Σε ετοιμότητα για το φθινοπωρινό σκουλήκι – Μέτρα πρόληψης

Το φθινοπωρινό σκουλήκι είναι ένα από τα πιο επικίνδυνα παράσιτα φυτών στον κόσμο. Τρέφεται με περισσότερες από 80 καλλιέργειες και επηρεάζει την υγεία των φυτών σε περισσότερες από 70 χώρες, ενώ πολλές άλλες διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να εισαχθεί στον τόπο τους.

Οι περιοχές όπου το φθινοπωρινό σκουλήκι απουσιάζει ή όπου η εξάπλωσή του είναι περιορισμένη, μπορούν να μετρηθούν στο ένα χέρι. Λόγω των ευνοϊκών συνθηκών στη νότια Ευρώπη, τον νοτιοδυτικό Ειρηνικό, την Εγγύς Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική, οι χώρες σε αυτές τις περιοχές κινδυνεύουν ιδιαίτερα να υποστούν σοβαρές ζημιές, εάν εισαχθεί το φθινοπωρινό σκουλήκι στα εδάφη τους.

Πολλές χώρες και περιοχές του κόσμου έχουν πλέον καταγράψει το φθινοπωρινό σκουλήκι ως παράσιτο προτεραιότητας για εντοπισμό και πρόληψη, λόγω του απίστευτα υψηλού αναπαραγωγικού του ρυθμού και της ουσιαστικής αδυναμίας εξάλειψής του μόλις εγκατασταθεί. Η προσπάθεια να σταματήσει η εξάπλωσή του έχει προκαλέσει την  παγκόσμια ανησυχία.

Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο FAO και η Διεθνής Σύμβαση για την Προστασία των Φυτών (IPPC) έχουν αναπτύξει νέες οδηγίες πρόληψης, ετοιμότητας και έγκαιρης αντίδρασης για να περιορίσουν την εξάπλωση του φθινοπωρινού σκουληκιού σε όλο τον κόσμο. Αυτές οι κατευθυντήριες γραμμές προσφέρουν παγκόσμια εναρμονισμένα μέτρα και ενέργειες που μπορούν να λάβουν οι χώρες για να ελαχιστοποιήσουν την εξάπλωση του παρασίτου και να προστατεύσουν τις περιοχές τους.

Ακολουθούν πέντε ενέργειες για αποτροπή της μόλυνσης:

Επένδυση στην πρόληψη

Η πρόληψη είναι καλύτερη από μια θεραπεία . Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για το φθινοπωρινό σκουλήκι, καθώς μόλις βρεθεί σε μια νέα περιοχή, το μόνο πράγμα που μπορούν να κάνουν οι χώρες, είναι να ελέγξουν την παρουσία του και να διαχειριστούν τη ζημιά.

Αξιολόγηση του κινδύνου

Το φθινοπωρινό σκουλήκι προκαλεί ετήσιες απώλειες απόδοσης ύψους 9,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ μόνο στην Αφρική. Με βάση εκτιμήσεις από 12 αφρικανικές χώρες, έως και 17,7 εκατομμύρια τόνοι αραβοσίτου, αρκετοί για τη διατροφή δεκάδων εκατομμυρίων ανθρώπων, θα μπορούσαν να χαθούν ετησίως στην ήπειρο εάν αυτό το παράσιτο δεν προληφθεί και δεν αντιμετωπιστεί σωστά.

Το φθινοπωρινό σκουλήκι τρέφεται με περισσότερες από 80 καλλιέργειες, συμπεριλαμβανομένου του καλαμποκιού, του σιταριού, του σόργου, του ζαχαροκάλαμου και του βαμβακιού με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες.

Για να αποφευχθεί αυτό, οι χώρες μπορούν να πραγματοποιήσουν ανάλυση κινδύνου παρασίτων για να προσδιορίσουν τις οδούς μέσω των οποίων μπορεί να εισέλθει το φθινοπωρινό σκουλήκι και να ενισχύσουν τα φυτοϋγειονομικά μέτρα που πρέπει να ληφθούν εναντίον του.

Συντονισμός και συνεργασία

Κάθε χρόνο, περισσότερες από 180 χώρες από όλο τον κόσμο συγκεντρώνονται για να υιοθετήσουν διεθνή πρότυπα για την υγεία των φυτών και να προσδιορίσουν μέτρα προκειμένου να διασφαλίσουν ότι τα φυτά και οι καλλιέργειες που εισέρχονται σε μια χώρα δεν φέρουν παράσιτα που υπόκεινται σε καραντίνα.

Μόλις μια χώρα γνωρίζει ότι διατρέχει ιδιαίτερο κίνδυνο εισόδου φθινοπωρινού σκουληκιού, θα πρέπει να ενημερώσει την κατάσταση του παρασίτου και τον κατάλογο των προϊόντων που υπόκεινται σε οποιεσδήποτε φυτοϋγειονομικές απαιτήσεις εισαγωγής. Αυτή η δράση είναι ζωτικής σημασίας για το εμπόριο φυτών και αγροδιατροφικών προϊόντων με ασφαλή τρόπο και για την αποφυγή της εισαγωγής παρασίτων με εμπορεύματα, οχήματα ή άλλα μέσα.

Σταματήστε το παράσιτο στα σύνορα

Το φθινοπωρινό σκουλήκι μπορεί να εντοπιστεί και να αναγνωριστεί χωρίς ειδικό εξοπλισμό. Ένας φακός χειρός αρκούν για να ανιχνεύσει αυτό το παράσιτο, ακόμη και στα αρχικά του στάδια. Οι επιθεωρητές στα σύνορα πρέπει να ελέγχουν την κάτω πλευρά των φύλλων για αυγά και να χρησιμοποιούν παγίδες φερομόνης κατά την επιθεώρηση. Τα ενήλικα σκουλήκια μπορούν να βρεθούν σε προϊόντα που μεταφέρονται και ψύχονται. Τα εργαστηριακά διαγνωστικά μπορούν επίσης να επιβεβαιώσουν τα δείγματα που βρέθηκαν.

Ως ένα επιτυχημένο παράδειγμα, μέσω φυτοϋγειονομικών επιθεωρήσεων των αποστολών στα σημεία εισόδου, η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) μπόρεσε να αναχαιτίσει το φθινοπωρινό σκουλήκι σε εμπορεύματα που εισέρχονται στην Ευρώπη. Αυτά περιλάμβαναν γλυκές και καυτερές πιπεριές, μελιτζάνες, σπαράγγια, καλαμπόκι, κομμένα άνθη τριανταφυλλιάς και άλλα είδη φυτών που δεν είναι κύριοι ξενιστές του παρασίτου.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της EFSA, πάνω από ένα εκατομμύριο μεμονωμένες προνύμφες θα μπορούσαν να εισέλθουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση ετησίως μέσω των προϊόντων υποδοχής.

Ενημερώστε και τους άλλους για τον κίνδυνο

Η επικοινωνία είναι κρίσιμη όχι μόνο για την παρακολούθηση και τη διαχείριση του φθινοπωρινού σκουληκιού πριν και μετά την εισβολή, αλλά και για την ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών που μπορεί να βοηθήσουν τις χώρες να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα κατά του παρασίτου.

Η ανάπτυξη στρατηγικών επικοινωνίας σχετικά με τον κίνδυνο παρασίτων και προγραμμάτων ευαισθητοποίησης των ενδιαφερομένων είναι απαραίτητη για να βοηθηθούν οι αγρότες, οι καλλιεργητές και η βιομηχανία γενικότερα.