Τσεχία – Η πρώτη κυβέρνηση χωρίς κομμουνιστές μετά από 76 ολόκληρα χρόνια

Για κάποιους ευχάριστη, για κάποιους δυσάρεστη, πάντως σίγουρα για όλους ιστορική, η σημερινή ορκωμοσία των 200 βουλευτών της νέας κυβέρνησης της Τσεχίας, ήταν η πρώτη μετά από 76 χρόνια που δεν περιλάμβανε ούτε ένα μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Βοημίας και της Μοραβίας (KSCM), άμεσος απόγονος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Τσεχοσλοβακίας που ηγούνταν επί δεκαετίες στα εδάφη των δύο σημερινών κρατών, δεν κατάφερε να εκλεγεί στο τσεχικό κοινοβούλιο στις εκλογές του περασμένου μήνα. Το κόμμα έχασε και την τελευταία του έδρα στη Γερουσία της χώρας από το 2018.

• Διαβάστε επίσης: Γιατί η Ιαπωνία παραμένει μια μονοκομματική δημοκρατία;

Η οριστική (;) αποχώρηση των Κομμουνιστών από τα ανώτερα επίπεδα της τσεχικής πολιτικής σκηνής, αποτελεί στιγμή με έντονο συμβολισμό για πολλούς πολίτες της χώρας που είχαν βιώσει τον υπαρκτό σοσιαλισμό. Είχε προηγηθεί η απόφαση του Αντρέι Μπάμπις, του πρωθυπουργού της χώρας, να στηριχτεί στις ψήφους των Κομμουνιστών που συμμετείχαν τότε στο τσεχικό κοινοβούλιο για να εξασφαλίσει την πλειοψηφία το 2018, κίνηση που μέχρι τότε αποτελούσε ταμπού για την χώρα της ανατολικής Ευρώπης και η οποία έδωσε στο Κομμουνιστικό Κόμμα έμμεση πρόσβαση στην εξουσία.

Αν και το κόμμα είχε επιχειρήσει να αλλάξει την εικόνα του και να παρουσιαστεί στους πολίτες ως μια σύγχρονη, δημοκρατική, αριστερή παράταξη στη διάρκεια των τελευταίων ετών, μεγάλη μερίδα του τσεχικού πληθυσμού το έχει ταυτίσει με την απολυταρχία.

Ο Μάρεκ Μπέντα, του Κόμματος Αστικής Δημοκρατίας, ο οποίος είναι και ο βουλευτής με τη μεγαλύτερη θητεία στο τσεχικό κοινοβούλιο, δήλωσε ότι δεν περίμενε πως οι κομμουνιστές θα κατάφερναν να συνεχίσουν να εκλέγονται για τόσο καιρό μετά την επανάσταση.

«Πιστεύαμε ότι θα συνέχιζαν να έχουν ορισμένους ψηφοφόρους, όμως θεωρούσαμε ότι κι εκείνοι σταδιακά θα εξαφανίζονταν… αλλά τα πήγαιναν αρκετά καλά για πολύ περισσότερο καιρό», δήλωσε.

Ο Ζαν Ροβνί, αναπληρωτής καθηγητής στο πανεπιστήμιο Sciences Po του Παρισιού, ανέφερε ότι η μείωση της δημοτικότητας του κόμματος οφείλεται κυρίως «στη δημογραφική αντικατάσταση των πιο ηλικιωμένων ψηφοφόρων του, που νοσταλγούσαν τις βεβαιότητες του κομμουνιστικού καθεστώτος».

Όμως, γράφοντας στην ιστοσελίδα του LSE, ο Ροβνί σημείωσε ότι η άνοδος λαϊκιστικών κομμάτων, όπως το ANO του Μπάμπις και το ακροδεξιό SPD συνέβαλε επίσης στη μείωση των εκλογικών ποσοστών του Κομμουνιστικού Κόμματος.

«Από το ζενίθ του, όταν βρισκόταν στο τιμόνι του απολυταρχικού καθεστώτος, το KSCM περιορίστηκε σε ένα ακροαριστερό κόμμα διαμαρτυρίας στη δημοκρατία που προέκυψε από τη μεταπολίτευση του 1989», έγραψε. «Η πρόσφατη άνοδος πολιτισμικών ζητημάτων, που εστιάζουν στους φόβους απέναντι στη μετανάστευση που προωθεί το SPD, αλλά όλο και περισσότερο και το ΑΝΟ, έχει αλλάξει το περιεχόμενο των πολιτικών διαμαρτυρίας. Οι κύριες περιφέρειες που ψήφιζαν το κόμμα, στις μετα-βιομηχανικές βόρειες περιοχές, έχουν αλλάξει τις συμμαχίες τους».

Η ηγεσία του KSCM παραιτήθηκε μετά την εκλογική ήττα του κόμματος.

«Πρόκειται για μια μεγάλη απογοήτευση. Η εκλογική πανωλεθρία του KSCM συνεπάγεται ότι για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία του, το Κομμουνιστικό Κόμμα δεν θα συμμετέχει στην κοινοβουλευτική δημοκρατία της Τσεχικής Δημοκρατίας», δήλωσε ο Βόιτετς Φιλίπ, ο εξωστρεφής πρώην ηγέτης του KSCM στην Halo Noviny, μια τσεχική αριστερή εφημερίδα με στενούς δεσμούς με το κόμμα.

Η νέα ηγέτις του κόμματος, Κατερίνα Κονέτσνα, δήλωσε ότι προτεραιότητά της είναι να εργαστεί για να κερδίσει την υποστήριξη των νεότερων.

Σύμφωνα με την επίσημη εφημερίδα του κόμματος, ο μέσος όρος ηλικίας των μελών του KSCM πλέον είναι τα 75 έτη.

«Ξεθύμαναν μόνοι τους»

Ο Μπέντα ήταν ένας από τους ηγέτες των φοιτητών στην επανάσταση του 1989, ο οποίος εξελέγη στο τσεχικό κοινοβούλιο λίγο μετά την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος.

«Όταν εξελέγην για πρώτη φορά στο κοινοβούλιο, οι νέοι βουλευτές ήμασταν 70 ενώ οι γέροι ήταν 130», δήλωσε στο CNN. «Ήταν αρκετά ακραίο, ορισμένοι από τους παλιούς βουλευτές ήταν παραδοσιακοί σύντροφοι. Φυσικά, οι χειρότεροι πετάχτηκαν έξω, όμως εκείνοι που παρέμειναν εξακολουθούσαν να είναι κολλημένοι στις παλιές τους μεθόδους».

Ακόμη, σημείωσε ότι επειδή τότε ήταν μόλις 21 έτους, πολλοί από τους παραδοσιακούς κομμουνιστές του απευθύνονταν με ανεπίσημο τρόπο, πράγμα που όπως λέει «απλώς δεν μπορούσε να συνηθίσει».

Κατά τη γνώμη του Μπέντα, η έξοδος του KSCM από το τσεχικό κοινοβούλιο αποτελεί «τεράστια επιτυχία».

«Ιδίως από τη στιγμή που συνέβη με δημοκρατικό τρόπο, ξεθύμαναν μόνοι τους», συμπλήρωσε μιλώντας στο CNN.

Ο βουλευτής τόνισε ότι δεν υπήρξε καμιά διάθεση απαγόρευσης του κόμματος μετά την επανάσταση. «Η ατμόσφαιρα δεν ήταν εκδικητική και η Δύση επίσης δεν υποστήριζε την ιδέα της απαγόρευσης του κόμματος», εξήγησε.

Άλλος ένας βαρύς συμβολισμός για το εκπεσόν κόμμα, προκύπτει από το γεγονός πως φέτος συμπληρώνεται ένας αιώνας από την ίδρυση του αρχικού Κομμουνιστικού Κόμματος της Τσεχοσλοβακίας.

Με πληροφορίες από CNN