Αττική – Το ιικό φορτίο στα λύματα τείνει να καταγράψει νέο ρεκόρ από την αρχή της πανδημίας

Η αύξηση του ιικού φορτίου στα λύματα της Αττικής δεν αφήνει περιθώρια εφησυχασμού για την πορεία της πανδημίας. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Αναλυτικής Χημείας του ΕΚΠΑ Νίκος Θωμαΐδης, το ιικό φορτίο τώρα αγγίζει ή τείνει να ξεπεράσει τα ύψη των μεγάλων κορυφώσεων της πανδημίας.

Οι μετρήσεις στα λύματα δείχνουν σε πραγματικό χρόνο τη μετάδοση του ιού στην κοινότητα.

Ο κ. Θωμαΐδης, μιλώντας στην Καθημερινή κάνει έναν απολογισμό των ανόδων και των πτώσεων της διασποράς του κοροναϊού με βάση τις μετρήσεις από την 31η Αυγούστου 2020, την ημέρα έναρξης των καθημερινών αναλύσεων λυμάτων που διενεργεί με την ομάδα του στη μονάδα βιολογικού καθαρισμού της Ψυττάλειας, έως σήμερα.

Η πρώτη αύξηση μετά το πρώτο lockdown

Η πρώτη αύξηση του ιικού φορτίου στην Αττική μετά το πρώτο αυστηρό lockdown και το επακόλουθο υπό όρους άνοιγμα για διακοπές καταγράφηκε, σύμφωνα με τον κ. Θωμαΐδη, τον Σεπτέμβριο του 2020, όταν οι παραθεριστές επέστρεψαν και τα σχολεία, με προφυλάξεις, άνοιξαν. «Η άνοδος αυτή ακολουθούσε μια μάλλον αργή πορεία μέχρι την 20ή Οκτωβρίου 2020, όταν σημειώθηκε η πρώτη μεγάλη εκτίναξη του ιικού φορτίου σηματοδοτώντας την έναρξη του δεύτερου κύματος της πανδημίας. Αν θέλαμε να το συγκρίνουμε με τις τρέχουσες τιμές, θα λέγαμε ότι το ιικό φορτίο της κορύφωσης του δεύτερου κύματος ήταν ίδιο με εκείνο της ύφεσης του φετινού Σεπτεμβρίου. Τόσο υψηλά βρισκόμαστε…».

• Διαβάστε επίσης: Θεσσαλονίκη – Στο «κόκκινο» η διασπορά – Υψηλότερες οι τιμές του ιικού φορτίου από το τρίτο κύμα

Σήμανε συναγερμός, επιβλήθηκε νέο lockdown στις 7 Νοεμβρίου 2020, «το ιικό φορτίο άρχισε να μειώνεται, αγγίζοντας τις χαμηλότερες τιμές του στις 20 Δεκεμβρίου. Η καθοδική αυτή τάση επέτρεψε το άνοιγμα των καταστημάτων υπό όρους, στις 15 Δεκεμβρίου. Στη συνέχεια, τα ρεβεγιόν και οι συναθροίσεις, αν και ελεγχόμενες, αλλά και η επιστροφή στους χώρους εργασίας μετά την 7η Ιανουαρίου 2021 συνέβαλαν σε μια μικρή και αργά κλιμακούμενη αύξηση του ιικού φορτίου, το οποίο στα τέλη Ιανουαρίου 2021 εκτινάχθηκε λόγω της επικράτησης του βρετανικού στελέχους, της μετάλλαξης “Αλφα”, που έφερε το τρίτο κύμα.

Κορύφωση στις αρχές Απριλίου

Το κύμα αυτό, το οποίο ξεκίνησε στα τέλη Ιανουαρίου, κορυφώθηκε στις αρχές Απριλίου και διήρκεσε έως τα μέσα Ιουνίου, ήταν σφοδρό στην Αττική, καθώς το στέλεχος “Αλφα” ήταν περισσότερο μεταδοτικό και παρήγαγε εξαιρετικά υψηλό ιικό φορτίο ανά άτομο. Το ιικό φορτίο της κορύφωσης του τρίτου κύματος ήταν έξι φορές υψηλότερο από εκείνο της κορύφωσης του δεύτερου κύματος στην Αττική. Κατά τη διάρκεια όλης αυτής της περιόδου είχαμε ενδιάμεσες κορυφώσεις που συνδέονταν με γεγονότα, π.χ. κορωνοπάρτι σε πλατείες, τα οποία είχαν προηγηθεί. Τα γεγονότα αυτά συνέβαλαν στην παράταση της διάδοσης για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα πρώτα σημάδια υποχώρησης του τρίτου κύματος εμφανίστηκαν στα τέλη Μαΐου, λόγω του εμβολιασμού και της εξασθένισης του στελέχους “Αλφα”», εξηγεί στην «Κ» ο κ. Θωμαΐδης.

• Διαβάστε επίσης: Εξαδάκτυλος – «Τα lockdown είναι απευκταία αλλά στην ιατρική δεν χωρούν δογματισμοί»

Ο καθηγητής Αναλυτικής Χημείας του ΕΚΠΑ Νίκος Θωμαΐδης μιλάει στην «Κ» για τη μέθοδο της ομάδας του και δηλώνει ανήσυχος για τις τελευταίες μετρήσεις.

«Ο Ιούνιος ήταν ένας καλός μήνας, αλλά μετά το κλείσιμο των σχολείων, την ολοκλήρωση των Πανελλαδικών Εξετάσεων, το άνοιγμα του τουρισμού και όλων των δραστηριοτήτων ξέσπασε το τέταρτο κύμα, και νωρίτερα απ’ ό,τι αναμένονταν, με την επικράτηση του στελέχους “Δέλτα” κατά 60%, όχι τον Αύγουστο, όπως αναμέναμε, αλλά τον Ιούλιο. Το ιικό φορτίο αυξήθηκε σημαντικά τη 2η και την 3η εβδομάδα του Ιουλίου και κορυφώθηκε στις 8 Αυγούστου, ξεπερνώντας ελαφρά εκείνο του Απριλίου», περιγράφει.

Η μεταδοτικότητα του Δέλτα

«Το στέλεχος “Δέλτα” είναι εξαιρετικά μεταδοτικό, όπως και το στέλεχος “Αλφα”, και παράγει εξίσου υψηλό ιικό φορτίο ανά άτομο, με αποτέλεσμα το τέταρτο κύμα να εξελιχθεί με ακόμη μεγαλύτερη ένταση από εκείνη του τρίτου κύματος. Μετά το κλείσιμο της τουριστικής περιόδου, στα τέλη Αυγούστου, και την αποχώρηση των επισκεπτών από την πρωτεύουσα, παρατηρήθηκε μικρή μείωση της μετάδοσης του ιού τον Σεπτέμβριο, με αποτέλεσμα το ιικό φορτίο να κατέλθει στα επίπεδα της κορύφωσης του δεύτερου κύματος, όμως αυτό δεν κράτησε πολύ, μόνο δύο εβδομάδες. Στη συνέχεια, από την τέταρτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου ξεκίνησε και πάλι μια σταδιακή άνοδος, η οποία σε περίπου ένα μήνα οδήγησε στον διπλασιασμό του ιικού φορτίου και στην περαιτέρω άνοδο. Σήμερα πλέον προσεγγίζουμε τα ιικά φορτία του Ιουλίου και του Αυγούστου».

Νέος κύκλος μετάδοσης

Oπως παρατηρεί ο κ. Θωμαΐδης, «ξεκινάει ένας καινούργιος κύκλος υψηλής μετάδοσης, θα μπορούσαμε να πούμε το πέμπτο κύμα, που οφείλεται σαφώς στους ανεμβολίαστους – τώρα δεν έχουμε επισκέπτες από το εξωτερικό. Και εντείνεται διαρκώς, κυρίως εκεί όπου η εμβολιαστική κάλυψη είναι χαμηλή. Η δυναμική της πανδημίας σε Βόρεια Ελλάδα, Ηπειρο, Θεσσαλία και Πελοπόννησο είναι τέτοια που είναι πλέον δύσκολο να ανακοπεί η αύξηση των κρουσμάτων».

Κατά τον κ. Θωμαΐδη, το άνοιγμα των δραστηριοτήτων ήταν το φυσικό επακόλουθο, «η οικονομία και η κοινωνία έπρεπε να λειτουργήσουν, υπήρχε μεγάλη κόπωση του κόσμου, τα μέτρα έπαψαν να τηρούνται, το πρόβλημα κατά τη γνώμη μου είναι ότι δεν καταφέραμε να περάσουμε στο σύνολο του πληθυσμού το μήνυμα ότι ο εμβολιασμός είναι η μόνη διέξοδος από τη δύσκολη υγειονομική περιπέτεια, να πείσουμε υπέρ αυτού όλους τους υγειονομικούς.

Ένα μεγάλο μέρος όσων δεν εμβολιάζονται, όσων φοβούνται (όχι όσων καθοδηγούνται από συγκεκριμένους χώρους), έχουν ακούσει ίσως έναν γιατρό να τους λέει να μην το κάνουν, να περιμένουν. Να περιμένουν τι; Θα πρέπει αυτοί οι υγειονομικοί να πεισθούν. Οι ημερήσιοι εμβολιασμοί είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα, η έναρξη χορήγησης της αναμνηστικής δόσης καθυστέρησε και προχωρεί με αργούς ρυθμούς, 15.000 άτομα την ημέρα. Θα πρέπει ο αριθμός αυτός να αυξηθεί γρήγορα, καθώς αφορά εκείνους που κινδυνεύουν περισσότερο. Ήδη στις ΜΕΘ εκτός από τους ανεμβολίαστους είναι και άτομα που έχουν εμβολιαστεί, αλλά έχουν χαμηλή ανοσία και δεν έχουν προλάβει να κάνουν την ενισχυτική δόση. Είναι κρίσιμο να καταλάβουμε ότι βρισκόμαστε στην αρχή μιας νέας ανόδου, ο ημερήσιος αριθμός κρουσμάτων ενδέχεται σύντομα να ξεπεράσει τις 7.000 με 8.000 αν δεν ληφθούν κάποια μέτρα».

Οι επιπτώσεις του μη εμβολιασμού

Είναι πολλαπλές οι αρνητικές επιπτώσεις του μη εμβολιασμού στο σύστημα Υγείας και στο σύνολο του πληθυσμού. «Οι ανεμβολίαστοι θέτουν σε κίνδυνο όχι μόνο τον εαυτό τους αλλά και άλλους ανθρώπους, μεταξύ αυτών και εμβολιασμένους που η άμυνά τους εξασθένησε, αφαιρούν κλίνες από ασθενείς με άλλα νοσήματα, που ίσως νοσηλευτούν σε ιδιωτικά νοσοκομεία επιβαρύνοντας τον κρατικό προϋπολογισμό, ενδέχεται να προκαλέσουν την εμφάνιση μιας νέας μετάλλαξης, αλλά και να οδηγήσουν στη λήψη και πάλι αυστηρών μέτρων, καθώς δεν θα γίνεται πλέον αλλιώς», παρατηρεί ο κ. Θωμαΐδης. Πότε προβλέπει να λήξει η πανδημία; «Οταν θα αποκτηθεί ένα ικανό τείχος ανοσίας από τον εμβολιασμό και τη νόσηση».