Ο «χρησμός» για την ελληνική οικονομία

Ενδεχόμενες ανατροπές στην πορεία ανάκαμψης μπορεί να προκαλέσει το εκρηκτικό κοκτέιλ που συνθέτουν η νέα έξαρση της πανδημίας και ο πληθωρισμός, τη στιγμή που οι ευρωπαϊκές οικονομίες αρχίζουν να στέκονται στα πόδια τους ύστερα από σχεδόν δύο χρόνια πανδημίας.

Ευρωπαίοι αξιωματούχοι μιλούν για παροδικό φαινόμενο που ωστόσο θα κρατήσει έως και τους πρώτους μήνες του επόμενου έτους. Αναλυτές με τους οποίους επικοινώνησαν «ΤΑ ΝΕΑ» δείχνουν συγκριτικά με τις αρχικές προβλέψεις προς ένα πιο μακρύ μονοπάτι που φτάνει έως τα μέσα του 2022.

Η πλειονότητα των εκτιμήσεων για την Ελλάδα «φωτογραφίζει» τον πληθωρισμό λίγο πιο πάνω από το 4%, που θα διατηρηθεί έως και το τέλος του δεύτερου τριμήνου και μετά θα αρχίσει να αποκλιμακώνεται με ταχείς ρυθμούς. Συνολικά εκτιμούν ότι ο πληθωρισμός θα κινηθεί στο επίπεδο του 1%-1,2% το 2021 (στο 3,4% έφτασε τον Οκτώβριο σε σχέση με το 2020), ενώ θα σκαρφαλώσει κοντά στο 4% το 2022. Οι αναλυτές πάντως προβλέπουν ισχυρή ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας το 2021 πάνω από 6%-7% και κοντά στο 4%-5% για το 2022.

Οι κυβερνήσεις όπως και το ελληνικό επιτελείο βρίσκονται σε εγρήγορση για να στήσουν «αναχώματα» για νοικοκυριά και επιχειρήσεις απέναντι στις επιπτώσεις των αυξήσεων στις τιμές της ενέργειας και των προϊόντων, ενόσω ξεσπά το νέο πανδημικό κύμα – ειδικότερα στις χώρες με χαμηλότερη εμβολιαστική κάλυψη. Η ανοδική πορεία των τιμών αρχίζει να γίνεται αισθητή στην ελληνική οικονομία και στις τσέπες των καταναλωτών, με τις αβεβαιότητες να αυξάνονται ενόψει του χειμώνα και την πανδημία και το ενεργειακό κόστος να συνιστούν τον μεγάλο «άγνωστο Χ»…

Fitch 
Alex Muscatelli
Director Sovereign Analytical Group

Προσωρινές οι ανοδικές πιέσεις

«Είναι πολύ πιθανό ο πληθωρισμός στην Ελλάδα φέτος να υπερβεί την πρόβλεψή μας για -0,3% για τον εναρμονισμένο ΕνΔΤΚ, καθώς ο ετήσιος πληθωρισμός έφτασε στο 3,0% τον Οκτώβριο. Το ίδιο ισχύει και για την ευρωζώνη, με πληθωρισμό 4,1% τον Οκτώβριο, ήδη υψηλότερο από την πρόβλεψή μας στο τέλος του έτους για 3,3%. Πιστεύουμε ωστόσο ότι ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη συνολικά και στην Ελλάδα θα υποχωρήσει καθώς υποχωρούν οι προσωρινές ανοδικές πιέσεις από τις υψηλές τιμές της ενέργειας και τους περιορισμούς στην προσφορά. Οσον αφορά την οικονομική ανάπτυξη για την Ελλάδα, η τωρινή πρόβλεψή μας για αύξηση του ΑΕΠ 6,0% για φέτος πολύ πιθανό να είναι υποτιμημένη, δεδομένου του ισχυρού πρώτου εξαμήνου του έτους – αναμένουμε ότι το ΑΕΠ θα ανακάμψει περαιτέρω κατά 4,0% το 2022 και 3,5% το 2023».

Bank of America
Αθανάσιος Βαμβακίδης
Global head of foreign exchange strategy

Σε υψηλά επίπεδα για 1-2 χρόνια

«Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη ήταν κάτω από τον στόχο του 2% τα τελευταία οκτώ χρόνια και στην Ελλάδα τα τελευταία δέκα χρόνια και ουσιαστικά αρνητικός για πέντε χρόνια εντός αυτής της περιόδου. Υπάρχει καλός και κακός πληθωρισμός. Ο πληθωρισμός ήταν χαμηλός τα χρόνια που ακολούθησαν την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση λόγω της χαμηλής ζήτησης. Ο πληθωρισμός αυξήθηκε φέτος λόγω των προβλημάτων εφοδιασμού και του ενεργειακού σοκ. Ειδικά η Ελλάδα είχε χαμηλό ή και αρνητικό πληθωρισμό τα τελευταία χρόνια λόγω της σοβαρής κρίσης. Ο πληθωρισμός παραμένει χαμηλός στην Ελλάδα, αλλά οι υψηλές τιμές ενέργειας βλάπτουν πλέον τους έλληνες καταναλωτές.

Ορισμένοι από τους περιορισμούς εφοδιασμού που προέκυψαν κατά την επαναλειτουργία από την πανδημία αποδεικνύονται επίμονοι, αλλά θα περιμέναμε να επιλυθούν τους επόμενους μήνες. Ωστόσο, μπορεί να μην έχουμε δει ακόμη τα χειρότερα στις τιμές της ενέργειας. Στην πραγματικότητα αναμένουμε ότι οι τιμές του πετρελαίου θα κορυφωθούν στα 120 έως τα μέσα του επόμενου έτους. Το κύριο πρόβλημα περιλαμβάνει τα πολύ χαμηλά αποθέματα και την ανεπαρκή επένδυση σε ορυκτά καύσιμα. Αυτό υποδεικνύει την ανάγκη καλύτερης διαχείρισης της αναγκαίας μετάβασης προς την πράσινη ενέργεια τα επόμενα χρόνια. Ο πληθωρισμός θα παραμείνει υψηλός τουλάχιστον για τα επόμενα 1-2 χρόνια, πιθανότατα χαμηλότερος από τα τρέχοντα επίπεδα, αλλά και πάλι υψηλότερος από τους συνήθεις στόχους της κεντρικής τράπεζας. Και αυτό για κακούς λόγους, λόγω των κραδασμών που θα επηρεάσουν επίσης αρνητικά την ανάκαμψη».

Capital Economics
Andrew Kenningham
Chief Europe Economist

Τα απρόβλεπτα γεγονότα στην ενέργεια

«Νομίζω ότι ο ρυθμός πληθωρισμού στην Ελλάδα, όπως και αλλού στην ευρωζώνη, είναι πιθανό να αυξηθεί λίγο περισσότερο τους επόμενους μήνες λόγω της μεγάλης αύξησης του ενεργειακού κόστους, ιδιαίτερα του φυσικού αερίου. Αυτό θα έχει επιβραδυντική επίδραση στο πραγματικό εισόδημα των νοικοκυριών, επομένως θα διατηρήσει τις δαπάνες των νοικοκυριών αρκετά χαμηλές – και η κατανάλωση ήταν ο πιο αδύναμος κρίκος στην ανάκαμψη της Ελλάδας από την πανδημική ύφεση, η οποία από άλλες απόψεις ήταν εκπληκτικά ισχυρή. Σχετικά με την ενεργειακή κρίση, είναι δύσκολο να προβλέψουμε πόσο θα διαρκέσει, επειδή εξαρτάται από τον καιρό και από το τι αποφασίζει ο Βλαντίμιρ Πούτιν – και τα δύο είναι εξαιρετικά απρόβλεπτα.

Ωστόσο, πιστεύουμε ότι κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών, και βεβαίως μέχρι το δεύτερο εξάμηνο του επόμενου έτους, είναι πιθανό οι τιμές χονδρικής του φυσικού αερίου να υποχωρήσουν από τα πρόσφατα εξαιρετικά υψηλά επίπεδα. Διάφοροι παράγοντες θα βοηθήσουν στην πλευρά της προσφοράς, συμπεριλαμβανομένων της αυξημένης κινεζικής παραγωγής άνθρακα, της πρόσθετης παροχής LNG και (δυνητικά) της αύξησης της υδροηλεκτρικής και άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (η οποία ήταν πολύ χαμηλή φέτος λόγω των κλιματικών επιπτώσεων, συμπεριλαμβανομένων των χαμηλών επιπέδων ανέμου). Μακροπρόθεσμα, είναι πιθανό η ρωσική προσφορά να αυξηθεί καθώς επιτυγχάνεται συμφωνία για τον Nord Stream 2 – αν και φυσικά αυτή θα είναι μια δύσκολη απόφαση για τη νέα γερμανική κυβέρνηση».