Ο πόλεμος της κεντρώας ατζέντας – Το μήνυμα Μητσοτάκη για τις μελλοντικές πολιτικές εξελίξεις

Σε ανύποπτο χρόνο μία πρωθυπουργική φράση είχε καταγραφεί ως τροχιοδεικτική για τις πρωθυπουργικές κατευθύνσεις καθ’ οδόν προς τις επόμενες κάλπες. Μιλώντας για την Κεντροδεξιά, ο Πρωθυπουργός είχε επιλέξει συνειδητά τους χαρακτηρισμούς «λιγότερο ιδεολογική» και «περισσότερο πρακτική», ενώ μέχρι σήμερα ο ίδιος επιχειρεί να προτάσσει προς την κοινωνία όλο και περισσότερες «κεντρώες» κυβερνητικές πολιτικές – από αυτές που υπερβαίνουν ιδεολογίες και καλύπτουν ευρύτερο φάσμα, όπως ο ίδιος θεωρεί και συχνά το διατυπώνει δημόσια.

Και επιπλέον επιχειρεί με κάθε ευκαιρία να προσδίδει στη ΝΔ τον προοδευτικό ρόλο για τον οποίο ταυτόχρονα ερίζουν η Κουμουνδούρου και η Χαριλάου Τρικούπη, διεκδικώντας την κυριαρχία στον χώρο της Κεντροαριστεράς. Η τρέχουσα συγκυρία είναι ιδιαίτερη: ο εκλογικός ορίζοντας είναι σε κάθε περίπτωση ορατός και μοιραία οι ψηφοφόροι θα αρχίζουν να επανεξετάζουν επιλογές. Στο Κίνημα Αλλαγής εξελίσσονται σημαντικές διεργασίες οι οποίες κάθε άλλο παρά απαρατήρητες περνούν από Μαξίμου και Πειραιώς. Επίσης επίκεινται κομματικά συνέδρια τόσο για τη ΝΔ όσο και για τον ΣΥΡΙΖΑ και το πολιτικό σκηνικό βρίσκεται σε σταθερή τροχιά όξυνσης με υψηλούς τόνους – ακόμα και με προσωποποιημένη αντιπαράθεση – ανάμεσα στον Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Αλέξη Τσίπρα.

Για τον Πρωθυπουργό μετατρέπονται σε δύσκολη άσκηση, η οποία απαιτεί διαρκή «ζυγίσματα» πολιτικών κινήσεων (το δείχνει και η πολιτική κόντρα για αντιεμβολιαστές – εμβολιασμένους, εκκλησίες κ.λπ.), οι καθημερινές ισορροπίες ανάμεσα σε δύο σημεία: στη θωράκιση της δεξιάς πλευράς της ΝΔ η οποία εκφράζει ευαισθησίες και απαιτήσεις σε συγκεκριμένα θέματα και στις γέφυρές του προς το Κέντρο και την Κεντροαριστερά με στόχο τη συμπίεση του ΣΥΡΙΖΑ και την ανοιχτή «επικοινωνία» με δεξαμενές του Κινήματος Αλλαγής.

Προς το παρόν, το Μαξίμου δείχνει να πιστεύει ότι τα «χαρτιά» του απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ λειτουργούν στα μάτια των περισσότερων πολιτών, εξού και ο Μητσοτάκης επιμένει στα διλήμματα που έχει θέσει από την πολιτική αφετηρία της ΔΕΘ. Αυτά συμπυκνώνονται στη φράση αυτοδυναμία και μονοκομματική κυβέρνηση ΝΔ ή επιστροφή στον Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ. «Σταθερότητα και ανάπτυξη ή ανασφάλεια και περιπέτειες;» σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα λόγια του κατά την τηλεοπτική συνέντευξή του στο Mega.

«Δεν χαρίζουμε ατζέντες»

Στην κατεύθυνση αυτή δεν έρχονται στο προσκήνιο μόνο τα δοκιμασμένα προεκλογικά αφηγήματα («αλλαγές παντού», «ανάπτυξη για όλους», «καλύτερη καθημερινότητα» κ.ο.κ.) αλλά επιπλέον προτάσσονται συγκεκριμένες «ατζέντες», τις οποίες ο Μητσοτάκης θέλει να μετατρέψει σε δικά του προνομιακά πεδία. Είναι κεφάλαια στα οποία ο Πρωθυπουργός επιδιώκει να βάλει την προσωπική σφραγίδα του και, όπως διαμηνύει στους στενούς συνεργάτες του, δεν προτίθεται να τα χαρίσει ούτε στον ΣΥΡΙΖΑ ούτε στο Κίνημα Αλλαγής. Είναι προφανές ότι οι εν λόγω «ατζέντες» θα βρίσκονται στην «ημερήσια διάταξη» της ΝΔ καθώς έχουν αναφορά σε κρίσιμες, απαιτητικές δεξαμενές που διεκδικεί παράλληλα και η Κεντροαριστερά, όπως οι νέοι και τα μεσαία στρώματα «της λογικής». Εξού και σε μία περίοδο πιέσεων για την κυβέρνηση (και πολιτικά και δημοσιονομικά) λόγω της υγειονομικής κρίσης και της ακρίβειας, επιχειρείται αλλαγή κλίματος και εμπλουτισμός του δημόσιου διαλόγου με πολιτικές που αφορούν πέντε μέτωπα: το κλίμα, τις ανισότητες, την οικονομική προοπτική (ήδη ο Μητσοτάκης προανήγγειλε διπλή αύξηση στον κατώτατο μισθό το 2022 με το βλέμμα στους χαμηλόμισθους), τις καινοτομίες (ψηφιοποίηση της καθημερινότητας κ.λπ.) και τη δημόσια υγεία (το «νέο ΕΣΥ» αποτελεί προσωπική δέσμευση Μητσοτάκη).

«Πράσινη» πολιτική και ανισότητες

Η τελευταία συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου ήταν ενδεικτική. Θα έλεγε κανείς ότι ήταν σχεδόν ολοκληρωτικά «πράσινη», όπως και το περιεχόμενο των πρόσφατων πρωθυπουργικών ταξιδιών εκτός συνόρων. Με τις πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, το Μαξίμου επιδιώκει να βγάζει μπροστά την… τόλμη του. Ο Πρωθυπουργός μιλάει για φιλόδοξες πολιτικές μακροπρόθεσμου ορίζοντα (απολιγνιτοποίηση, αξιοποίηση πλωτών αιολικών πάρκων κ.ά.), που δεν θα γίνουν – όπως σπεύδει να διαβεβαιώσει – «στις πλάτες των πολιτών», ενώ καθοριστικό ρόλο στα πράσινα πρότζεκτ της κυβέρνησης θα παίξει το Ταμείο Ανάκαμψης. Πρόκειται ίσως για το πιο σημαντικό κεφάλαιο στο οποίο γίνεται εμφανής η κεντρώα προσέγγιση Μητσοτάκη. Ο ίδιος πάντως θέλει να δείχνει ότι σπάει ιδεολογικά και κομματικά στεγανά, όπως μαρτυρά η παλιότερη φράση του «είναι η πράσινη μετάβαση ιδεολογική εκ φύσεως; Δεν είμαι σίγουρος». Είναι σαφές ότι το πρωθυπουργικό γραφείο θέλει να παρουσιάζει δράσεις ως «συνώνυμο» της προόδου και της μετάβασης σε μια διαφορετική εποχή και οι οποίες θα εξυπηρετούν το αφήγημα για νέες και καλύτερες θέσεις εργασίας και ποιότητα ζωής για τους πολίτες. Εξάλλου το πρωθυπουργικό στοίχημα είναι να «ξεφύγει» από τις πιέσεις της διαχείρισης κρίσεων και να ρίξει το βάρος σε όσα μπορούν να φέρνουν ορατά αποτελέσματα στους πολίτες.

«Δυσκολίες» στη δεξιά πτέρυγα

Με το ίδιο σκεπτικό, δηλαδή να… γοητεύει τους πολίτες του ορθολογισμού – την «πλειοψηφία», όπως έχει πει ο Μητσοτάκης, «που ζητά έργα, όχι λόγια και που είναι περήφανη για την εθνική της ταυτότητα» – το Μαξίμου ανοίγει ζητήματα ανισοτήτων και θέλει να ρίχνει φως στο κοινωνικό αποτύπωμα κάθε δράσης – μεταρρύθμισης. Στενός συνεργάτης του Πρωθυπουργού δείχνει προς τα κοινωνικά «εθνικά σχέδια δράσης» που είναι σκαριά ή εφαρμόζονται ήδη σταδιακά, όσο και αν ορισμένα αφορούν πιο «δύσκολα» για τη δεξιά πτέρυγα θέματα, όπως οι πολιτικές για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+. Λέει πάντως πολλά η αναφορά συντηρητικού στελέχους ότι το μήνυμα Μητσοτάκη ήταν εξαρχής αυτό της διεύρυνσης της ατζέντας της ΝΔ «και αναγνωρίζεται ότι πράγματι μπορεί να συζητά με διαφορετικά κοινά» πέραν της παραδοσιακής βάσης. Το στοίχημα άρα είναι να ελέγχονται τυχόν εσωτερικές αντιδράσεις από τον συντηρητικό κορμό της ΝΔ και να υποστηρίζονται χωρίς εσωτερικά «χτυπήματα» οι λεγόμενες προοδευτικές πολιτικές με παράλληλη κάλυψη στα δεξιά. Με βάση αυτά, είναι δεδομένη μία στροφή προς τα… μέσα καθώς σε τέσσερις εβδομάδες πραγματοποιείται το γαλάζιο συνέδριο ταυτόχρονα με την ανάδειξη ηγεσίας στο Κίνημα Αλλαγής. Στο πρώτο Σαββατοκύριακο του Δεκεμβρίου μέσα από τις ομιλίες και τις θεματικές ενότητες που θα αναπτυχθούν στον χώρο του Metropolitan Expo θα καθοριστούν ουσιαστικά η φυσιογνωμία και το σχήμα (νέα Πολιτική Επιτροπή) που θα οδηγήσει τη ΝΔ στις επόμενες κάλπες.