«Δεν είχα φανταστεί ότι θα ήταν καρκίνος του μαστού» – Η διάγνωση που άργησε 1,5 χρόνο, ένα μήνυμα ενάντια στο στίγμα της νόσου

Ένα απλό τσεκ απ άλλαξε τα πάντα. Η διάγνωση άργησε, αλλά, έπειτα πάλεψε με όλα τα μέσα που είχε.

Σε ένα δωμάτιο ενός διαγνωστικού κέντρου, τον Αύγουστο του 2017, η Ειρήνη Κωστάκη, έχοντας δίπλα της τον σύντροφό της Αλέξανδρο και τους γονείς της διαγνώστηκε με καρκίνο του μαστού.

Σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά συνεχίζει τις θεραπείες της, κοιτώντας θετικά στο μέλλον.

6% ως 22% μεγαλύτερος για τις γυναίκες κάτω των 35 ετών

Οι γυναίκες που έχουν διαγνωστεί με καρκίνο του μαστού κάτω των 35 ετών αντιμετωπίζουν υψηλότερο κίνδυνο εξάπλωσής του, σύμφωνα με την πρώτη παγκόσμια μελέτη με επικεφαλής τη δρα Αϊλίν Μόργκαν της Διεθνούς Υπηρεσίας Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC), που παρουσιάστηκε σε διεθνές επιστημονικό συνέδριο Advanced Breast Cancer Sixth International Consensus Conference.

Μια μετα-ανάλυση περισσότερων από 400 μελετών έδειξε ότι ο κίνδυνος εξάπλωσης του καρκίνου του μαστού σε άλλο μέρος του σώματος κυμαίνεται από 6% έως 22%.

Ο καρκίνος του μαστού είναι η πιο κοινή μορφή καρκίνου, με 2,3 εκατομμύρια άτομα να διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο. Τα ποσοστά επιβίωσης είναι γενικά καλά, γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον προληπτικό έλεγχο, την έγκαιρη διάγνωση και τη βελτιωμένη θεραπεία.

Το «απλό ινοαδένωμα»

Η Ειρήνη είχε κλείσει εισιτήριο την 1η Μαρτίου 2016 για να πετάξει από Αθήνα προς τις Βρυξέλλες, για να πάει να ζήσει και να δουλέψει εκεί.

Δεδομένης αυτής της μετακίνησης πήρε την απόφαση να έχει προηγουμένως κάνει ένα πολύ καλό τσεκ απ, δηλαδή αιματολογικές, εξετάσεις με παθολόγο και γυναικολογικές εξετάσεις.

«Πήγα στον γυναικολόγο και όταν προχώρησε σε ψηλάφηση στήθους βρήκε ένα περίεργο εύρημα και μου είπε κατά λέξη ‘’είναι απλώς ένα ινοαδένωμα, είσαι μικρή, δεν έχεις ιστορικό και δεν πρέπει να σε απασχολεί’’. Ντύθηκα λοιπόν και έφυγα» θυμάται, ενώ ο γιατρός παρέλειψε να της παραγγείλει απεικονιστικές εξετάσεις και να την παραπέμψει σε κατάλληλο γιατρό, δηλαδή μαστολόγο.

Το καλοκαίρι του 2017, σχεδόν ενάμιση χρόνο μετά, λίγες μέρες πριν έρθει στην Ελλάδα για διακοπές, έπιασε στο στήθος και αυτό που είχε πει ο γιατρός ότι ήταν ινοαδένωμα και είχε μεγαλώσει. «Αποφάσισα να το δω μόλις έρθω Ελλάδα ενώ ζήτησα και από τον σύντροφό μου να το ψηλαφίσει και αυτός».

«Του είπα ότι αυτό το πράγμα δεν θέλω να είναι πάνω μου, ό,τι κι αν είναι. Δεν είχα φανταστεί ότι θα ήταν καρκίνος γιατί αφού έχεις πάει σε έναν γιατρό και σου λέει ότι είναι ινοαδένωμα έχεις καθησυχαστεί», εξηγεί.

Γυρνώντας στην Ελλάδα έκλεισα ραντεβού με έναν γυναικολόγο τον έβαλα να μου ελέγξει το στήθος και να γράψει μια απεικονιστική εξέταση. Θα έκανα λοιπόν έναν υπέρηχο στήθους και μετέπειτα μια μαστογραφία.

Ενάμιση χρόνο καθυστέρηση

Μαζί με τους γονείς αποφασίζει να πάει και να κάνει την μαστογραφία. «Θυμάμαι καθόμουν και περίμενα απέξω και έγραφα ένα κομμάτι για την αλιεία στην Ευρώπη. Εγώ συνέχιζα, δούλευα κανονικά».

Μόλις βγήκε ο ακτινολόγος η πρώτη ερώτηση ήταν αν η εξέταση ήταν για τη μητέρα μου. «Σε αφήνουν να καταλάβεις ότι αυτά τα πράγματα συνήθως δεν είναι για τη δικιά σου ηλικία. Αλλά, να που είναι».

«Η μαστογραφία δείχνει ότι υπάρχει το εύρημα και παίρνει ‘’κακή βαθμολογία’’, καθώς σαφής διάγνωση δεν υπάρχει. Κάνω λοιπόν άλλον έναν υπέρηχο στήθους και κλείνω ραντεβού με έναν χειρούργο μαστού, ο οποίος κοιτάζει τις εξετάσεις, αφού πριν μου κάνει βιοψία με λεπτή βελόνα στο στήθος η οποία εντός μιας ώρας σου δείχνει ότι αυτό που έχεις είναι καρκίνωμα. Δηλαδή αυτό το απλό πράγμα που έπρεπε να μου πει ο αρχικός γυναικολόγος το 2016, κάθομαι τον Αύγουστο του 2017 για να μάθω ότι είναι καρκίνωμα. Καθυστερήσαμε δηλαδή ενάμιση χρόνο» αναφέρει.

«Είμαστε πολύ τυχεροί που βρισκόμαστε στην κατάσταση που βρισκόμαστε σήμερα εδώ. Είναι καθαρή τύχη όλο αυτό το πράγμα, θα μπορούσαν τα πράγματα να είναι πολύ χειρότερα.

Μπορεί στο στάδιο που το έπιασα εγώ να είχε προχωρήσει πολύ άσχημα δίνοντάς μου μια πολύ κακή πρόγνωση. Ευτυχώς δεν το έκανε. Οπότε αυτή η καθυστέρηση θα μπορούσε, ασυζητητί, να είχε αποβεί μοιραία».

Υπάρχει γενικώς η εντύπωση ότι αν είσαι σε μικρή ηλικία και χωρίς κάποιο σχετικό οικογενειακό ιατρικό ιστορικό δεν είναι πολύ πιθανό να έχεις μια τέτοια διάγνωση. Ωστόσο, όπως έμαθε και μετέπειτα η Ειρήνη και της έκανε εντύπωση, είναι πως έμαθε από τους γιατρούς της, ότι αυτές οι κακού τύπου ‘’μη διαγνώσεις’’ είναι πράγμα που δεν είναι και τελείως ασυνήθιστο.

«Η Ελλάδα άφησε για πολλά χρόνια τους ασθενείς αθωράκιστους χωρίς ηλεκτρονικό φάκελο ασθενούς. Δηλαδή εγώ δεν μπορούσε να αποδείξω κάπως ότι ο άνθρωπος αυτός με είχε εξετάσει» λέει η Ειρήνη.

Το ακριβό «σπορ»

«Επιβαρύνθηκα αρκετά οικονομικά, ο καρκίνος είναι ένα ακριβό ‘’σπορ’’. Δεν υπήρχε η δυνατότητα να γίνει γρήγορα αλλιώς η σταδιοποίηση του καρκίνου αν δεν έκανες κάποιες εξετάσεις ιδιωτικά και μάλιστα έτυχε η οικογένεια μου να έχει ιδιωτική και καλή ασφάλεια που υποτίθεται θα κάλυπτε μεγάλο κομμάτι των εξετάσεων και των θεραπειών, αλλά δεν έγινε» λέει.

«Δεν καλύφθηκε καν επαρκώς ως εξετάσεις διαγνωστικές η σταδιοποίηση του καρκίνου, το οποίο είναι πολύ βασικό για να ξεκινήσει ένας ασθενής θεραπείες. Βέβαια από το 2017 μέχρι το 2021 και σε επίπεδο εξετάσεων και θεραπειών καλύπτονται σχεδόν όλα πια από τον ΕΟΠΥΥ μέχρι ακόμα και οι πολύ ακριβές γονιδιακές εξετάσεις».

Όπως αναφέρει η Ειρήνη, είναι πολύ βασικό να έχουν όλες οι γυναίκες έγκαιρη πρόσβαση χωρίς να χρειάζεται να πληρώσουν 3.500 ευρώ για μια εξέταση.

«Οι θεραπείες συνεχίζονται. Παίρνω χάπια και κάνω ενέσεις, όχι χημειοθεραπευτικού τύπου καθώς τελείωσαν οι χημειοθεραπείες και συνεχίζω με ορμονοφύλαξη ώστε να αποτραπεί η κυκλοφορία οιστρογόνων στον οργανισμό τα οποία μπορεί να «ταΐσουν» ό,τι υπολειμματικά κύτταρα καρκίνου μπορεί να έχουν ξεφύγει από το χειρουργείο, αλλά και να αποτρέψουν την εκ νέου νόσηση».

Εν δυνάμει θεραπευμένοι

Η Ειρήνη μιλάει για τον φόβο πριν το χειρουργείο, τον «ορίζοντα τριών βδομάδων» που σκέφτεται πλέον το μυαλό σου και οι αποφάσεις που δεν πίστευε πως θα μπορούσε να πάρει από τόσο νεαρή ηλικία.

Πριν το χειρουργείο σίγουρα φοβάσαι, όμως δεν μπορείς να αντιληφθείς την έκταση της ιστορίας και πόσο θα χρειαστεί να πεις ότι το έχεις αφήσει πίσω σου.

«Κανείς δεν ξεμπερδεύει. Όλοι εν δυνάμει είμαστε θεραπευμένοι» λέει.

«Φυσικά και υπήρχε μεγάλη ανησυχία, δεν είχα όμως ανησυχίες αν θα χαλάσει η εικόνα μου. Αυτό που φάνηκε πάρα πολύ βαρύ πριν περπατήσω τη διαδικασία της θεραπείας, το κεφάλι έχει ένα στόχο. Οτι σκέφτεσαι με ορίζοντα 3 εβδομάδων ή όσο κρατά το διάστημα της μιας θεραπείας από την άλλη».

«Ήμουν σε ένα σημείο που έπρεπε να αποφασίσω αν θα διατηρήσω τη γονιμότητά μου για το μέλλον. Έχοντας για διαγνωστεί στα 33 το μίνιμουμ για την ορμονική θεραπεία μετά θα ήταν συν πέντε χρόνια στην καλύτερη των περιπτώσεων με τις μεγαλύτερες να φτάνουν ίσως και δεκαετία. Αυτό λοιπόν σήμαινε ότι ακόμα και σε μια σχέση να μην είσαι, είναι κάπως βίαιο το συναίσθημα να πρέπει να συζητήσεις και να λάβεις απόφαση για το αν θες να γίνεις μητέρα. Οπότε μπήκα και σε αυτή τη διαδικασία διατήρησης υγιούς ωαρίου για όταν αυτό το μετά και εφόσον προκύψει»

«Δεν χάνεις ποτέ εσένα»

«Μπορεί να χάνεις την όρεξή σου, όμως δεν χάνεις εσένα» τονίζει η Ειρήνη. «Είναι πολύ βασικό όποιος μπορεί σωματικά και θέλει να συνεχίσει να δουλεύει. Εγώ σταμάτησα μόνο 11 μέρες μετά το χειρουργείο γιατί το χέρι μου δεν μπορούσε να κουνηθεί όπως θα ήθελα. Σιγά σιγά μετά τις 11 μέρες ξεκίνησα να δουλεύω κανονικά»

Ο τρόπος με τον οποίο κινείσαι αλλάζει. Πρέπει να προσέχεις να μην κολλήσεις και αρρωστήσεις γιατί με τις χημειοθεραπείες το ανοσοποιητικό είναι πολύ πεσμένο.

Πριν τον COVID, όπως παρατήρησε και η ίδια, ο κόσμος δεν πρόσεχε και κοίταγε περίεργα όποιον φόραγε μάσκα για να προστατευτεί, για παράδειγμα στο μετρό. «Ελπίζω αυτά να τα έχουμε αφήσει πίσω μας» τονίζει.

Τα εμμονικά βλέμματα

«Με κοιτούσανε μάλιστα και με μια εμμονή» θυμάται η Ειρήνη. «Δεν χρειάζεται πολύ σοφία. Όταν ένας άνθρωπος φοράει μάσκα και του έχουν πέσει και τα φρύδια, καταλαβαίνεις τι περνάει. Δεν χρειάζεται να κοιτάει ο κόσμος με τόση εμμονή, δεν βοηθάει κανέναν αυτό το πράγμα. Μια χειρονομία δύναμης και συμπόνιας ίσως θα ήταν καλύτερο από αυτά τα βλέμματα. Ακόμα τα θυμάμαι».

«Ήμουν πάντως και τυχερή γιατί παλιοί μου συνάδελφοί στο κοινοβούλιο ρεπορτάζ στην Αθήνα κράτησαν την πόρτα ανοιχτή για εμένα και βοήθησαν στην ένταξη μου σε μια κανονικότητα πολύ καλή και ευχάριστη με πολλή κατανόηση και αγάπη. Και οι φίλοι φυσικά και ο πολύτιμος σύντροφος που στηρίζει».

Η διαβεβαίωση από τα μάτια του γιατρού

Όσο για το τι ήταν αυτό που τη βοήθησε να δώσει αυτόν τον αγώνα ήταν ο γιατρός της που δεν της άφησε περιθώριο να απελπιστεί και πως ο καρκίνος θα την τυλίξει και θα την κυριεύσει.

«Είχα τη διαβεβαίωση από τα μάτια του γιατρού που με χειρούργησε. Τη στιγμή που μου έκανε τη βιοψία, ήξερε ήδη τι συνέβαινε. Ωστόσο ο ίδιος άνθρωπος αφότου μου ανακοίνωσε ότι έχω τελικά καρκίνο ήταν απόλυτα ψύχραιμος, ξεκάθαρος ότι θα το παλέψουμε».

«Το όλα θα πάνω καλά δεν είναι σωστή έκφραση» λέει. «Το εμμονικό ‘’όλα θα πάνε καλά’’ δεν βοηθάει αν δεν ξέρεις τι έχεις. Γιατί δεν είναι ρεαλιστικό. Ωστόσο τα μάτια του γιατρού είναι αυτά που με οδηγούν για να συνεχίσω και μετά στην πορεία τα μάτια του ογκολόγου όταν σχεδιάσαμε τη θεραπεία».

Η ίδια περιγράφει πως το γεγονός πως η ίδια της η μητέρα έχασε την κολλητή της φίλη από καρκίνου του μαστού, την βοήθησε να αλλάξει στάση ως προς την αντιμετώπισή του.

«Όταν πας και παίρνεις το πρώτο κουτί από τα χάπια σου που θα σε συντροφεύσουν για τα επόμενα χρόνια και συνειδητοποιείς ότι είναι εκείνο το ίδιο κουτί που έβλεπες για χρόνια πάνω στο τραπέζι της κουζίνας τα πράγματα είναι πια αλλιώς».

Δεν σε ορίζει η νόσος

Είναι πολύς κόσμος που έχει τη νόσο και ταλαιπωρείται και θα πρέπει να αλλάξουμε τον τρόπο αντιμετώπισης σε όλο αυτό, εξηγεί. «Να μην λέμε σκέτο ‘’η αρρώστια’’, να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους. Να συναισθανόμαστε τι μπορεί να περνάει ένας άνθρωπος υπό θεραπεία, να σηκώνουμε το τηλέφωνο».

«Όπως εσύ βλέπεις τον εαυτό σου στο ασανσέρ για να δεις αν είσαι ωραία πριν βγεις έξω, τον βλέπει και ο άλλος και μπορεί να μην είναι μια μέρα καθόλου ωραίος, ή να του έχουν πέσει τα φρύδια σκουπίζοντας με το χέρι το μέτωπο στο ασανσέρ» περιγράφει.

Ο καρκίνος του μαστού είναι η συχνότερη μορφή καρκίνου στον κόσμο.

Σύμφωνα με τη μελέτη, οι γυναίκες που διαγιγνώσκονται με καρκίνο αρχικά σε ηλικία κάτω των 35 ετών έχουν 12,7% έως 38% κίνδυνο υποτροπής της νόσου αργότερα και μετάστασης, ενώ για τις γυναίκες που η αρχική εμφάνιση του καρκίνου του μαστού έγινε μετά τα 50 τους, ο κίνδυνος επανεμφάνισης και μετάστασης είναι 3,7% έως 28,6%.

«Πρέπει να μην υπάρχει στιγματισμός, δεν σε ορίζει η νόσος. Μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε όμορφα και θαρραλέα, αφού έχουμε τα εργαλεία».