Υπαρξιακά προβλήματα

Στις Βρυξέλλες ζουν μέρες 2015. Εχουν βρει τον μπελά τους από τον πολωνό πρωθυπουργό Ματέους Μοραβιέτσκι. Από την περίπτωση Τσίπρα, του πρώτου εξαμήνου του 2015 έχουν να αντιμετωπίσουν τέτοια περίπτωση. Λέει ότι θέλει να μείνει η χώρα του στην Ευρωπαϊκή Ενωση, θέλει όμως και να μην τηρηθούν οι κανόνες. Ο πολωνός πρωθυπουργός το έχει πάει ακόμα πιο πέρα από τον πρώην έλληνα ομόλογό του. Φτάνει μέχρι την αμφισβήτηση θεμελιωδών αρχών της ΕΕ. Από αυτές που η συναίνεση μιας χώρας αποτελούν προϋπόθεση για τη συμμετοχή της στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Ο Μοραβιέτσκι αποτελεί ένα περίεργο μίγμα οικονομολόγου τεχνοκράτη και εκλεπτυσμένου κοσμοπολίτη. Ο οποίος ταυτόχρονα έχει όλα τα χαρακτηριστικά του συντηρητικού, λαϊκιστή, στα όρια του ρατσιστή και του ξενοφοβικού. Ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα από οικονομικός σύμβουλος του Τουσκ και πλέον θεωρείται πιο ακραίος από τον ούγγρο ομόλογό του Ορμπαν.

Τα τελευταία χρόνια έχει κάνει τα πάντα. Προγράμματα οικονομικής ανόρθωσης από τη μια και βροχή επιδομάτων προς οικογένειες και αγρότες από την άλλη προς άγρα ψήφων. Παρεμβάσεις στη δικαιοσύνη και στα μέσα ενημέρωσης και την ίδια στιγμή αντισημητικές τάσεις και ευθείες διώξεις σε κοινότητες όπως αυτές των ΛΟΑΤΚΙ. Η μεγάλη ωστόσο κόντρα με την ΕΕ ξεκίνησε το καλοκαίρι, όταν επέμεινε λόγω της ενεργειακής κρίσης να κρατήσει ανοιχτό το ορυχείο λιγνίτη στο Turow στα σύνορα με την Τσεχία, που ήταν προγραμματισμένο να κλείσει εδώ και χρόνια. Τον Σεπτέμβριο το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επέβαλε πρόστιμο στην Πολωνία ύψους 500 χιλ. ευρώ για κάθε μέρα που συνεχίζει να λειτουργεί.

Στις αρχές Οκτωβρίου κορύφωσε το έργο του. Κατηγορήθηκε ευθέως ότι αφού «έφτιαξε» τη σύνθεση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της χώρας του, τοποθέτησε κατά παράβαση του πολωνικού Συντάγματος επικεφαλής ένα πρόσωπο της αρεσκείας του. Προφανώς και πέτυχε να εκδοθεί η απόφαση που ήθελε. Συγκεκριμένα, η απόφαση προέβλεπε ότι οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί μπορούν να εφαρμόζονται μόνο εάν εντάσσονται στο πλαίσιο του Συντάγματος της χώρας. Από τότε άρχισε να διατυμπανίζει παντού ότι θα προστατέψει το Σύνταγμα της χώρας του. Και κάπου εκεί ξεκίνησε «πόλεμος» με τις Βρυξέλλες.

Κάθε εβδομάδα και χειρότερα… Πριν από μια εβδομάδα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επέβαλε στην Πολωνία ένα νέο, το βαρύτερο, πρόστιμο της ιστορίας του, ύψους 1 εκατ. ευρώ ημερησίως μέχρι να αλλάξει στάση. Πλέον η κατάσταση έχει ξεφύγει. Ο Μοραβιέτσκι, δηλώνει ανοιχτά ότι θα μπλοκάρει ό,τι μπορεί να μπλοκάρει από τις προσεχείς ευρωπαϊκές αποφάσεις, μεταξύ των οποίων και αυτές για το κλίμα. Η Κομισιόν μιλάει για πάγωμα όλων των κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψης. Τελευταίο του χτύπημα ήταν χθες στο περιθώριο της διάσκεψης του ΟΗΕ για το κλίμα στη Γλασκώβη. Προειδοποίησε ότι η παρακράτηση κονδυλίων της ΕΕ θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τον ενεργειακό της μετασχηματισμό.

Η περίπτωση του πολωνού πρωθυπουργού αναδεικνύει τα υπαρξιακά ζητήματα της Ευρώπης. Αυτό που είχε αναφέρει ο Γιουνκέρ το 2016, ότι «ποτέ ξανά δεν έχω δει τόσο λίγα κοινά μεταξύ των κρατών-μελών». Το γεγονός επίσης ότι οι Βρυξέλλες επιμένουν να αδιαφορούν για το γεγονός ότι το κέντρο βάρους μετακινείται προς την Ανατολή, ενώ η Ευρώπη αμέριμνη συζητάει… και συζητάει για το πώς θα μπει στο παιχνίδι της πραγματικής ισχύος. Οπως πάνε τα πράγματα, θα ξυπνήσει ένα πρωί και θα συνειδητοποιήσει ότι κανείς από αυτούς που κάθονται στο τραπέζι δεν την παίρνει στα σοβαρά, αν δεν έχει μηχανισμούς που να κόβουν τη συζήτηση εγκαίρως με τύπους όπως ο Μοραβιέτσκι…