Κυβέρνηση – Οι μπλε φάκελοι Νο 3, τα 4 καυτά μέτωπα και οι 139 μεταρρυθμίσεις

Ανάμεσα στην Ηρώδου Αττικού, στη Βασιλίσσης Σοφίας και σε 19 υπουργικά γραφεία εξελίσσεται εντατικά πλέον ανταλλαγή έντυπων και ηλεκτρονικών σημειωμάτων, τα οποία θα συνθέσουν εντός του επόμενου μήνα το παζλ της κυβερνητικής δράσης για το 2022.

Δεσμεύσεις που… ξέφυγαν από τα επιτελικά χρονοδιαγράμματα, είτε δικαιολογημένα λόγω κρίσεων, είτε εξαιτίας υπουργικών καθυστερήσεων, δισταγμών και δυσκολιών, ανάβοντας τελικά πορτοκαλί και κόκκινα φωτάκια στο πληροφοριακό σύστημα παρακολούθησης του κυβερνητικού έργου «Μαζί», μετατίθενται χρονικά για τους πρώτους μήνες του επόμενου έτους.

Και ταυτόχρονα ο πυρήνας του Μαξίμου, η ομάδα της γραμματείας συντονισμού και οι υπουργοί με τους συνεργάτες τους εισέρχονται στην τελική ευθεία εξειδίκευσης των επόμενων μεγάλων πρότζεκτ, τα οποία αναμένεται να εγκριθούν επισήμως στο τελευταίο Υπουργικό Συμβούλιο του έτους.

Αλλωστε το προσχέδιο με τους βασικούς στόχους ανά υπουργείο, τις κυριότερες μεταρρυθμίσεις και τα μείζονα έργα είναι έτοιμο, εν αναμονή του επικαιροποιημένου «ενοποιημένου σχεδίου κυβερνητικής πολιτικής», που θα δημοσιοποιηθεί αναλυτικά παραμονές των Χριστουγέννων, βάσει των κανόνων του επιτελικού κράτους.

Κρίσιμοι δορυφόροι για τη συγγραφή των λεπτομερειών στα νέα σχέδια δράσης αποτελούν για φέτος το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης «Ελλάδα 2.0» (επιδιώκεται συνολικά κινητοποίηση ιδιωτικών πόρων 59 δισ. ευρώ), το σχέδιο μεταρρυθμίσεων «Ελλάδα Μπροστά», το ΕΣΠΑ και οι διεθνείς δεσμεύσεις της χώρας, με τις υπηρεσίες συντονισμού της κυβέρνησης να βρίσκονται ήδη σε ανοιχτή γραμμή συνεννόησης τόσο με τη Γενική Γραμματεία Νομικών Θεμάτων για τον 12μηνο ρυθμιστικό προγραμματισμό όσο και με το Γενικό Λογιστήριο του κράτους.

«Δουλεύουμε περισσότερο, μιλάμε λιγότερο» είναι η οδηγία που έχει δώσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης προς τα στελέχη του, επιμένοντας στη «συνέχεια στις μεταρρυθμίσεις» και θέτοντας στο επίκεντρο τα πεδία της οικονομίας και της καθημερινότητας, μαζί με τον παράγοντα «κοινωνική ανάπτυξη», όπως συζητείται ενδοκυβερνητικά, ως εκείνα που καθορίζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών.

Είναι ενδεικτικό ότι σε συνεδρίαση προ μηνός υπό τον πρωθυπουργό τέθηκε η βασική εξάδα στόχων για την οικονομία: διατήρηση ρυθμών μεγέθυνσης, βελτίωση της σύνθεσης του ΑΕΠ με αύξηση επενδύσεων και εξαγωγών, έξοδος από το καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας, μονοψήφιο ποσοστό κόκκινων δανείων στο επόμενο έτος, ρεαλιστικά πρωτογενή πλεονάσματα και, έως το πρώτο εξάμηνο του 2023, απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας.

Μιλώντας με αριθμούς ενόψει των ανανεωμένων υπουργικών «μπλε φακέλων», έχει κλειδώσει πλάνο 139 μεταρρυθμίσεων, προωθούνται επτά εθνικά σχέδια (νεολαία, ΑμεΑ, δικαιώματα παιδιών, ΛΟΑΤΚΙ+, ισότητα φύλων, αντιμετώπιση της παιδικής κακοποίησης, δημόσια Υγεία), επιχειρείται να διευρυνθεί ο αναπτυξιακός δρόμος με την ομπρέλα πέντε κεφαλαίων (σχέδιο εξωστρέφειας, Βίβλος Ψηφιακού Μετασχηματισμού, δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση, πολιτική βελτίωσης του επιχειρείν, πρόγραμμα δημόσιων συμβάσεων στρατηγικής σημασίας) ενώ διακρίνονται ταυτόχρονα και τέσσερα καυτά» μέτωπα. Είναι οι φάκελοι που απειλούν με αναταράξεις στους επόμενους μήνες και προδιαγράφεται ότι θα συγκεντρώσουν τα σφοδρότερα πυρά της αντιπολίτευσης.

Εξάλλου η διαμόρφωση και η λειτουργία του επιτελικού κράτους, η Παιδεία, η δημόσια Υγεία και η Αστυνομία, πεδία στα οποία δρομολογούνται αλλαγές εκτός απροόπτου στο πρώτο μισό του 2022, βρίσκονται ήδη στο στόχαστρο σκληρής κριτικής από την αξιωματική αντιπολίτευση.

Επιτελικό Νο 2

Το λεγόμενο «επιτελικό Νο 2», δηλαδή η κάθετη οργάνωση του κράτους (η «πολυεπίπεδη διακυβέρνηση» κατά τους τεχνοκράτες) δεν έπιασε τους στόχους του 2021, όπως ήταν οι αρχικές δεσμεύσεις, ωστόσο το σχέδιο βρίσκεται στο τραπέζι ώστε να συγκροτηθεί το συντομότερο το νέο προφίλ της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Με βάση τον μεταρρυθμιστικό προγραμματισμό – αυτόν που επισήμως αποτυπώνεται στα κυβερνητικά έγγραφα – επιδιώκεται η δημιουργία του μηχανισμού ελέγχου και κατανομής των κρατικών αρμοδιοτήτων μεταξύ Απριλίου και Ιουνίου του 2022 στη βάση των πορισμάτων από τους αρμόδιους εμπειρογνώμονες και των διαβουλεύσεων που έχουν προηγηθεί ανάμεσα σε κυβέρνηση, δημάρχους και περιφερειάρχες.

Ουσιαστικά αναμένονται δύο πλαίσια, ένα για τον διαχωρισμό μεταξύ κεντρικής και αποκεντρωμένης διοίκησης και ένα για τις αρμοδιότητες, τους πόρους και τις υποχρεώσεις μεταξύ δήμων και περιφερειών. Βασική θέση του Μαξίμου παραμένει η μετατροπή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε πυλώνα ανάπτυξης, προσέγγιση που συνοδεύεται με περισσότερες ευθύνες και μεγαλύτερη λογοδοσία για τους τοπικούς άρχοντες.

Νέο ΕΣΥ

Με τη δημόσια υγεία στο επίκεντρο της πολιτικής κόντρας, λόγω της υγειονομικής κρίσης, το «νέο ΕΣΥ» για το οποίο έχει δεσμευτεί προσωπικά ο Πρωθυπουργός έρχεται πλέον μπροστά. Η κυβέρνηση περιμένει φωνές αντίδρασης στους σχεδιασμούς της, ωστόσο πρόσωπα του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος διαμηνύουν την αποφασιστικότητα να προχωρήσουν αλλαγές «που η πανδημία έδειξε ως μονόδρομο».

Ανάμεσα σε αυτές, κατά τις ίδιες πηγές, είναι και οι συμπράξεις δημόσιου – ιδιωτικού τομέα για νέες υποδομές και υπηρεσίες στο σύστημα Υγείας. Το ενδεχόμενο να κλείσουν νοσοκομεία ανεβάζει ήδη το πολιτικό θερμόμετρο την ώρα που η κυβέρνηση μιλά για «συνέργειες, αλλαγή χρήσης, αναγκαίες τροποποιήσεις».

Οι αλλαγές στον υγειονομικό χάρτη θεωρούνται δεδομένες «όχι με βάση πληθυσμιακά κριτήρια», όπως επιβεβαιώνουν αρμόδιες πηγές, «αλλά με τις πραγματικές ανάγκες» ενώ δρομολογούνται παρεμβάσεις τόσο στη δευτεροβάθμια όσο και στην πρωτοβάθμια περίθαλψη.

Στο πολυσέλιδο «Ελλάδα Μπροστά» που έχει συνταχθεί ως ο νέος μεταρρυθμιστικός μπούσουλας της κυβέρνησης αναφέρεται μεταξύ άλλων: «Δημιουργία Εθνικών Μητρώων και Κωδικοποιήσεων, Κεντρικό Αποθετήριο Δεδομένων και καθολική υλοποίηση του Ατομικού Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας (…) Θα εφαρμοστεί ενιαίο σύστημα ραντεβού για τις δομές ΠΦΥ και τα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων (…) θα επεκταθούν οι υπηρεσίες τηλεϊατρικής και τηλεσυμβουλευτικής (…) Δημιουργείται η εθνική ψηφιακή υποδομή για την υποστήριξη των ογκολογικών ασθενών (..) αρχικά σε τρία δημόσια ογκολογικά νοσοκομεία και στη συνέχεια σε εννέα ακόμη».

Ακαδηµαϊκός χάρτης

Δεν είναι μόνον ο υγειονομικός, αφού και ο ακαδημαϊκός χάρτης δείχνει ρευστός, εν αναμονή παρεμβάσεων (συγχωνεύσεις, καταργήσεις κ.λπ.).

Ο φάκελος της Παιδείας περιλαμβάνει το δύσκολο πεδίο της αξιολόγησης εκπαιδευτικών αλλά και τον νόμο πλαίσιο που είναι στα σκαριά και ο οποίος αναμένεται να αποκαλυφθεί, έστω τα κεντρικά σημεία του, στην εκπαιδευτική κοινότητα σε πρώτη φάση εντός του Δεκεμβρίου.

Είναι προφανές ότι η κυβέρνηση δεν θέλει στα πανεπιστήμια εστίες εντάσεων, ιδίως σε μια περίοδο που προσπαθεί να προσεγγίζει τη νεολαία, ενώ ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει χαρακτηρίσει «πολιτική επιλογή της κυβέρνησης» να καταστεί η δημόσια εκπαίδευση «εθνική προτεραιότητα, μοχλός κοινωνικής κινητικότητας και καταλύτης για την ανάπτυξη».

Στο πλαίσιο αυτό, αναμένεται να προωθούνται με ένταση ως θετικές αλλαγές παρεμβάσεις όπως η λειτουργία Κέντρων Αριστείας στην ανώτατη εκπαίδευση και η ίδρυση Σχολών Εφαρμοσμένων Επιστημών εντός των ΑΕΙ.

«Διαφάνεια» στην ΕΛ.ΑΣ.

Το μήνυμα της «διαφάνειας» προσπαθεί να εντείνει για την Αστυνομία η κυβέρνηση, κρατώντας ψηλά στην ατζέντα τα θέματα ασφάλειας του πολίτη.

Σε συνεργασία των υπουργείων Προστασίας του Πολίτη και Ψηφιακής Διακυβέρνησης επιχειρείται ψηφιοποίηση των αστυνομικών υπηρεσιών, ενώ εντός του χειμώνα το βάρος αναμένεται να πέσει στην αναδιάρθρωση της δομής και των υπηρεσιών του υπουργείου ώστε να προκύψει νέο οργανωτικό μοντέλο.

Πέραν της διαφάνειας, το έτερο μήνυμα στο οποίο ποντάρει η κυβέρνηση είναι αυτό της εκπαίδευσης, με αναμενόμενη ψήφιση σχετικού νόμου και τροποποίηση των προγραμμάτων σπουδών μέχρι το καλοκαίρι του 2022.