Ηταν Νοέμβριος του 2019 όταν ο Πρωθυπουργός κήρυσσε την έναρξη καμπάνιας για τον αντικαπνιστικό νόμο, στο πλαίσιο του Στρατηγικού Σχεδίου 2019-2023 του υπουργείου Υγείας, υπό τον τίτλο «Η υγεία μάς ενώνει», με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να περιγράφει την απαγόρευση του καπνίσματος ως μια «εμβληματική κίνηση εκσυγχρονισμού και εξευγενισμού της καθημερινότητάς μας αλλά και άσκηση αλληλοσεβασμού που τελικά ενδυναμώνει την κοινωνική συνοχή».

Πράγματι, τον χειμώνα εκείνο, ο Ελληνας και η Ελληνίδα απέδειξαν για πρώτη φορά ότι μπορούν να τηρήσουν μια ψηφισμένη νομοθετική ρύθμιση, που αφορά, μάλιστα, τη δημόσια υγεία, με τη συντριπτική πλειοψηφία να τηρεί τους κανόνες καπνίζοντας αυστηρά εκτός μπαρ, εστιατορίων και κέντρων διασκέδασης.

Από τότε κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι, μεσολάβησε μια φονική πανδημία, οι επιχειρήσεις εστίασης παρέμειναν επί μακρόν κλειστές, ενώ προστέθηκαν στις ζωές όλων τα νέα περιοριστικά μέτρα για την προστασία από τον κορωνοϊό, με αρκετή δόση αστυνόμευσης για την τήρησή τους. Μέχρι που τον περασμένο μήνα ήρθε η ανακοίνωση της πολιτείας για χαλάρωση των μέτρων με τη συνακόλουθη – πολυαναμενόμενη – αλλαγή των όρων του «παιχνιδιού» για τη νυχτερινή διασκέδαση.

Μαζί, όμως, με την αναβίωση της νυχτερινής ζωής, που σημαίνει επιστροφή της μουσικής, των ορθίων, του «συνωστίζεσθαι εντός» και του χορού, επανήλθε, σαν φάντασμα από το παρελθόν, και η κακή συνήθεια του καπνίσματος στους εσωτερικούς χώρους των μπαρ, των κλαμπ και των κέντρων διασκέδασης, με αποτέλεσμα, προσώρας, να τίθεται εν αμφιβόλω η εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου, τουλάχιστον για μια μερίδα των νυχτερινών μαγαζιών της Αθήνας, όπως μαρτυρούν όσοι τις τελευταίες εβδομάδες τα επισκέπτονται.

Τα… στραβά μάτια

Συνομιλώντας με ανθρώπους της εστίασης που γνωρίζουν από πρώτο χέρι τη νύχτα, διαπιστώνει κανείς πως αποτελεί κοινό μυστικό η πρακτική μερίδας επιχειρηματιών να κάνουν τα… στραβά μάτια, με τους θαμώνες, από την πλευρά τους, να το εκμεταλλεύονται καπνίζοντας μέσα, χωρίς σταχτοδοχεία, άλλοι διακριτικά και άλλοι εντελώς απροκάλυπτα, εκθέτοντας πελάτες και εργαζομένους στο παθητικό κάπνισμα.

Κι ενώ εστιατόρια και μπαρ – ρεστοράν τηρούν στο σύνολό τους την κατάκτηση της απαγόρευσης του καπνίσματος, με την κουλτούρα του smirting να ανθεί στο εξωτερικό τους, δεν ισχύει το ίδιο για μπαρ, κλαμπ και κέντρα διασκέδασης όπου ο καπνός από τα τσιγάρα πάει κυριολεκτικά… σύννεφο, με την εικόνα στην περιφέρεια να είναι ακόμα πιο χαλαρή ως προς την τήρηση της σχετικής νομοθεσίας. Από το σωματείο επιχειρήσεων BARECA, ο αντιπρόεδρος Μάκης Ρούσσος εμφανίζεται στα «ΝΕΑ» κάθετος. «Εμείς ως σωματείο BARECA θέλουμε ο αντικαπνιστικός νόμος να συνεχίσει να τηρείται κατά γράμμα», ξεκαθαρίζει.

Από την πλευρά της πολιτείας και των αρμόδιων υπηρεσιών για τον έλεγχο τήρησης της αντικαπνιστικής νομοθεσίας, η εικόνα, όσον αφορά την Αθήνα τουλάχιστον, που επί του παρόντος έχει η Δημοτική Αστυνομία είναι «σε γενικές γραμμές καλή», όπως αναφέρει στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής της Γεώργιος Βλάχος, ο οποίος ταυτόχρονα σημειώνει ότι με την αλλαγή του καιρού και τη μεταφορά των πολιτών στους εσωτερικούς χώρους εστίασης οι έλεγχοι για το κάπνισμα ολοένα και εντείνονται.

«Οσο είχαμε καλοκαιρία, λόγω και του lockdown, δεν είχαμε πολλούς ελέγχους και αντίστοιχα πολλά αποτελέσματα. Ομως, σε μεγάλο βαθμό, στον Δήμο Αθηναίων ο αντικαπνιστικός νόμος τηρείται. Σε κάθε περίπτωση, τώρα που άρχισαν πλέον τα μαγαζιά να λειτουργούν κανονικά στους εσωτερικούς τους χώρους, έχουμε εντείνει και τους ελέγχους μας. Η εικόνα είναι σε γενικές γραμμές καλή. Είναι μεμονωμένες οι περιπτώσεις, κάποια παραβατικά μαγαζιά που τα ελέγχουμε ούτως ή άλλως. Το πρώτο Σάββατο που άνοιξε η εστίαση, ήμασταν στο Γκάζι και κόψαμε πρόστιμα για κάπνισμα σε δύο μαγαζιά. Υπάρχει η νοοτροπία ότι «τόσο καιρό ήμασταν καταπιεσμένοι, οπότε τώρα είμαστε πιο χαλαροί», αλλά ακόμα θεωρώ ότι κρατιέται το μέτρο. Αυτή την εικόνα έχουμε εμείς τουλάχιστον».

Ελεγχοι

Από τη Διεύθυνση της Δημοτικής Αστυνομίας Αθηνών έρχεται η παρακάτω έγγραφη ενημέρωση που είναι αποκαλυπτική της υφιστάμενης κατάστασης και των προθέσεων ως προς την ένταση των ελέγχων ώστε να μην πάει περίπατο η επιτυχημένη – σε πρώτη φάση – νέα προσπάθεια εφαρμογής της αντικαπνιστικής νομοθεσίας στη χώρα: «Κατά το τρέχον έτος του 2021, και συγκεκριμένα από την επανέναρξη της λειτουργίας των Καταστημάτων Υγειονομικού Ενδιαφέροντος τον Μάιο του 2021 μέχρι και τη 14η Νοεμβρίου 2021, έχουν διενεργηθεί από τη Διεύθυνση Δημοτικής Αστυνομίας 250 έλεγχοι για την τήρηση των διατάξεων που αφορούν την απαγόρευση καπνίσματος, κατά τους οποίους βεβαιώθηκαν με Πράξη Επιβολής Προστίμου 27 παραβάσεις που αφορούν τη χρήση καπνού σε δημόσιους χώρους.

Τα ανωτέρω προκύπτουν από τις συνθήκες που ίσχυσαν κατά τους θερινούς μήνες λόγω της πανδημίας του Covid-19, ήτοι την απαγόρευση της χρήσης των εσωτερικών χώρων των επιχειρήσεων για την εξυπηρέτηση καθήμενων πελατών (για λόγους αποτροπής της διασποράς του κορωνοϊού) καθώς και την παρατηρούμενη γενικευμένη προτίμηση για τη χρήση των εξωτερικών χώρων από πλευράς των πελατών, που υφίσταται έως και σήμερα εφόσον οι καιρικές συνθήκες το επιτρέπουν. Περαιτέρω, θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι η Υπηρεσία μας θα εντείνει τους ελέγχους κατά τους προσεχείς μήνες, με σκοπό την ανταπόκριση της Υπηρεσίας μας σε όσες σχετικές αναφορές ανακύψουν και την ελαχιστοποίηση των παραβάσεων».