ΕΦΚΑ – Πότε παραγράφονται οι αξιώσεις για ασφαλιστικές εισφορές

Κλείνει η ψαλίδα της παραγραφής αξιώσεων του ΕΦΚΑ για ασφαλιστικές εισφορές, μετά την απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας.

Το Ανώτατο Ακυρωτικό  Δικαστήριο έκρινε ότι είναι αντισυνταγματικός ο νόμος του 2016, που ορίζει ότι είναι 20ετής η παραγραφή, με αποτέλεσμα για τις συγκεκριμένες απαιτήσεις να ισχύει πλέον δεκαετής παραγραφή.

Η Ολομέλεια του ΣτΕ (πρόεδρος η Μαίρη Σάρπ και εισηγήτρια η σύμβουλος Επικρατείας Κωνσταντίνα  Κονιδιτσιώτου) με την υπ΄ αριθμ. 1833/2021 απόφασή της έκρινε, ότι το άρθρο 95 παρ. 1 του νόμου 4387/2016 που όρισε ως γενικό κανόνα την εικοσαετή παραγραφή για αξιώσεις για την καταβολή ασφαλιστικών εισφορών, όσων υπάγονται στο ΕΦΚΑ, αντίκειται στις συνταγματικές αρχές της αναλογικότητας και της ασφάλειας δικαίου.

Κατά πλειοψηφία  οι ανώτατοι δικαστές αποφάσισαν υπέρ της αντισυνταγματικότητας της διάταξης για 20 έτη παραγραφή με το σκεπτικό ,ότι   το επίμαχο άρθρο 95 του νόμου του 2016   «αντίκειται στην αρχή της αναλογικότητας, καθόσον χρόνος παραγραφής 20 ετών δεν συνιστά εύλογη διάρκεια μιας προθεσμίας, η οποία απαιτείται να είναι σχετικά σύντομη, δεδομένης και της αυξανόμενης ταχύτητας και πολυπλοκότητας των σύγχρονων βιοτικών σχέσεων και συναλλαγών, που αξιώνουν, κατ’ αρχήν, ταχεία εκκαθάριση των εκάστοτε τρεχουσών υποχρεώσεων των διοικουμένων».

Αναφορικά με την οργάνωση και τη λειτουργία των ασφαλιστικών φορέων, επισημαίνεται στην απόφαση της Ολομέλειας, ότι «ο προβλεπόμενος χρόνος παραγραφής πρέπει να επαρκεί, ώστε, με τη συνδρομή και των σύγχρονων δυνατοτήτων της τεχνολογίας, να διενεργούνται, στο πλαίσιο της ορθολογικής οργάνωσής τους, επίκαιροι και αποτελεσματικοί, από την άποψη της εισπραξιμότητας, έλεγχοι με στόχο την προστασία του ασφαλιστικού κεφαλαίου και τη διασφάλιση της βιωσιμότητάς τους, χωρίς να εκτείνεται σε μεγάλη διάρκεια, η οποία, λόγω της χρονικής απόστασης από την παράβαση  δεν συμβάλλει στην ορθή, κατά το χρόνο ισχύος της, εφαρμογή της διαρκώς μεταβαλλόμενης ασφαλιστικής νομοθεσίας και τη δημιουργία συνείδησης συμμόρφωσης προς αυτή, οδηγεί αναγκαίως, δεδομένης και της σοβαρής υποστελέχωσης των υπηρεσιών, σε ανεπίκαιρους και για το λόγο αυτό μειωμένης εισπραξιμότητας ελέγχους, συνεπάγεται μη διαχειρίσιμο φόρτο για τις υπηρεσίες και, ενδεχομένως, ενθαρρύνει την απραξία των ασφαλιστικών φορέων».

Ως προς τους βεβαρυμένους με τις ασφαλιστικές εισφορές υπόχρεους, σημειώνεται , ότι «ο χρόνος της παραγραφής απαιτείται να είναι ο αναγκαίος, ώστε, αφενός, να διασφαλίζεται το δικαίωμα άμυνας αυτών έναντι δυσχερειών απόδειξης περιστατικών αναγόμενων στο απώτερο παρελθόν, αφετέρου δε να μην οδηγούνται οι οφειλέτες σε οικονομική εξουθένωση λόγω της υποχρέωσης ταυτόχρονης καταβολής συσσωρευμένων οφειλών περισσότερων ετών, με περαιτέρω δυσμενείς επιπτώσεις στην απασχόληση και την εθνική οικονομία γενικότερα».

Αντίθετα, η μειοψηφία εξέφρασε την άποψη ότι η εικοσαετής γενική παραγραφή, που θεσπίζεται με το άρθρο 95 του ν. 4387/2016, δεν αντίκειται σε καμία συνταγματική ή υπερνομοθετικής ισχύος διάταξη και αρχή.