Κουζίνα – Πώς οι τηγανίτες ένωσαν την Κέρκυρα, την Αφρική, το Λονδίνο, ακόμη και το Μπαγκλαντές

Από την Κέρκυρα πήγε στη συμπρωτεύουσα, τη Θεσσαλονίκη, ταξίδεψε στην Ιεράπετρα, πήγε στην Αφρική, από εκεί στο Λονδίνο, τη Φρανκφούρτη και το Βερολίνο, ενώ το βλέπουν ακόμη και στο Μπαγκλαντές. Ο λόγος για το μοναδικό ντοκιμαντέρ μεσαίου μήκους «Κέρκυρα, το νησί της τηγανίτας», που πήρε «σάρκα και οστά», μέσα από την ανιδιοτέλεια και την αγάπη ορισμένων ευαισθητοποιημένων νέων ανθρώπων του νησιού που αγαπούν τον τόπο και τις παραδόσεις του.

«Η ιδέα ξεκίνησε πριν πέντε χρόνια και ολοκληρώθηκε πέρυσι κατά τη διάρκεια της καραντίνας του κορονοϊού. Έρεισμα αποτέλεσε το έθιμο της τηγανίτας στην Κέρκυρα, που χάνεται στα βάθη των αιώνων» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ Σπύρος Παϊπέτης, ένας από τους εμπνευστές του ντοκιμαντέρ.

Το έθιμο της τηγανίτας

Το έθιμο της τηγανίτας στην Κέρκυρα, το γνωρίζουν οι περισσότεροι μέσα από τη γιορτή του Αγίου Σπυρίδωνα καθώς τις ημέρες εκείνες είθισται οι «τηγανίτες τ’ Αγιού» να βρίσκονται σε κάθε καντούνι, σε κάθε πλατεία, στην πόλη αλλά και σε κάθε χωριό. Σύμφωνα με ορισμένους το έθιμο ξεκινά στα ενετικά χρόνια της κατοχής του νησιού, όταν για να αντέξουν οι πιστοί να ξενυχτήσουν τον Άγιο Σπυρίδωνα, παραμονή της γιορτής του έτρωγαν κάτι νηστίσιμο που να τους «κρατάει».

«Στην αρχή ξεκινήσαμε με δεκάλεπτα αφιερώματα. Όμως, όλο και περισσότεροι Κερκυραίοι θέλανε να μιλήσουν για αυτό το έθιμο που λατρεύουν μικροί και μεγάλοι. Οι μνήμες ξύπνησαν. Και η ιστορία ξεκίνησε, για τις συνταγές της τηγανίτας που γίνονται είτε με φρέσκο κερκυραϊκό βούτυρο, είτε με ελαιόλαδο. Βασικό όμως στοιχείο, το κερκυραϊκό μέλι που «λούζει» το έδεσμα», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Παϊπέτης, που σημειώνει πως «οι τηγανίτες ή λουκουμάδες όπως είναι ευρέως γνωστοί, είναι η παλαιότερη και η πιο διαδεδομένη τροφή ακόμη και στα αρχαία χρόνια, σε πολλούς λαούς».

«Το μυστικό του παππού ήτανε ότι έβραζε ένα κουτάλι ρύζι το έκανε λαπά και το έβαζε μέσα στη ζύμη» αναφέρει στο ντοκιμαντέρ ο Ηλίας Βασιλάτος που διατηρεί ένα παραδοσιακό γαλακτοπωλείο στο νησί, ενώ από την πλευρά του ο ζαχαροπλάστης Σπύρος Μπύζης θα πει «πως το μυστικό είναι το κερκυραϊκό βούτυρο».

«Η Κέρκυρα βγάζει ένα ιδιαίτερο μέλι, βάση στατιστικών από το Υπουργείο, ενώ παράγει ετησίως γύρω στους 100 τόνους μέλι. Με αυτό το μέλι «περιλούζονται οι τηγανίτες και γίνονται τόσο νόστιμες»» τονίζει ο Παναγιώτης Βασιλάκης, μέλος της Μελλισοκομικής Κέρκυρας, ενώ ο ελαιοπαραγωγός Σπύρος Δάφνης αναφέρει ότι «η ποιότητα του ελαιόλαδου που χρησιμοποιείται για την τηγανίτα καθορίζει σε ένα μεγάλο βαθμό και το τελικό γευστικό αποτέλεσμα».

Τα μυστικά της καλής τηγανίτας

Το έθιμο πάντως θέλει κάθε χρόνο, παραμονή του Αγίου Σπυρίδωνα, στις 11 Δεκεμβρίου, η Ένωση Προσκόπων Κέρκυρας να προετοιμάζει, μαζί με τους εθελοντές, εκατοντάδες τηγανίτες και αυτές να μοιράζονται δωρεάν σε όλο τον κόσμο, ντόπιους και επισκέπτες. «Το έθιμο αυτό των Προσκόπων γίνεται κάθε χρόνο στο Φαληράκι και οι τηγανίτες είναι ευλογημένες» αναφέρει ο Γιώργος Καγκουρίδης, μέλος της Ένωσης Παλαιών Προσκόπων Κέρκυρας.

Όποιο και αν είναι όμως το μυστικό για τη νοστιμιά της τηγανίτας της Κέρκυρας, αυτή κατάφερε σήμερα να γίνει γνωστή μέσα από το ντοκιμαντέρ «Κέρκυρα, το νησί της τηγανίτας», σε όλα τα πλάτη της γης, ενώ αναμένεται πολύ σύντομα το έθιμο των «Τηγανίτων τ’ Αγιού» να εγγραφεί στο Εθνικό Ευρετήριo Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας.

«Ένα καλό μέλι, μια φέτα ψωμί, φρέσκα αυγά και τρεις καλές τηγανίτες πιστέψτε με είναι ένα γεύμα που θα μείνει σε όλους αξέχαστο», αναφέρει ο εστιάτορας Αριστοτέλης Μέγκουλας.

Το ντοκιμαντέρ «Κέρκυρα, το νησί της τηγανίτας», είναι έγχρωμο, «παντρεύει» την παράδοση με τη σύγχρονη ζωή του νησιού, ενώ πρωταγωνιστές είναι καθημερινοί άνθρωποι. Αυτό το κάνει και τόσο ιδιαίτερο. Είναι διάρκειας 51΄λεπτών με ελληνικούς και αγγλικούς υπότιτλους, ενώ μέχρι σήμερα συμμετείχε, χωρίς να διαγωνίζεται, σε πολλά φεστιβάλ.

Συντελεστές του ντοκιμαντέρ «Κέρκυρα, το νησί της τηγανίτας», 2020 είναι ο Σπύρος Μπάντιος και Σπύρος Παϊπέτης, η σκηνοθεσία, το γύρισμα και το μοντάζ, είναι του αυτοδίδακτου κινηματογραφιστή Σπύρου Μπάντιου, ενώ βοηθοί σκηνοθέτη, είναι ο Σπύρος Παϊπέτης και ο Σταμάτης Αυλωνίτης. Την αφήγηση έκανε ο Σταμάτης Αυλωνίτης, ενώ συνεντεύξεις έδωσαν ο Σπύρος Παϊπέτης, ο Αριστοτέλης Μέγκουλας, ο Παναγιώτης Βασιλάκης, η Ελπίδα Έριτσου, ο Γιώργος Καγκουρίδης, ο Σπύρος Μπούζης, ο Σπύρος Δαφνής, ο Πέτρος Γιοχάλας, ο Ηλίας Βασιλάτος και πολλοί Κερκυραίοι που ήθελαν να τιμήσουν τον τόπο τους.

Παραδόσεις διαφορετικών πολιτισμών

Όπως αναφέρουν «ένα απλό στην παρασκευή και γνωστό από την αρχαιότητα έδεσμα συνθέτει παραδόσεις διαφορετικών πολιτισμών, διατρέχει διαφορετικές ιστορικές περιόδους και γίνεται σήμα κατατεθέν μιας ολόκληρης γιορτής. Με συστατικά τον κοσμοπολίτικο χαρακτήρα του νησιού, το θρησκευτικό αίσθημα, τη μουσική παράδοση και τον πλούτο της φύσης, οι μνήμες των οικογενειακών τραπεζιών γίνονται ζώσα ιστορία στην ταινία «Κέρκυρα, το νησί της τηγανίτας»».

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ