Ποιος ήταν ο οδηγός του τανκ που μπήκε στο Πολυτεχνείο – «Εμένα που μου έμαθαν να μισώ τους κομμουνιστές, ψήφισα δύο φορές ΚΚΕ»
Η συγκλονιστική συνέντευξη του οδηγού του μοιραίου τανκ, στρατιώτη Α. Σκευοφύλαξ, o οποίος έχοντας μετανιώσει δήλωνε ότι «ο στρατιώτης Α. Σκευοφύλαξ σκοτώθηκε σε τροχαίο». Το 2003 σε συνέντευξή του στο Βήμα μεταξύ πολλών άλλων θα πει ότι στο μεροκάματο η ζωή του άλλαξε 180 μοίρες γιατί κατάλαβε ότι «δεν μπορώ να έχω τα ίδια αιτήματα με τους εργοδότες»
Μια από τις πρώτες εικόνες που έρχονται στο μυαλό κάποιου όταν ακούει τη λέξη «Πολυτεχνείο» είναι το τανκ που γκρεμίζει την πύλη στην οδό Πατησίων και μπουκάρει μέσα ποδοπατώντας τους εξεγερμένους φοιτητές που κρέμονταν πάνω στην καγκελόπορτα.
Δεν τολμούσε να το πει στα παιδιά του
Ποιος όμως ήταν ο οδηγός; Αυτός που οδήγησε το τανκ μέσα στο Πολυτεχνείο. Η «προσωποποίηση» του εγκλήματος. Αυτός που κατέρριψε και όλα τα «παραμύθια» περί μη ύπαρξης νεκρών κτλ. Γιατί κάποια στιγμή έσπασε τη σιωπή του. Ντρέπεται, γι αυτό που ήταν, που τον έκαναν, γι αυτά που έκανε ο ίδιος, που πίστευε.
Ο στρατιώτης A. Σκευοφύλαξ είχε σκοτωθεί σε τροχαίο. Ο οδηγός του τανκ είχε πεθάνει, δεν ήταν εν ζωή. Αυτό έλεγε γιατί ντρεπόταν. Μέχρι που ο ίδιος αποφάσισε, 20 χρόνια μετά, ότι έπρεπε να μιλήσει. Με πολύ ζόρι και κόπο το είχε πει στη σύζυγό του, αλλά δεν τολμούσε να το πει στα παιδιά του. Μέχρι που μίλησε στο «Βήμα» για να μάθει ο κόσμος…
«Την ημέρα εκείνη ήμουν υπηρεσία. Στον στρατό είχα δέκα μήνες. Ήμουν εκπαιδευτής στο Κέντρο Τεθωρακισμένων, στο Γουδί. Τότε οι «μαυροσκούφηδες» ήταν σώμα επιλέκτων. Πήγα εθελοντικά. Μόλις άρχισαν τα επεισόδια, μπήκαμε επιφυλακή. «Οι κομμουνιστές καίνε την Αθήνα» μας έλεγαν και εμείς τους πιστεύαμε. Θυμάμαι στο στρατόπεδο κάποιοι είχαν ραδιοφωνάκια και ακούγαμε στα κρυφά τον σταθμό του Πολυτεχνείου. «»Παλιοκουμμούνια» θα καλοπεράσετε!» λέγαμε».
«Μισή ώρα μετά τα μεσάνυχτα της 16ης Νοεμβρίου, η ίλη μου πήρε εντολή να ετοιμαστεί για έξοδο. Αποφασίστηκε να βγουν πέντε δικά μας άρματα, κάτι γαλλικά AMX30. Εγώ ήμουν οδηγός στο πρώτο άρμα που βγήκε στον δρόμο». Στο ίδιο άρμα βρίσκονταν ο αξιωματικός Μιχάλης Γουνελάς, ως επικεφαλής, ο ανθυπασπιστής Λάμπρος Κωνσταντέλλος, ως οδηγός εδάφους, ο λοχίας Στέλιος Εμβαλωμένος και ο Γιάννης Τίρπας.
«Ο κόσμος φώναζε «είμαστε αδέλφια», εγώ ήθελα να τους φάω»
Στη 1.15 το πρωί της 17ης Νοεμβρίου φτάσαμε στη διασταύρωση των λεωφόρων Αλεξάνδρας και Κηφισίας. Λίγο αργότερα διασχίζαμε την Αλεξάνδρας, όταν στο ύψος του IKA, στη στάση Σόνια, σταματήσαμε γιατί ο δρόμος ήταν κλειστός. Υπήρχαν οδοφράγματα, φωτιές και ακινητοποιημένα λεωφορεία. Με διάφορες μανούβρες αριστερά – δεξιά, μπρος πίσω, άνοιξα τον δρόμο και προχωρήσαμε. Οταν φτάσαμε στη διασταύρωση της λεωφ. Αλεξάνδρας και της οδού Πατησίων, μας έδωσαν εντολή να σταματήσουμε. Εκεί, στην πλατεία Αιγύπτου, μείναμε περίπου μία ώρα. Ο κόσμος θυμάμαι ότι μας φώναζε «είμαστε αδέλφια, είμαστε αδέλφια». Εγώ ήθελα να τους φάω.
Τους έβλεπα σαν παράσιτα»!
Από το ραδιόφωνο του Πολυτεχνείου μεταφέρθηκε η είδηση ότι είχαν βγει τα τανκς στους δρόμους: «Δεν θα χτυπήσουν τα παιδιά, τα αδέλφια μας οι φαντάροι, το φρούριο της ελευθερίας, το μόνο μέρος της Ελλάδας που είναι ελεύθερο. Δεν έχουμε όπλα. Προτάσσουμε τα γυμνά μας στήθη».
«Τους έβλεπα σαν μαμούνια που ήθελα να τα φάω»
Ο Α. Σκευοφύλαξ ανέφερε: «Μας είπαν να πάμε κοντά στο Πολυτεχνείο, αλλά όχι μπροστά στην πόρτα. Αυτό κάναμε. Σταματήσαμε λίγα μέτρα πιο πέρα. Φτάνοντας μπροστά στην πόρτα (σ.σ. Η ώρα είχε πάει δύο το πρωί), έστριψα το άρμα προς το Πολυτεχνείο, με γυρισμένο το πυροβόλο προς τα πίσω. Θυμάμαι ότι σηκώθηκα από τη θέση μου και εγώ και το άλλο πλήρωμα. Δεκάδες φοιτητές κρέμονταν από τα κάγκελα, ενώ εκατοντάδες βρίσκονταν στον προαύλιο χώρο. Εδειχναν πανικόβλητοι. Και εγώ, να σκεφτείς ότι τους έβλεπα σαν μαμούνια που ήθελα να τα φάω»!
«Τσογλάνια, ρεζιλεύετε το στράτευμα»
Ένα τέταρτο πριν από τις 3 το πρωί και ενώ οι φοιτητές ψάλλουν τον Εθνικό ύμνο, οι στρατιωτικοί δίνουν προθεσμία λίγων λεπτών στους φοιτητές για να αποχωρήσουν από το Πολυτεχνείο και να παραδοθούν. Πίσω από την πύλη είναι σταθμευμένο ένα αυτοκίνητο Μερσεντές που μπλοκάρει το άνοιγμά της. Ο επικεφαλής των τεθωρακισμένων αρμάτων εκνευρίζεται και οργισμένος φωνάζει: «Τσογλάνια, ρεζιλεύετε το στράτευμα» δίνοντας το σήμα…
«Αν έμπαινα με ταχύτητα, θα σκότωνα δεκάδες»
«Τότε ήρθε ο οδηγός εδάφους του άρματος και μου λέει: «Θα μπούμε μέσα, θα ρίξουμε την πύλη. Ετοιμάσου! Πήρα θέση και ξεκίνησα. Δεν έβλεπα πολλά πράγματα, δεν είχα καλό οπτικό πεδίο, γιατί κοιτούσα πλέον από τη θυρίδα του άρματος. Δέκα εκατοστά πριν από την πόρτα, σταμάτησα. Σταμάτησα σκόπιμα. Αυτό φαίνεται στο βίντεο της εποχής. Στο φρενάρισμα, οι φοιτητές τρομαγμένοι έφυγαν προς τα πίσω. Αν έμπαινα με ταχύτητα, θα σκότωνα δεκάδες άτομα που εκείνη τη στιγμή ήταν κρεμασμένα στα κάγκελα».
«Έκανα αλοιφή το Μερσεντές»
Λίγα λεπτά αργότερα ο A. Σκευοφύλαξ θα μαρσάρει δυνατά. Ο δυνατός προβολέας του τανκ σκοπεύει την πύλη: «H καγκελόπορτα έπεσε αμέσως. Πίσω από τη σιδερένια πύλη ήταν σταθμευμένο το Μερσεντές το οποίο είχαν βάλει εκεί οι φοιτητές για να φράξουν την είσοδο. Το έκανα αλοιφή. H αριστερή ερπύστρια το έλιωσε. Με το που έπεσε η πύλη του Πολυτεχνείου εισέβαλαν οι αστυνομικοί για να συλλάβουν τους φοιτητές. Λίγο αργότερα κατέβηκα και εγώ από το άρμα και μπήκα στον χώρο του Πολυτεχνείου. Δεν υπήρχε νεκρός. Θα μπορούσε όμως και να υπάρχουν νεκροί».
«Σκάσε, ρε κωλόπαιδο, μη σε καθαρίσω»
Όπως αναφέρει ο κ. Σκευοφύλαξ, «αστυνομικοί κυνηγούσαν και χτυπούσαν τους φοιτητές όπου τους έβρισκαν. Αν δεν ήταν οι ΛΟΚατζήδες να τους σταματήσουν – θυμάμαι ότι πολλές φορές πιάστηκαν στα χέρια μαζί τους – δεν ξέρω και γω τι θα γινόταν. Στο προαύλιο του Πολυτεχνείου ήταν πολύ χτυπημένοι, θυμάμαι ότι είδα πολλούς τραυματίες, ενώ τρεις-τέσσερις ήταν σωριασμένοι κάτω, ακίνητοι. Δεν ξέρω αν ήταν νεκροί. Δεν κοίταξα να δω. Κάποια στιγμή ένας φοιτητής όρμησε κατά πάνω μου και μου είπε: «Τι κατάλαβες τώρα που μπήκες;». Αφήνιασα. Εβγαλα το πιστόλι και προτάσσοντάς το γύρισα και του είπα ουρλιάζοντας: «Σκάσε, ρε κωλόπαιδο, μη σε καθαρίσω». Αυτός ο φοιτητής δεν ξέρει πόσο τυχερός στάθηκε εκείνη τη στιγμή… Αν έλεγε μια κουβέντα παραπάνω, θα τον σκότωνα! Τέτοιος ήμουν. Ενας φασίστας».
«Τι πήγα και έκανα»
Ο Α. Σκευοφύλαξ θυμάται: «Οπως περνούσαν οι φοιτητές θυμάμαι ότι έριχναν μέσα στο τανκ πακέτα τσιγάρα και ό,τι προμήθειες είχαν μαζί τους. Οταν γυρίσαμε στο Γουδί, το άρμα έμοιαζε με περίπτερο. Οσο σκέφτομαι ότι οι φοιτητές μας έδιναν σάντουιτς και τσιγάρα, μετά απ’ όσα τους κάναμε… Δεν μπορώ να το συγχωρήσω αυτό το πράγμα στον εαυτό μου. Σκέφτομαι τι πήγα και έκανα!..».
Όταν επέστρεψε στο Γουδί, στη βάση των Τεθωρακισμένων, ο Α. Σκευοφύλαξ έγινε δεκτός με ζητωκραυγές: «Οταν γυρίσαμε στο στρατόπεδο, έγινα ήρωας. Οι στρατιωτικοί μου έδιναν συγχαρητήρια. Τότε αισθανόμουν ότι ήμουν κάποιος, ότι έκανα κάτι καλό, κάτι μεγάλο. Είχα γίνει ο ήρωας που διέλυσε τους εχθρούς της πατρίδας, τα «παλιοκουμμούνια», όπως λέγαμε τότε τους φοιτητές. Αυτά μου έλεγαν, αυτά πίστευα. Ένιωθα περήφανος. Ημουν και εγώ φασίστας».
«Πουλημένα τομάρια»
«Την επόμενη εβδομάδα έγινε η στάση του Ιωαννίδη. Ημουν πάλι σε επιφυλακή. Μας πάνε στο ΓΕΣ. Στο προαύλιο λάβαμε θέσεις. Δεν ξέραμε γιατί πήγαμε εκεί. Δεν μας είπαν. Γυρνώντας στο Γουδί μάθαμε ότι «έριξαν» τον Παπαδόπουλο. Τότε μέσα μου κάτι άλλαξε. Αυτοί που τον παρουσίαζαν σαν θεό, τώρα τον έβριζαν. Δεν μπορούσα να το καταλάβω αυτό. «Μα είναι τόσο πουλημένοι όλοι τους;» αναρωτήθηκα. Αυτοί πάνε όπου φυσάει ο βοριάς. «Πουλημένα τομάρια» είπα μέσα μου. Θυμάμαι ότι ο Μιχάλης Γουνελάς παρέδωσε τα γαλόνια του στους άνδρες της ΕΣΑ, που ήρθαν στο Κέντρο και τον συνέλαβαν».
Στη Δυτική Αθήνα, όπου κατοικούσε με τους γονείς και τα δύο αδέλφια του, θα αναζητήσει δουλειά: «Στο μεροκάματο η ζωή μου άλλαξε 180 μοίρες. Εκανα όποια δουλειά μπορείς να φανταστείς. Εργάτης κατάλαβα ότι δεν μπορώ να έχω τα ίδια αιτήματα με τους εργοδότες. Εμένα που μου έμαθαν να μισώ τους κομμουνιστές, ψήφισα δύο φορές KKE»!
«Ξάδελφός μου είναι, μακρινός. Σκοτώθηκε σε τροχαίο»
«Στη δουλειά πριν από χρόνια κάποιος άκουσε πώς με λένε και ρώτησε αν έχω κάποια σχέση με τον «πορτάκια», όπως είπε, του Πολυτεχνείου. «Ξάδελφός μου είναι, μακρινός. Σκοτώθηκε σε τροχαίο» απάντησα. Είμαι ένα άνθρωπος που δεν υπήρξε ποτέ 20 χρονών. Ο έφεδρος στρατιώτης A. Σκευοφύλαξ σκοτώθηκε σε τροχαίο! Οι φίλοι μου δεν ξέρουν ποιος είμαι ούτε κανείς στη γειτονιά. Μόνο η γυναίκα μου το ξέρει. Της το είπα ύστερα από χρόνια. Στα παιδιά μου δεν το είπα ακόμη». «Ντρέπομαι γι’ αυτό που ήμουν, γι’ αυτό που έκανα. Στη θέση μου θα μπορούσε να βρεθεί ο καθένας, έφεδρος στρατιώτης ήμουν άλλωστε. Δεν με απαλλάσσει όμως αυτό. Μέχρι που μπήκα μέσα, πίστευα αυτό που έκανα. Στη συνέχεια έγινε ο εφιάλτης της ζωής μου».
Για τους ανθρώπους που αντιστάθηκαν στη χούντα, ο κ. Σκευοφύλαξ θα μιλήσει με κολακευτικά λόγια: «Είχαν μεγάλη ψυχή. Ηταν παλικάρια. Δεν ξέρω αν έχει νόημα, αλλά θα ήθελα να τους πω μια μεγάλη συγγνώμη». Ο οδηγός του τανκ που μπήκε στο Πολυτεχνείο δεν θα ξεχάσει τη νεαρή φοιτήτρια που τραυματίστηκε σοβαρά κατά την εισβολή του τανκ, την καθηγήτρια – σήμερα – του Πανεπιστημίου Αθηνών κυρία Πέπη Ρηγοπούλου. «Πιστεύω ότι αν τη δω σήμερα, δεν θα ξέρω τι να της πω. Πολλές φορές όλα αυτά τα χρόνια πέρασε από το μυαλό μου να τη συναντήσω, αλλά σταματούσα. Θα ήθελα να τη δω, να της πω… Δεν τολμάω όμως. Τα λόγια δεν σβήνουν τις πράξεις».
Ο ιδιοκτήτης της HMV λέει ότι ο προϋπολογισμός είναι “κακά νέα” ενώ το αφεντικό της Lidl στη Βρετανία λέει ότι ο πληθωρισμός προϊόντων είναι “αναπόφευκτος” παρά την επιστροφή στα κέρδη
Το 1981, ο μεγιστάνας και σήμερα πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ ανέθεσε στον Άντι Γουόρχολ μια σειρά από έργα εμπνευσμένα από τον Πύργο του. Δεν του άρεσαν, δεν τα πλήρωσε
Έτοιμη να καταρρεύσει είναι η διεθνής διάσκεψη του ΟΗΕ για το κλίμα, COP29, μετά την αποχώρηση δεκάδων χωρών από την συμφωνία, καθώς δηλώνουν αποκλεισμένες
