Στη Γαλλία η δημοκρατία έχει βαθιές ιστορικές ρίζες. Και η δημόσια σφαίρα έχει από πολύ παλιά αποτινάξει κάθε ίχνος κληρικισμού. Η θρησκεία έχει ήδη, από την εποχή του τέλους των ευρωπαϊκών θρησκευτικών πολέμων, της ειρήνης της Βεστφαλίας και την εμφάνιση λίγο αργότερα του εθνικισμού και του Ναπολέοντα Βοναπάρτη, εγκαταλείψει το προσκήνιο της πολιτικής. Στη Γαλλία έκτοτε η εκκοσμίκευση κυριαρχεί στη δημόσια ζωή. Γι’ αυτό ανακύπτουν σοβαρότατα θέματα με την παρουσία τώρα χιλιάδων μουσουλμάνων στη χώρα και με τα ζητήματα της απαγόρευσης της μπούρκας και του νικάμπ.

Η ιστορική πορεία της Γαλλίας δείχνει καθαρά την κυριαρχία της ιδεολογίας του αντικληρικισμού και τον ρόλο της θρησκείας ως ιδιωτικού φαινομένου στη δημόσια σφαίρα. Μπορεί να εξηγήσει επίσης πώς η αποικιοκρατική κληρονομιά, η αθρόα μετανάστευση, ο φόβος της τρομοκρατίας και η κοινή απαίτηση για ασφάλεια έχουν οδηγήσει πλέον τη χώρα στη γενική αποδοχή και κυριαρχία του τρίπτυχου «ατομικισμός», «ασφάλεια», «λαϊκισμός», δίχως όμως να έχει εγκαταλειφθεί το παραδοσιακό εθνικό τρίπτυχο της «ελευθερίας», της «ισότητας» και της «αδελφότητας».

Ενώ όμως το συμβολικό τρίπτυχο της Γαλλικής Επανάστασης εξακολουθεί να συγκινεί και να ισχύει, σε επίπεδο εφαρμοσμένης πολιτικής διαβρώνεται και κλονίζεται. Η ισχύς του καινούργιου τρίπτυχου που συγκινεί πλέον και κινητοποιεί όλο και περισσότερους ανθρώπους γίνεται προφανής από την ανάλυση του πολιτικού διαλόγου στη χώρα με αναφορά στην κουλτούρα. Κυρίως όταν η συζήτηση αφορά την ενισχυμένη παρουσία του Ισλάμ και τα θέματα της μπούρκας και του νικάμπ. Αυτά πλέον θεωρούνται από πολλούς Γάλλους ζητήματα που ακουμπούν πάνω στην ίδια την ουσία της γαλλικής εθνικής ταυτότητας και ύπαρξης.

Το γαλλικό κράτος έχει δώσει μάχες για τρεις περίπου εκατονταετίες για να κρατήσει την κοινωνία και την πολιτική μακριά από θρησκευτικές επιρροές. Αυτό σήμερα κινδυνεύει να καταρρεύσει κάτω από τη διάβρωση που πετυχαίνουν οι πιέσεις των πιστών του Ισλάμ. Από την άλλη μεριά όμως είναι η απαγόρευση της μπούρκας και του νικάμπ πράξη δίκαιη και σύμφωνη με τα ατομικά δικαιώματα; Εξασφαλίζονται έτσι εξισορροπητικά οι κοινωνικές ανθρώπινες αξίες και η ελευθερία της συνείδησης;

Κάποιοι υποστηρίζουν πως οι απαγορεύσεις αυτές δεν είναι δίκαιες για τις γυναίκες, τους γονείς και τις κοινότητες που επιθυμούν να τα φορούν. Και πως είναι επιθετικός πατερναλισμός να τους επιβάλλεται κάτι, παρά τη θέλησή τους. Για τη γαλλική κοινωνία γενικότερα όμως συνιστά πρόκληση η υιοθεσία συμπεριφορών που προέρχονται από θρησκευτικές επιταγές. Και που προωθούν αξίες ξένες προς την κοινωνία που τους έχει δεχθεί στους κόλπους της. Αυτό προκαλεί οργή, αντιπάθεια και καλλιεργεί συνθήκες σύγκρουσης. Στο όνομα κάποιων ατομικών δικαιωμάτων δεν μπορούν, καταγγέλλουν πολλοί Γάλλοι, να δυναμιτίζονται αξίες, συμπεριφορές και νοοτροπίες που μια κοινωνία με κόπο έχτιζε για πάνω από τριακόσια χρόνια…

Headlines