«Δεν Κληρονομώ» στα εκτός σχεδίου

Στα χρόνια των Μνημονίων η κληρονομιά αντί για ευχή είχε μετατραπεί σε κατάρα. Η εξάντληση της φοροδοτικής ικανότητας των φορολογουμένων και οι δυσκολίες αντιμετώπισης της καθημερινότητας ανάγκασαν χιλιάδες κληρονόμους να αποποιούνται τις κληρονομιές – κυρίως αυτές που σχετίζονταν με ακίνητα.

Και κάπως έτσι δημιουργήθηκε το κίνημα «Δεν Κληρονομώ». Αποτέλεσμα, το Δημόσιο να μετατραπεί από τη μια στιγμή στην άλλη σε… κληρονόμο μιας περιουσίας που δεν μπορεί να αξιοποιηθεί (!). Στα χρόνια που ακολούθησαν – με τη βελτίωση της οικονομικής κατάστασης – το κλίμα αντιστράφηκε με τον αριθμό των κληρονόμων που απαρνιούνται την οικογενειακή περιουσία να μειώνεται αισθητά.

Αυτό μέχρι σήμερα. «Το κίνημα «Δεν Κληρονομώ» είναι έτοιμο να ξανακάνει την εμφάνισή του», λέει στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος της Ενωσης Συμβολαιογράφων Γιώργος Ρούσκας. Την ίδια άποψη έχει και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) Στράτος Παραδιάς, ο οποίος κάνει λόγο για «νεκρανάσταση» (βλέπε και σχετικό άρθρο).

Και το ερώτημα που εύλογα τίθεται είναι «γιατί αναμένεται να συμβεί αυτό;». Η απάντηση που δίνουν και οι δύο είναι ξεκάθαρη. Αυτό θα συμβεί επειδή προστίθεται ένα επιπλέον σημαντικό κόστος για τους κληρονόμους. Ετσι, όπως λένε, προκειμένου να ολοκληρωθεί η αποδοχή κληρονομιάς απαιτείται – ανάλογα την περίπτωση – σύνταξη τοπογραφικού και μελέτη φωτοερμηνείας-αποτύπωσης του ακινήτου επί αποσπάσματος του δασικού χάρτη.

Χωρίς βεβαίωση

Οπως εξηγεί ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Στράτος Παραδιάς, ενώ μέχρι τώρα στις αποδοχές κληρονομιάς δεν απαιτείτο καμία βεβαίωση που να σχετίζεται με τον δασικό χαρακτήρα των εκτός σχεδίων ακινήτων, με πρόσφατη γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ) που έγινε αποδεκτή από τον υπουργό Δικαιοσύνης αλλάζει όλο το τοπίο, με την απαίτηση είτε σύνταξης τοπογραφικού, είτε αποτύπωσης ακινήτου επί αποσπάσματος δασικού χάρτη.

«Η γνωμοδότηση αυτή οδηγεί μοιραία στο τέλος των αποδοχών κληρονομιάς στις εκτός σχεδίου περιοχές της χώρας που έχουν κυρωθεί ή θα κυρωθούν δασικοί χάρτες», επισημαίνει ο Στράτος Παραδιάς. «Κι αυτό διότι το κόστος, είτε για τη μελέτη της σύνταξης τοπογραφικού, είτε για τη μελέτη της φωτοερμηνείας-αποτύπωσης του ακινήτου επί αποσπάσματος του δασικού χάρτη, στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι πολλαπλάσιο της συχνά αμελητέας αξίας των κληρονομιαίων αυτών ακινήτων».

Σύμφωνα με τον ίδιο, αν κάποια στιγμή επιβληθεί ότι στις αποδοχές κληρονομιάς θα πρέπει να επισυνάπτεται και «Ηλεκτρονική Ταυτότητα» των κληρονομιαίων ακινήτων, τότε «θα βρεθούμε μπροστά στην πλήρη νεκρανάσταση του κινήματος «Δεν Κληρονομώ» που αποτέλεσε τον χειρότερο κοινωνικό εφιάλτη της εποχής των Μνημονίων…».

Τα κόστη

Ειδικότερα, όπως εξηγεί ο πρόεδρος της Ενωσης Συμβολαιογράφων Ελλάδας, όταν μια τοπογραφική μελέτη κοστολογείται κατά μέσο όρο από 300 έως 500 ευρώ ανά ακίνητο, γίνεται κατανοητό το πρόσθετο κόστος ανά ακίνητο, ακόμη και ανά μερίδιό του (!) σε σχέση με την αξία του ίδιου του ακίνητου, η οποία μπορεί ακόμη και να υπολείπεται της αξίας της αποτύπωσης. Και εδώ, όπως λέει, αρχίζουν τα προβλήματα…

Ο ίδιος παραθέτει δύο συνηθισμένα παραδείγματα: Ακίνητο από κληρονομιά αξίας 2.000 ευρώ όπου ο κληρονόμος θα πρέπει να καταβάλει από 300 έως 500 ευρώ για αποτύπωση. Κληρονομιά αξίας 500 ευρώ που αξίζει όσο και η αποτύπωση. Ακίνητο από κληρονομιά αξίας 300 ευρώ όπου η αποτύπωση κοστίζει 500 ευρώ.

«Ολα αυτά ισχύουν πιο έντονα σε μια κλίμακα μεριδίων περισσότερων ακινήτων μικρής κλίμακας. Για παράδειγμα: κληρονομώ 10 ακίνητα αξίας 5.000 ευρώ, όσο θα μου κοστίσει η αποτύπωσή τους… Κληρονομώ 12 ακίνητα αξίας 5.000 ευρώ και η αποτύπωσή τους κοστίζει 6.000 ευρώ (!). Ετσι, η λύση-μονόδρομος είναι η αποποίηση», επισημαίνει χαρακτηριστικά.

Οι μελέτες

Οπως διευκρινίζει, αν το κληρονομούμενο ακίνητο βρίσκεται σε περιοχή που έχει κυρωθεί ο δασικός χάρτης, και έχει χαρακτηριστεί δασικού ενδιαφέροντος, τότε, ο κληρονόμος, προκειμένου να έχει ελπίδες να το διεκδικήσει, θα πρέπει να αποταθεί σε δασολόγο για να κάνει σχετική μελέτη αποτύπωσης όπου θα ερμηνεύσει τις αεροφωτογραφίες προκειμένου να διαπιστωθεί εάν σε βάθος χρόνου το ακίνητο είχε δασικό ή αγροτικό χαρακτήρα. «Το ελάχιστο κόστος της μελέτης είναι 3.000 ευρώ, ενώ για το τοπογραφικό οι τιμές – συνήθως – ξεκινούν από 300 ευρώ», συμπληρώνει. «Το τοπογραφικό χρειάζεται αν είναι υπό ανάρτηση ο δασικός χάρτης».

Οπως επισημαίνει (βλέπε και σχετικό άρθρο), η κτήση κυριότητας επί ακινήτου λόγω θανάτου (από κληρονομιά) και εφόσον δεν έχει υπάρξει αποποίηση κληρονομιάς είναι αναγκαστικού δικαίου, γεγονός που σημαίνει ότι το ακίνητο περιέχεται «με το στανιό» στον μη αποποιηθέντα από κληρονομιά κληρονόμο. Ομως με την προαναφερόμενη γνωμοδότηση ουσιαστικά στερείται το δικαίωμα από αυτούς τους ανθρώπους να συντάξουν αποδοχή κληρονομιάς και να αμφισβητήσουν ουσιαστικά τους χαρακτηρισμούς ως δασικών των ακινήτων του κυρωμένου δασικού χάρτη.

Σύμφωνα με τον Γιώργο Ρούσκα, η γνωμοδότηση του ΝΣΚ έγινε αποδεκτή από τον αρμόδιο υπουργό παρά τις αντιρρήσεις της Συντονιστικής Επιτροπής των Συμβολαιογραφικών Συλλόγων της Ελλάδας, της Γενικής Διεύθυνσης Δασών του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και της Νομικής Υπηρεσίας του Κτηματολογίου.