βοοειδή.

Ο Τομέας 6 είναι ο πιο πρόσφατος, ο πιο κοντινός στη Μαδρίτη και ο πιο φτωχικός.

Οι κάτοικοί του είναι οικογένειες πολύ χαμηλού εισοδήματος, πολλές πολύτεκνες. Αρκετοί ζουν πουλώντας σκραπ. Στη Μαδρίτη, πολλοί χαρακτηρίζουν αυτόν τον τομέα της Κανιάδα Ρεάλ «σούπερ μάρκετ» των τοξικομανών.

Προ τριετίας σχέδιο των ισπανικών αρχών να τον «ξηλώσουν», με μετεγκατάσταση του πληθυσμού, δεν προχώρησε.

Από τον περασμένο Οκτώβριο εν τω μεταξύ, εν μέσω πανδημίας, οι περίπου 3.000 χιλιάδες κάτοικοι του Τομέα 6 -εκ των οποίων τουλάχιστον 1.000 παιδιά- ζουν χωρίς ηλεκτρικό, έπειτα από μια ξαφνική και πλέον μόνιμη διακοπή της παροχής από την ενεργειακή εταιρεία Naturgy, που καλύπτει την ευρύτερη περιοχή.

Κατόπιν αυτοψίας, εισηγητές του Συμβουλίου Ανθρώπινων Δικαιωμάτων των Ηνωμένων Εθνών (UNHRC) κάλεσαν προ δεκαμήνου τη Μαδρίτη να επιλύσει άμεσα το θέμα.

Οι συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί στον Τομέα 6, προειδοποίησαν, συνιστούν παραβίαση της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την οποία έχει επικυρώσει η Ισπανία από το 1990.

Μέχρι σήμερα, ωστόσο, στην περιοχή δεν έχει γίνει τίποτε. Και ένας δεύτερος δύσκολος χειμώνας πλησιάζει, με τους κατοίκους βυθισμένους στο σκοτάδι, χωρίς θέρμανση…

Συσσωρευμένη αγανάκτηση, σε «θολό» τοπίο

Στον ένα χρόνο που έχει μεσολαβήσει, βρίσκεται σε εξέλιξη ένα συνεχές «γαϊτανάκι» μετάθεσης ευθυνών μεταξύ του παρόχου, των κατοίκων αυτού του τμήματος της παραγκούπολης και των συναρμόδιων αρχών: της κεντρικής κυβέρνησης, της περιφερειακής κυβέρνησης της Μαδρίτης και τριών όμορων δήμων στην Κανιάδα Ρεάλ, συμπεριλαμβανομένου αυτού της ισπανικής πρωτεύουσας.

Ο πάροχος επιμένει ότι ουδέποτε διέκοψε εσκεμμένα την ηλεκτροδότηση του Τομέα 6, παρά το γεγονός -όπως αναφέρει- ότι έχει επισήμως μόνον τέσσερις πελάτες στην εν λόγω περιοχή: μια ενορία, ένα συνεταιριστικό κέντρο, την υπηρεσία φωτισμού δημόσιων χώρων και την τοπική μονάδα καύσης απορριμμάτων.

Αποδίδει τη διακοπή σε υπερφόρτωση του δικτύου λόγω ρευματοκλοπών, σε ένα παράτυπο οικισμό ήδη πυκνοκατοικημένο.

Μέχρι να προκύψουν τα ανυπέρβλητα προβλήματα στο τοπικό δίκτυο, τονίζει η Naturgy, συνέχιζε την παροχή ηλεκτρικού ρεύματος «παρά τις σοβαρές οικονομικές ζημίες» για την εταιρεία.

Βάσει έκθεσης της αστυνομίας, η περιφερειακή κυβέρνηση της Μαδρίτης κατονόμασε ως βασικό μέρος του προβλήματος τη ρευματοκλοπή από φυτείες μαριχουάνας στα περίχωρα της παραγκούπολης, η παροχή στις οποίες έχει πια διακοπεί. Γεγονός, που οι κάτοικοι στις γύρω γειτονιές γιόρτασαν, κερνώντας κέικ και κρασί.

Με νωπές όμως τις μνήμες από τον περσινό δύσκολο χειμώνα -με τα βαριά κρυολογήματα, εν μέσω πανδημίας- οι κάτοικοι του Τομέα 6 εντείνουν τις πιέσεις.

Οργανώνουν διαδηλώσεις έξω από τα γραφεία του παρόχου, ζητώντας άμεση αποκατάσταση της ηλεκτροδότησης. Και κατηγορούν τις αρχές ότι -με αφορμή τις φυτείες μαριχουάνας- τους δαιμονοποιούν συλλήβδην, αγνοώντας του πιο ευάλωτους και περιθωριοποιημένους.

«Παλεύουμε εδώ και ένα χρόνο να πάρουμε πίσω το ρεύμα»,  λέει στον Guardian μία από τις κατοίκους της περιοχής. «Θέλουμε να πληρώνουμε για την ενέργεια που καταναλώνουμε», συμπλήρωσε, παρά το γεγονός ότι τα περισσότερα κτίσματα, ως αυθαίρετα, δεν έχουν μετρητές.

Απάνθρωπες συνθήκες, δύσκολες λύσεις

Στο μεσοδιάστημα, ως μεσοβέζικη λύση, περίπου 300 οικογένειες στον Τομέα 6 συγκέντρωσαν λεφτά για να εγκαταστήσουν ηλιακά πάνελ, προκειμένου να καλύψουν σε ενέργεια βασικές ανάγκες.

Ορισμένες προμηθεύτηκαν γεννήτριες -και δη όσες έχουν μέλη που χρήζουν νοσηλείας στο σπίτι. Αρκετοί ξανανάβουν τις θερμάστρες βουτανίου.

Οι περισσότερες όμως δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα για τίποτε άλλο, πέρα από το να καίνε ξύλα και πλαστικά για να μαγειρέψουν και να ζεσταθούν, καθώς και να προμηθεύονται κεριά, για να μην ζουν από νωρίς το απόγευμα βυθισμένοι στο σκοτάδι.

Αδυνατώντας να διαβάσουν το βράδυ τα μαθήματά τους, πολλά παιδιά έχουν ήδη αρχίσει να μην πηγαίνουν στο σχολείο.

Με άρθρο του μόλις την περασμένη εβδομάδα, ο Πρόεδρος της Επιτροπής Unicef ​​της Μαδρίτης, Ιγνάσιο Δομίνγκες, υπενθύμισε στις ισπανικές αρχές τις υποχρεώσεις τους, που απορρέουν από τη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού.

«Τους ζητάμε να παρέμβουν», έγραψε, «ώστε η εταιρεία παροχής ενέργειας να αποκαταστήσει την ηλεκτροδότηση».

«Είναι υποχρέωση της κεντρικής κυβέρνηση, της περιφερειακής κυβέρνησης [της Μαδρίτης] και της τοπικής αυτοδιοίκησης να προστατεύει τα δικαιώματα όλων των παιδιών και εφήβων».

Σε απάντηση, οι αρμόδιες αρχές προωθούν την επιτάχυνση του σχεδίου που είχαν καταρτίσει το 2017 για μετεγκατάσταση του πληθυσμού από τον Τομέα 6.

Κατά την Μερθέδες Γκονθάλεθ, εκπρόσωπο της κυβέρνηση Σάντεθ στην αυτόνομη περιφέρεια της Μαδρίτης, αυτή είναι η μόνη λύση.

Εξετάζεται, ανέφερε, η διάθεση 200 εκατομμυρίων ευρώ για τον σκοπό αυτό, ώστε μέσα στην επόμενη τριετία όλες οι οικογένειες που έχουν μείνει χωρίς ρεύμα να διασκορπιστούν σε άλλες περιοχές.

Όπως πάντως παραδέχεται, «με τους υφιστάμενους ρυθμούς, η διαδικασία δεν πρόκειται να ολοκληρωθεί ούτε σε 30 χρόνια».

Μέχρι στιγμής, έχουν μετεγκατασταθεί 130 οικογένειες, επί συνόλου 3.000 κατοίκων του Τομέα 6. Πολλοί εξ αυτών δεν θέλουν να εγκαταλείψουν την Κανιάδα Ρεάλ.

Headlines