Έφηβοι κατακτούν την τεχνολογία και μεταμορφώνουν τον κόσμο

Μπορεί πλέον να ξέρουμε ότι ούτε τα αγόρια είναι από τον Άρη, ούτε τα κορίτσια από την Αφροδίτη – όμως μπορούν, αν θέλουν, να επισκεφθούν αυτούς και όλους τους υπόλοιπους πλανήτες. Και το κάνουν, από όποιο σημείο της Ελλάδας και αν βρίσκονται. Γνωρίζοντας και κατακτώντας νέες τεχνολογίες και αξιοποιώντας την εκπαιδευτική εμπειρία STEM, οι έλληνες μαθητές στη διάρκεια των τελευταίων ετών δεν έχουν ανοίξει μόνο νέους ορίζοντες για την εκπαιδευτική και επαγγελματική τους πορεία, αλλά έχουν συλλάβει και δημιουργικές, καινοτόμες ιδέες που θα μπορούσαν να μεταμορφώσουν το μέλλον της χώρας.

Έφηβοι με πρόγραμμα

Πώς τα κατάφεραν; Η φυσική περιέργεια των παιδιών δεν χρειάζεται τίποτα άλλο πέρα από τα κατάλληλα ερεθίσματα και υποδομές για να ταξιδέψει (κυριολεκτικά) μέχρι το διάστημα. Και πλέον, τα βρίσκει στο Πρόγραμμα Ανάπτυξης Ψηφιακών Δεξιοτήτων για εφήβους 12 έως 18 ετών από όλες τις γωνιές της Ελλάδας, που «τρέχει» στη χώρα μας με την υποστήριξη του Ιδρύματος Vodafone.

Έτσι, ένας νέος μπορεί να ταξιδέψει από το δωμάτιό του στον Έβρο μέχρι την επιφάνεια του Άρη ή της Σελήνης μέσα σε μερικά κλικ, ενώ μια μαθήτρια από τη Ρόδο μπορεί να αναπτύξει το επόμενο app που θα αλλάξει την καθημερινότητά μας πριν καν τελειώσει το σχολείο. Ο νέος κόσμος που ανοίγουν τεχνολογίες όπως το Internet of Things γίνεται προσιτός μέσα από κατανοητό και ευχάριστο εκπαιδευτικό υλικό και οι εκπληκτικές δυνατότητες της πλακέτας Arduino είναι διαθέσιμες σε όποιον και όποια θέλει να τις αξιοποιήσει.

Τα μόνα προαπαιτούμενα για τη συμμετοχή τους στο πρόγραμμα, είναι ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής με σύνδεση στο internet και η όρεξή τους για μάθηση, δουλειά και παιχνίδι. Όλα τα υπόλοιπα, μπορούν να τα βρουν εντελώς δωρεάν στην online πλατφόρμα του Προγράμματος Ψηφιακών Δεξιοτήτων Generation Next, στη διεύθυνση www.generationnext.vodafone.gr.

Εκεί, μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου έρχονται σε επαφή με την εκπαιδευτική εμπειρία STEM και εξερευνούν τις δυνατότητες των νέων τεχνολογιών, καταλήγοντας συχνά σε βραβευμένες ιδέες με σημαντικές πρακτικές εφαρμογές. Καθόλου τυχαία, η ελληνική εκπαιδευτική κοινότητα έχει αναγνωρίσει τη συμβολή της πλατφόρμας στην κάλυψη των αναγκών των μαθητών, επιτρέποντάς τους όχι μόνο να διαπιστώσουν τη διασύνδεση της επιστήμης και της τεχνολογίας με την «πραγματική ζωή», αλλά και να αναπτύξουν δεξιότητες επίλυσης προβλημάτων που θα τους χρειαστούν σε όλη τους την εκπαιδευτική και επαγγελματική πορεία.

Οι μαθητές αγκαλιάζουν το μέλλον

Μέχρι σήμερα, το Πρόγραμμα Generation Next έχει προσελκύσει το έντονο ενδιαφέρον της σχολικής κοινότητας καθώς μετρά περίπου 86.000 ωφελούμενους ενώ, στο πλαίσιο του Πανελλήνιου Διαγωνισμού, έχουν κατατεθεί 450 καινοτόμα projects από μαθητικές ομάδες που αγκάλιασαν το πρόγραμμα από 108 περιοχές της χώρας!

Ανακαλύπτω, μαθαίνω, δημιουργώ

Αιτία για αυτό είναι, πιθανώς, το γεγονός ότι στην πλατφόρμα η σύνδεση της Επιστήμης με το Παιχνίδι, που συχνά απουσιάζει από τις σχολικές αίθουσες, γίνεται σαφής, ανοίγοντας νέες διαδρομές στη σκέψη των παιδιών. Με απλά λόγια, τα παιδιά ξαναμαθαίνουν τη φυσική διαδικασία της μάθησης, όπως συμβαίνει πριν την πρώτη επαφή με τα θρανία: ανακαλύπτουν, μαθαίνουν και δημιουργούν, με την υποστήριξη του πλούσιου οπτικοακουστικού εκπαιδευτικού υλικού.

Ανακαλύπτοντας το STEM

Πρώτο βήμα, η ενότητα Discover. Εδώ οι μαθητές μπορούν να επιλέξουν ανάμεσα σε αμέτρητα βίντεο που τους φέρνουν για πρώτη φορά σε επαφή με το STEM. Καινοτόμες κατασκευές, δημιουργημένες από συνομήλικούς τους σε άλλες γωνιές της Ελλάδας γίνονται έμπνευση για να ονειρευτούν τους εαυτούς τους ως εκκολαπτόμενους επιστήμονες και τους καλούν σε πειραματισμό.

Εκεί θα βρουν την ιστορία των μαθητών από τη Λέρο, που η μελέτη τους απέδωσε καρπούς με τη μορφή ενός πρωτότυπου συστήματος πυρανίχνευσης για δασικές φωτιές. Εκεί και το νοσοκομειακό drone των μαθητών της Καλύμνου, που έχει στόχο την παροχή πρώτων βοηθειών σε αναρριχητές, ψαράδες και οποιονδήποτε άλλο βρεθεί σε ανάγκη σε κάποια δυσπρόσιτη περιοχή – αποτέλεσμα της έρευνάς τους για την κατασκευή ρομποτικών οχημάτων.

Μελέτη που ξεκολλά από τα τετράδια

Φτάσαμε στην καρδιά του προγράμματος, στην ενότητα Learn, που μας θυμίζει ότι η μάθηση μπορεί να αποτελέσει ψυχαγωγία. Μια σειρά εκπαιδευτικών κύκλων καλεί τους μαθητές να ανακαλύψουν τους αγαπημένους τους τομείς, ανάμεσα στην Αστρονομία, τις πλακέτες Arduino, το App Development, το Internet of Things, το Citizen Science, τον Ηλεκτρισμό και τις Θετικές Επιστήμες. Με εύληπτο, διασκεδαστικό τρόπο, οι έφηβοι κατακτούν νέες γνώσεις που δύσκολα μεταφέρονται μέσα από τον «ξερό» μαυροπίνακα και μαθαίνουν πώς μπορούν να τις αξιοποιήσουν με πρακτικά πειράματα.

Παίζοντας έρχεται η καινοτομία

Μιας και αναφερθήκαμε στα πειράματα, οι περισσότεροι ενήλικες μπορούμε να θυμηθούμε πόσο τα λατρεύαμε στο σχολείο – ακόμη κι αν κατά τα άλλα μισούσαμε τη Φυσική ή τη Χημεία. Δεν είναι δύσκολο να βρούμε την αιτία: το πείραμα είναι πάντα πρώτα και πάνω από όλα παιχνίδι. Και αυτό όχι απλώς δεν μειώνει, αλλά αντίθετα απογειώνει την αξία του. Η σημασία του παιχνιδιού για τη διαδικασία της μάθησης αναδεικνύεται εξαιρετικά στην ενότητα Create της πλατφόρμας Generation Next. Εδώ είναι που οι έφηβοι εφαρμόζουν αυτά που έμαθαν δημιουργώντας τις δικές τους κατασκευές. Ένα αυτοσχέδιο GPS ή ακόμη κι ένα home cinema από… ένα κουτί παπουτσιών, έναν μεγεθυντικό φακό και ένα κινητό τηλέφωνο, θα τους βοηθήσουν να αντιληφθούν τη σημασία των νέων τους γνώσεων και θα ενισχύσει την δίψα τους για πολλές ακόμη.

Ένας Διαγωνισμός χωρίς χαμένους

Άλλο ένα πλαίσιο στο οποίο οι μαθητές μπορούν να εφαρμόσουν τον πλούτο των γνώσεων που συλλέγουν, είναι συναγονιζόμενοι στον ετήσιο Πανελλήνιο Διαγωνισμό του Ιδρύματος Vodafone, που φέτος διοργανώνεται για τέταρτη φορά. Εδώ, η δημιουργικότητά τους είναι η κεντρική πυξίδα, καθώς μαζί με τους συμμαθητές τους και με την υποστήριξη των καθηγητών τους σχεδιάζουν τις δικές τους λύσεις για τα καθημερινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν στην κοινότητά τους ή και ευρύτερα στη χώρα.

Από τη στιγμή που θα εντοπίσουν το ζήτημα προς επίλυση, οι ομάδες των μαθητών πειραματίζονται με ιδέες και εφαρμογές αξιοποιώντας τη δύναμη των εκθετικών τεχνολογιών. Στο τέλος, αναπτύσσουν μια κατασκευή ή μια τεχνολογική εφαρμογή – που συχνά είναι ικανή να οδηγήσει σε ένα καλύτερο μέλλον.

Μέχρι σήμερα, 144 σχολεία έχουν συμμετάσχει στους τρεις διαγωνισμούς που έχουν πραγματοποιηθεί, παρουσιάζοντας συνολικά 450 κατασκευές και εφαρμογές. Η ζωηρή σκέψη των εφήβων συχνά καταλήγει σε δημιουργίες που ξεπερνούν κατά πολύ τις προσδοκίες των ενηλίκων. Τέτοια παραδείγματα, είναι η εφαρμογή που δημιούργησαν μαθητές του 3^ου ΓΕΛ Κομοτηνής, και η οποία προωθεί την εθελοντική και συστηματική προσφορά αίματος ανάλογα με τις ανάγκες του Γενικού Νοσοκομείου της πόλης τους ή το σύστημα που επινόησαν μαθητές του 6^ου Γυμνασίου Δράμας για τη διαχείριση της ποιότητας του αέρα στις σχολικές αίθουσες. Ποιος ξέρει; Ίσως σε λίγα χρόνια, να διαθέτουμε κάποια οικιακή συσκευή βασισμένη στο ευφυές ρομπότ μαθητών του Πειραματικού Σχολείου Φλώρινας, που ελέγχει και προειδοποιεί για τις συνθήκες που επηρεάζουν την ποιότητα ζωής στο σπίτι.

Γνώση που ακτινοβολεί σε ολόκληρη τη χώρα

Η περηφάνια των μαθητών, των εκπαιδευτικών και των γονιών τους δεν είναι σε καμία περίπτωση το μόνο κέρδος όλων αυτών των επιτευγμάτων. Από άκρη σε άκρη της χώρας μεγαλώνει μια νέα γενιά εφήβων, εξοικειωμένη με τις τεχνολογίες του μέλλοντος και – κυρίως – με γνώση των ικανοτήτων της και πίστη στον εαυτό της. Ικανή, δηλαδή, να οδηγήσει ολόκληρη τη χώρα σε μια νέα εποχή, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις της συναρπαστικής, ψηφιακής κοινωνίας του αύριο.

Παρά το γεγονός ότι η στήριξη των καθηγητών είναι πολύτιμη σε αυτό το ταξίδι, η πλατφόρμα του Generation Next είναι σχεδιασμένη ώστε να βοηθά τους εφήβους να εξερευνήσουν και μόνοι τους τις νέες τεχνολογίες. Μπορούν να βρουν τις καινοτόμες ιδέες που γεννήθηκαν μέσα από την πλατφόρμα ή να μάθουν περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα και τον 4^ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Generation Next εδώ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα υλοποιείται σε συνεργασία με τον Εκπαιδευτικό Μη Κερδοσκοπικό Οργανισμό SciCo – Επιστήμη Επικοινωνία και την ακαδημαϊκή συμβολή της Ελληνογερμανικής Αγωγής.