ΕΕ – «Φρένο» στην αποψίλωση των δασών με απαγορεύσεις στις εισαγωγές καφέ και μοσχαρίσιου κρέατος;

Μοσχάρι, φοινικέλαιο και κακάο είναι μόνο τρία από τα προϊόντα που επιδεινώνουν σε παγκόσμια κλίμακα την αποψίλωση των δασών – και που εντάχθηκαν στη λίστα που περιλαμβάνεται στις νομοθετικές προτάσεις-ορόσημο της ΕΕ, με στόχο την προστασία του «πνεύμονα» του πλανήτη.

• Διαβάστε επίσης: Κλιματική αλλαγή – Γιατί τα δάση χρειάζονται κάτι παραπάνω από απλές «δεσμεύσεις»

Δύο εβδομάδες αφού οι παγκόσμιοι ηγέτες συνυπέγραψαν σχέδιο για την ανατροπή της αποψίλωσης των δασών στο πλαίσιο της Cop26 στη Γλασκώβη, η ΕΕ δημιούργησε νομοσχέδιο μέσω του οποίου θα υποχρεώνει τις εταιρείες να αποδείξουν ότι τα γεωργικά προϊόντα που προσπαθούν να εισάγουν στο μπλοκ δεν συνδέονται με την καταστροφή δασικών εκτάσεων.

Το μοσχαρίσιο κρέας, η ξυλεία, το φοινικέλαιο, η σόγια, ο καφές και το κακάο συμπεριλαμβάνονται στις προτάσεις. Δεν ισχύει το ίδιο και το καουτσούκ, με τους περιβαλλοντολόγους να επικρίνουν αυτή την εξαίρεση.

Παρ’ όλα αυτά, οικολογικές οργανώσεις έχουν χαιρετίσει την κίνηση, καθώς για πρώτη φορά η ΕΕ θα επιχειρήσει να ρυθμίσει τα προϊόντα που συνδέονται με οποιαδήποτε μορφή αποψίλωσης, ανεξάρτητα από τη νομιμότητά της. Οι περιβαλλοντολόγοι κάνουν λόγο για ένα σημαντικό βήμα, καθώς ορισμένες χώρες με μεγάλες δασώδεις περιοχές, όπως η Βραζιλία, έχουν άρει τη νομική προστασία των δασών τους.

«Αυτό που προτείνουμε είναι μια πρωτοποριακή πρωτοβουλία», δήλωσε σχετικά ο επίτροπος της ΕΕ για το περιβάλλον, Βιρτζίνιους Σινκεβίτσιους. «Δεν αρκούν, όμως, οι κινήσεις της ΕΕ για να λυθεί το πρόβλημα. Είναι ανάγκη και άλλες μεγάλες αγορές, όπως οι ΗΠΑ και η Κίνα, να “καθαρίσουν” την αλυσίδα εφοδιασμού τους, ενώ πρέπει και οι παραγωγοί να αναβαθμίσουν την προστασία των δασικών εκτάσεων. Όμως δηλώνουμε έτοιμοι να βοηθήσουμε».

«Ξεκάθαρο μήνυμα της ΕΕ»

Ο Νίκο Μούτσι, ευρωπαίος διευθυντής της ακτιβιστικής οργάνωσης Mighty Earth, δήλωσε ότι η συγκεκριμένη νομοθεσία αποτελεί «σημαντικό άλμα προς τα εμπρός» στον αγώνα για την προστασία των απειλούμενων δασών του πλανήτη. Συγκεκριμένα, δήλωσε: «Η ΕΕ στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα στις μεγάλες υπεραγορές και εταιρείες λιανικής: μια από τις μεγαλύτερες οικονομίες του πλανήτη, απλώς δεν θα αποδέχεται αγροτικά προϊόντα που συνδέονται με την αποψίλωση».

Ωστόσο, οι προτάσεις τις ΕΕ «άφησαν χωρίς λόγο εκτός» τα εύθραυστα οικοσυστήματα, όπως τις σαβάνες της Βραζιλίας και τους υγρότοπους της νοτιοανατολικής Ασίας, περιοχές δηλαδή που έχουν την ικανότητα να απορροφούν μεγάλες ποσότητες άνθρακα, αλλά και να φιλοξενούν πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Η οργάνωση επέκρινε επίσης τη μη συμπερίληψη του καουτσούκ, το οποίο όπως αναφέρει έχει οδηγήσει στην αποψίλωση 5 εκατ. εκταρίων δασικής έκτασης στη διάρκεια των τελευταίων ετών.

Δυνατότητα επέκτασης της «μαύρης λίστας»

Από την πλευρά του ο Σινκεβίτσιους σημείωσε ότι περισσότερα προϊόντα θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στο μέλλον, αν υπάρξουν αποδείξεις ότι αποτελούν πρόβλημα, καθώς το νομοσχέδιο επιτρέπει στην ΕΕ «να αντιδράσει γρήγορα… για να μεταβάλει τα μοτίβα της αποψίλωσης».

Ο πρώην υπουργός οικονομικών της Λιθουανίας υπογράμμισε επίσης ότι το νομοσχέδιο περιλαμβάνει και ορισμένα προϊόντα που προκύπτουν από την επεξεργασία αυτών των πρώτων υλών, όπως είναι το δέρμα, η σοκολάτα και τα έπιπλα. Προκειμένου να μπορούν να αποδείξουν ότι οι δραστηριότητές τους δεν συνδέονται με την αποψίλωση ή την υποβάθμιση των δασών, οι εταιρείες θα υποχρεώνονται να ελέγχουν τις εκτάσεις τους στις χώρες προέλευσης των προϊόντων, με τη χρήση δορυφορικών συστημάτων και συστημάτων γεωεντοπισμού.

Μεταξύ του 1998 και του 2008, οι καταναλωτικές συνήθειες των Ευρωπαίων οδήγησαν στο 10% της παγκόσμιας αποψίλωσης των δασών, σύμφωνα με εκτίμηση της επιτροπής. Οι προτάσεις αυτές αναμένεται να τροποποιηθούν μετά από διαπραγματεύσεις μεταξύ των κρατών-μελών και του Ευρωκοινοβουλίου πριν μετατραπούν σε νομοθεσία της Ένωσης.

Με πληροφορίες από Guardian