Σταθεροί στις «κόκκινες γραμμές» τους Σι και Μπάιντεν

Μπορεί να διαφώνησαν σχεδόν σε όλα, όμως το θετικό ήταν ότι συνομίλησαν. Οι πρόεδροι των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και της Κίνας Σι Τζινπίνγκ είχαν τηλεδιάσκεψη διαρκείας τρεισήμισι ωρών, στη οποία διατυπώθηκαν εκατέρωθεν προειδοποιήσεις, καθώς οι σχέσεις των δύο χωρών είναι τεταμένες.

Οι δύο πλευρές δεν προχώρησαν σε δεσμεύσεις, ούτε απομακρύνθηκαν από τις θέσεις τους, όμως η μακρά συζήτηση των δύο προέδρων ήταν μια αναγνώριση πως η αντιπαράθεση Πεκίνου – Ουάσιγκτον είτε για εμπορικά θέματα είτε για τη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις για όλον τον πλανήτη. Υψηλόβαθμος αξιωματούχος του Λευκού Οίκου, μάλιστα, ανακοίνωσε εκ των υστέρων πως Μπάιντεν και Σι συμφώνησαν να αρχίσουν να εξετάζουν την πιθανότητα έναρξης «στρατηγικών» συνομιλιών αναφορικά με τον έλεγχο των εξοπλισμών.

Κατά τα λοιπά, ο πρόεδρος Σι είπε στον Τζο Μπάιντεν ότι η Κίνα είναι έτοιμη να λάβει «αποφασιστικά μέτρα» εάν η Ταϊβάν κάνει οποιεσδήποτε κινήσεις προς την ανεξαρτησία της, κάτι που ξεπερνά τις «κόκκινες γραμμές» τις οποίες έχει θέσει το Πεκίνο. Και τον προειδοποίησε ότι οποιαδήποτε υποστήριξη για την ανεξαρτησία της Ταϊβάν θα ήταν «σαν να παίζει με τη φωτιά». Σύμφωνα με δημοσίευμα των κινεζικών κρατικών μέσων, πρόσθεσε ότι «όσοι παίζουν με τη φωτιά θα καούν».  Ως απάντηση, ο πρόεδρος Μπάιντεν, στις πιο εκτενείς συνομιλίες μέχρι σήμερα μεταξύ των δύο ηγετών, ανέφερε ότι οι ΗΠΑ παραμένουν προσηλωμένες στην «πολιτική της μίας Κίνας» που αναγνωρίζει μόνο ένα κυρίαρχο κινεζικό κράτος και ότι η Ουάσιγκτον «αντιτίθεται σθεναρά στις μονομερείς προσπάθειες αλλαγής του status quo ή υπονόμευσης της ειρήνης και της σταθερότητας στα στενά της Ταϊβάν». Η φράση αυτή ήταν μια υπενθύμιση στους Ταϊβανέζους να μην κηρύξουν την ανεξαρτησία τους, αλλά και στην Κίνα να μην προχωρήσει σε στρατιωτική εισβολή στο νησί. Ο Μπάιντεν είπε επίσης στον Σι ότι και οι δύο χώρες έχουν την ευθύνη να διασφαλίσουν ότι η αντιπαλότητα μεταξύ των εθνών τους δεν θα «εξελιχθεί σε ανοιχτή σύγκρουση».

Ο Σι, ο οποίος δεν έχει φύγει από την Κίνα εδώ και δύο χρόνια, από τότε που ξέσπασε η πανδημία COVID, συνέκρινε τις δύο χώρες με «δύο τεράστια πλοία που πλέουν στη θάλασσα και πρέπει να υπάρξει τέτοια ηγεσία ώστε να μη συγκρουστούν».  Ο Μπάιντεν έθιξε και άλλα θέματα τα οποία το Πεκίνο θεωρεί «εσωτερικές υποθέσεις», μεταξύ των οποίων το Θιβέτ, η καταστολή των διαδηλώσεων στο Χονγκ Κονγκ και η μεταχείριση των μουσουλμάνων Ουιγούρων στην επαρχία Σινγιάνγκ.

Παρότι και οι δύο ηγέτες επανέλαβαν γνωστές πολιτικές θέσεις, για την Ταϊβάν και άλλα θέματα, ο γενικά εγκάρδιος τόνος της συνομιλίας, με τον Σι να αναφέρεται στον Μπάιντεν κάποια στιγμή ως «ο παλιός μου φίλος», έδωσε άμεση ώθηση στις χρηματοπιστωτικές αγορές στην Ασία. Τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης περιέγραψαν τις συνομιλίες ως «ειλικρινείς, εποικοδομητικές, ουσιαστικές και γόνιμες». Ωστόσο υπήρξε επιφύλαξη για το εάν άλλαξε κάτι πραγματικά στις σχέσεις ΗΠΑ – Κίνας.

«Δεν περιμέναμε κάποια σημαντική πρόοδο» σχολίασε αμερικανός αξιωματούχος. «Η βιντεοδιάσκεψη έγινε στην πραγματικότητα με στόχο την ανάπτυξη τρόπων για υπεύθυνη διαχείριση του ανταγωνισμού, διασφαλίζοντας ότι καθώς προχωράμε οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα μπορεί να κάνουν ανταγωνιστικές ενέργειες, αλλά είμαστε σε θέση να διατηρήσουμε ανοιχτές γραμμές επικοινωνίας. Εργαζόμαστε με τους συμμάχους και τους εταίρους μας και αντιμετωπίζουμε την Κίνα όπου χρειάζεται. Την ίδια στιγμή, όμως, είμαστε σε θέση να συνεργαστούμε όπου διασταυρώνονται τα συμφέροντά μας».

Αν και η συνομιλία ήταν εκτενής, τουλάχιστον δύο ακανθώδη θέματα δεν προέκυψαν, δήλωσε ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος. Το ένα είναι οι Χειμερινοί Ολυμπιακοί Αγώνες του 2022 στο Πεκίνο, οι οποίοι αποτελούν αντικείμενο πιθανού διιπλωματικού μποϊκοτάζ ως διαμαρτυρία για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Κίνα. Το άλλο ήταν το ζήτημα της μη χορήγησης βίζας για τους αμερικανούς δημοσιογράφους από την Κίνα μετά την απέλαση περισσότερων από δώδεκα αμερικανών ρεπόρτερ πέρυσι από το Πεκίνο – αντίποινα για την επιβολή περιορισμών στους κινέζους δημοσιογράφους στην Ουάσιγκτον.

Ο Σι ανέφερε στον Μπάιντεν ότι η Γη είναι αρκετά μεγάλη για την ανάπτυξη τόσο της Κίνας όσο και των ΗΠΑ και ότι η μία δεν πρέπει να προσπαθεί να αφανίσει την άλλη. Τον Μπάιντεν πλαισίωναν ο υπουργός Εξωτερικών Τόνι Μπλίνκεν, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν, η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν και άλλοι αξιωματούχοι. Ο Σι εμφανίστηκε μόνος στην οθόνη για τις εισαγωγικές δηλώσεις, αλλά παρόντες ήταν και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Λιου Χε και ο υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι.