Γ. Παυλάκης: Εποχή της τελικής επίθεσης κατά του καρκίνου

Βρισκόμαστε στην εποχή της τελικής επίθεσης κατά του καρκίνου. Πολλές μορφές καρκίνου έχουν γίνει ήδη ιάσιμες, ενώ οι καινούριες τεχνολογίες, όπως απέδειξαν από τη χρήση τους στον κοροναϊό, υπόσχονται να δώσουν λύσεις.

Όμως η εφαρμογή των γενετικών θεραπειών πρέπει να γίνεται με πολλή προσοχή για να είναι αποτελεσματική. Για παράδειγμα στην περίπτωση της αποτυχίας ενός από τα υποψήφια εμβόλια του κοροναϊού, η αιτία ήταν ότι δεν έγινε τέλεια παραγωγή του αντιγόνου του εμβολίου.

Τα παραπάνω δήλωσε ο επικεφαλής του τμήματος ρετροϊών του Εθνικού Ινστιτούτου Καρκίνου των ΗΠΑ, ερευνητής Γιώργος Παυλάκης, σε ομιλία του μετά την αναγόρευσή του ως επίτιμου διδάκτορα της Ιατρικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Ο κ. Παυλάκης, αναφέρθηκε σε μια σειρά παράγοντες ανοσοθεραπείας που συλλογικά έχουν συντείνει σημαντικά στην αντιμετώπιση του καρκίνου, διορθώνουν τις καταστροφές από τις χημειοθεραπείες, με αποτέλεσμα οι καρκινοπαθείς να έχουν ωφεληθεί πάρα πολύ.

Ο ίδιος αναφέρθηκε στις προσπάθειες ανάπτυξης εμβολίου κατά του καρκίνου, σημειώνοντας πως το 20% των καρκίνων οφείλονται σε ιούς. Στην κατεύθυνση αυτή, ήδη το εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Β έχει συμβάλει καθοριστικά για τη μείωση των καρκίνων του ήπατος, και το ίδιο αναμένεται να συμβεί και με το εμβόλια κατά του ιού των κονδυλωμάτων, HPV.

Σε ότι αφορά την ανάπτυξη θεραπευτικού εμβολίου κατά του καρκίνου, ο κ. Παυλάκης σημείωσε πως «Τα θεραπευτικά εμβόλια για τον καρκίνο είναι πολύ πιο δύσκολα. Το πεδίο «πήρε φωτιά» με τα εμβόλια RNA, όμως είναι ένα δύσκολο και εντατικό πεδίο μελέτης και προσφοράς».

Στη συνέχεια αναφερόμενος στις ανοσοθεραπείες, σημείωσε πως η ιντερλευκίνη 2 ήταν η πρώτη ανοσοθεραπεία για τον καρκίνο με σημαντική επίπτωση στο μελάνωμα. Οι ιντερλευκίνες 2,7 και 15 αυξάνουν τα λεμφοκύτταρα, ενώ οι ανοσοθεραπείες συνεχώς επεκτείνονται, ιδίως με τα μονοκλωνικά αντισώματα, αλλά και τις κυτταρικές θεραπείες που κι αυτές αποτελούν τεράστιο κεφάλαιο που συνεχώς επεκτείνεται.

Στη συνέχεια αναφέρθηκε στο ερευνητικό έργο του εργαστηρίου του, από το οποίο αναδείχθηκε ένα ετεροδιμερές μόριο που έχει δύο αλυσίδες. Η  μία παραμένει στη μεμβράνη του κυττάρου και η άλλη αποκόπτεται και κυκλοφορεί στο αίμα και είναι υπεύθυνη για την ομοιόσταση, για τη δυνατότητα του οργανισμού να αποκαθιστά την ισορροπία του.

Το μόριο αυτό που ονομάζεται Hetlh 15, ενεργοποιεί τους «φυσικούς φονείς» του ανοσοποιητικού, που επιτίθενται στα καρκινικά κύτταρα. Σε πειράματα σε πιθήκους τα κύτταρα CD8 του ανοσοποιητικού, πενταπλασιάστηκαν. Σε συνδυασμό με ριτουξιμάμπη, διαπιστώθηκε τέλεια καταστροφή ων β κυττάρων σε λέμφωμα. Αντίστοιχα, πέτυχε συρρίκνωση σε καρκίνο μαστού σε ποντίκια ή ακόμη και ίαση σε ορισμένα, ως μονοθεραπεία.

Το συγκεκριμένο μόριο τώρα, εφαρμόζεται σε κλινικές δοκιμές σε 8 χώρες, μόνο του ή σε συνδυασμούς σε συνεργασία με μεγάλη φαρμακευτική, με στόχο την αναστολή των μεταστάσεων.

Ειδικά για τον τριπλά ανθεκτικό καρκίνο του μαστού, σε συνδυασμό με χειρουργείο και τοπική εφαρμογή ιντερλευκίνης 15, έχει διαπιστωθεί ότι αυξάνει την επιβίωση γιατί περιορίζει τις μεταστάσεις.