Σύνδρομο της τουρμπίνας – Ένα ανύπαρκτο (;) πρόβλημα υγείας και μια αποζημίωση-μαμούθ

Η Κριστέλ και ο Λουκ Φοκέρτ έλαβαν αποζημίωση που ξεπερνά τα €100.000 για ένα πρόβλημα υγεία που, κατά τους ισχυρισμούς τους, προκλήθηκε από το γεγονός ότι ζουν κοντά σε αιολικό πάρκο.

Οι δυο Βέλγοι που ζουν στη Γαλλία διαμαρτύρονταν από καιρό για συμπτώματα που εντάσσονται στο λεγόμενο «σύνδρομο της τουρμπίνας» – η ύπαρξη του οποίου, ωστόσο, όχι απλώς δεν έχει αποδειχθεί ερευνητικά, αλλά έχει καταρριφθεί επανειλημμένως.

Γαλλικό δικαστήριο, όμως, πείστηκε από τα στοιχεία που προσκόμισε το ζευγάρι σε μια ιστορική απόφαση, που όμοιά της πιστεύεται ότι δεν έχει ληφθεί ξανά στη Γαλλία.

• Διαβάστε επίσης: Θάβουν τις ανεμογεννήτριες όταν γεράσουν;

Τα συμπτώματα των Φοκέρτ

Πονοκέφαλοι, αϋπνίες, αρρυθμίες, κατάθλιψη, ζαλάδες, εμβοή και ναυτία είναι ορισμένα από τα συμπτώματα που ανέφεραν οι Φοκέρτ ότι βιώνουν εδώ και περισσότερα από δυο χρόνια. Κατά τη γνώμη τους, για όλη αυτή τη δυσφορία ευθύνονται οι έξι ανεμογεννήτριες που απέχουν περίπου 700 μέτρα από το σπίτι τους στο Φοντροέ της περιοχής Ταρν, στη νότια Γαλλία.

Αν και οι τουρμπίνες βρίσκονται στο ίδιο σημείο από το 2009, το ζευγάρι δεν εμφάνισε κανένα σύμπτωμα πριν περάσουν πέντε ολόκληρα χρόνια. Οι Φοκέρτ αποδίδουν αυτή την αλλαγή στο γεγονός ότι μέχρι τότε, μεταξύ της κατοικίας τους και της πλησιέστερης ανεμογεννήτριας μεσολαβούσε δάσος, το οποίο ωστόσο αργότερα αποψιλώθηκε.

Οι ίδιοι υποστηρίζουν ότι το πρόβλημα ξεκινά από τον ήχο, τον οποίο περιγράφουν σαν «ένα πλυντήριο που λειτουργεί σε όλη τη διάρκεια της ημέρας», αλλά και τα «λευκά φώτα που αναβοσβήνουν» επάνω στις ανεμογεννήτριες και ισχυρίζονται ότι οι επιπτώσεις τους στην υγεία τους υπήρξαν τεράστιες.

«Δεν το συνειδητοποιήσαμε αμέσως, όμως σιγά-σιγά καταλάβαμε ότι το πρόβλημα το προκαλούσαν οι ανεμογεννήτριες», ισχυρίστηκε η Κριστέλ Φοκέρτ. «Οι ανεμογεννήτριες αναβοσβήνουν κάθε δυο δευτερόλεπτα… αναγκαστήκαμε να τοποθετήσουμε φώτα έξω από το σπίτι για να εξουδετερώσουμε τις επιπτώσεις του».

Το 2015, το ζευγάρι εγκατέλειψε την περιοχή και, όπως υποστηρίζουν, τα προβλήματα υγείας τους υποχώρησαν πολύ σύντομα μετά από αυτό.

Παρά το γεγονός ότι οι γιατροί που εξέτασαν το ζευγάρι δεν μπόρεσαν να εντοπίσουν κάποιο πρόβλημα υγείας, πραγματογνώμονας του δικαστηρίου ανέφερε ότι το «σύνδρομο της τουρμπίνας» έχει αναγνωριστεί στο παρελθόν στην επιστημονική βιβλιογραφία.

Το φαινόμενο nocebo

Παρά την κατάθεση των Φοκέρτ, ωστόσο, αλλά και την ετυμηγορία του γαλλικού δικαστηρίου, δεν υπάρχουν εμπειρικά δεδομένα που να αποδεικνύουν (τουλάχιστον μέχρι στιγμής) την ύπαρξη του συγκεκριμένου συνδρόμου.

Αντιθέτως, αυστραλιανή έρευνα διαπίστωσε ότι τα προβλήματα υγείας που αποδίδονται στις ανεμογεννήτριες είναι πιο πιθανό να προκύπτουν από το λεγόμενο «nocebo» – δηλαδή, ουσιαστικά, από μια αντεστραμμένη μορφή του γνωστού σε όλους μας placebo.

Ουσιαστικά, πρόκειται για την περίπτωση κατά την οποία οι άνθρωποι λαμβάνουν πληροφορίες που τους κάνουν να πιστεύουν πως κάτι (στην προκειμένη περίπτωση οι ανεμογεννήτριες) είναι βλαβερές για την υγεία τους, με αποτέλεσμα να αυθυποβάλλονται και να παρατηρούν σχετικά συμπτώματα. Μάλιστα, οι αυστραλοί ερευνητές είχαν αποφανθεί ότι πρόκειται «ουσιαστικά για ένα κοινωνιολογικό φαινόμενο» και ότι κεντρικό ρόλο στην εξάπλωσή του διαδραμάτισε το γεγονός ότι του αποδόθηκαν ονομασίες όπως «σύνδρομο της τουρμπίνας» και «δονησιακουστικό σύνδρομο».

Άλλες έρευνες που πραγματοποιήθηκαν στην Ευρώπη, τον Καναδά και τις ΗΠΑ και έχουν αξιολογηθεί από ομότιμους, έχουν επίσης καταρρίψει την ύπαρξη του υποτιθέμενου «συνδρόμου», το οποίο δεν έχει αναγνωριστεί ούτε από την ιατρική. Τα συμπεράσματά τους ήταν ότι αιτία για τη δυσφορία που αναφέρουν ορισμένοι άνθρωποι είναι η δυσφήμιση και η αντίθεση στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών ή οι αρνητικές προσδοκίες που τους είχαν δημιουργηθεί και η πεποίθηση που εκφραζόταν από τρίτους ότι είναι πιθανό να ασθενήσουν.

Μια υπόθεση χωρίς προηγούμενο

Η υπόθεση των Φοκέρτ είχε αρχικά απορριφθεί από δικαστήριο τον περσινό Ιανουάριο, όμως εκείνοι άσκησαν έφεση με το επιχείρημα ότι ο δικαστής είχε αγνοήσει τις εκθέσεις που είχαν συντάξει ειδικοί κατά παραγγελία τους και αντ’ αυτού είχε επιλέξει να μεταβεί αυτοπροσώπως στην περιοχή, όπου όμως πέρασε μόλις μία ώρα.

Οι εταιρείες ενέργειας που διαχειρίζονται το αιολικό πάρκο κλήθηκαν βάση της απόφασης να καταβάλουν αποζημίωση ύψους €110.000 στο ζευγάρι, ενώ δήλωσαν ότι από το 2015 μέχρι σήμερα έχουν κάνει μετατροπές τόσο στα φώτα των ανεμογεννητριών, όσο και στην ταχύτητα με την οποία περιστρέφονται.

Η Άλις Τεράς, συνήγορος του ζευγαριού, δήλωσε σε γαλλικό κανάλι: «Πρόκειται για μια ασυνήθιστη υπόθεση, η οποία από όσο γνωρίζω δεν έχει δικαστικό προηγούμενο».

Η απόφαση αναμένεται να προκαλέσει πλήθος αντιδράσεων, όμως η Τεράς προειδοποίησε όσους σκέφτονται να εκμεταλλευτούν το δεδικασμένο των Φοκέρτ για να επωφεληθούν οικονομικά:

«Αυτή η υπόθεση δεν μπορεί να επαναληφθεί. Το συγκεκριμένο αιολικό πάρκο προκάλεσε ασυνήθιστα προβλήματα εξαιτίας της διαμόρφωσής του, όμως κάθε υπόθεση είναι διαφορετική και θα πρέπει να εξετάζεται μεμονωμένα».

Επιπλέον, πρόσθεσε ότι η απόφαση θα πρέπει να λειτουργήσει ως προειδοποίηση για τις εταιρείες που δημιουργούν αιολικά πάρκα, κάνοντάς τες να εξετάσουν προσεκτικά τις επιπτώσεις τους στους τοπικούς πληθυσμούς.

Ο Εμανουέλ Φορισόν, που ανήκει στην περιβαλλοντική συλλογικότητα Toutes Nos Énergies – Occitanie Environnement δήλωσε στον Guardian ότι η απόφαση είναι «σημαντική και γενναία».

«Ήδη εξετάζουμε περιβαλλοντικά ζητήματα και ζητήματα βιοποικιλότητας και ενίοτε τις επιπτώσεις που έχουν επί του τοπίου, όμως δεν ασχολούμαστε αρκετά με τα ζητήματα της ανθρώπινης υγείας. Αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει δεδικασμένο και, πάνω από όλα, να συμβάλει στην εξέλιξη των κανονισμών».

Με πληροφορίες από Guardian