Καινοτομία-Συμμετοχικός σχεδιασμός σχολικών αυλών στη Λάρισα

Οι αυλές  των σχολείων της Λάρισας …του μέλλοντος, είναι το θέμα της εξαιρετικά ενδιαφέρουσας έκθεσης «Σχολικές Αυλές» που εγκαινιάστηκε το πρωί της Κυριακής στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας – Μουσείο Γ. Ι. Κατσίγρα. Πρόκειται για προτάσεις που διαμορφώνουν νέα πεδία, για τη χώρα, στη προσέγγιση των σχολικών αυλών, ως δημόσιων χώρων

Τα εκθέματα αποτελούν οι προτάσεις νέων Λαρισαίων Αρχιτεκτόνων,  που εκπονήθηκαν στο πλαίσιο προγραμματικής σύμβασης μεταξύ Δήμου Λαρισαίων και ΤΕΕ Κεντροδυτικής Θεσσαλίας, η οποία υλοποιήθηκε με ευθύνη του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Λάρισας.  μελών του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Λάρισας.

Πρόκειται για ένα πρότυπο πιλοτικό έργο, πρωτοποριακό και μοναδικό για όλη την χώρα,  που έχει ως στόχο την αναμόρφωση των σχολικών αυλών, όπως τις γνωρίζουμε μέχρι σήμερα. Οι προτάσεις αφορούν σχολικές αυλές 15 σχολικών συγκροτημάτων του Δήμου Λαρισαίων.

Το πρόγραμμα  είχε ως αντικείμενο:

• Τη διατύπωση των γενικών αρχών και οδηγιών οι οποίες πρέπει να διέπουν τον σύγχρονο σχεδιασμό των σχολικών αυλών, με στόχο να δημιουργηθούν πράσινες αυλές σχολείων οι οποίες θα είναι ανοικτές για τους μαθητές όλη την ημέρα.
• Το συμμετοχικό σχεδιασμό μέσω της διαβούλευσης, που αποτελεί και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτής της Προγραμματικής Σύμβασης. Η διαδικασία του Συμμετοχικού Σχεδιασμού που εφαρμόστηκε, χαρακτηριστικό που καθιστά την προγραμματική σύμβαση σημαντικά πρωτοποριακή, θεωρείται ιδιαίτερα κρίσιμη γιατί είναι διαπιστωμένο ότι το αποτέλεσμα ενός σχεδιασμού είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον τρόπο με τον οποίο αυτός έχει παραχθεί. Σημειώνεται ότι στο πλαίσιο του συμμετοχικού σχεδιασμού πραγματοποιήθηκε διαβούλευση με μαθητές, εκπαιδευτικούς, γονείς και τις υπηρεσίες του Δήμου Λαρισαίων.

Πρόκειται για προτάσεις που διαμορφώνουν νέα πεδία, για τη χώρα, στη προσέγγιση των σχολικών αυλών, ως δημόσιων χώρων.

Την ιδιαίτερη ικανοποίησή του για το αποτέλεσμα της συνεργασίας του Δήμου, με το ΤΕΕ και τον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων εξέφρασε ο Δήμαρχος Λαρισαίων Απόστολος Καλογιάννης, αναφερόμενος για άλλη μια φορά στην ιδιαίτερη σημασία που αποδίδει η δημοτική αρχή στις συνέργειες αλλά και στην διαμόρφωση νέων συνθηκών στο δημόσιο χώρο. Ο Δήμαρχος συνεχάρη τους νέους Λαρισαίους αρχιτέκτονες για τις προτάσεις του, ενώ ευχαρίστησε τις διοικήσεις του ΤΕΕ, του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων και την Τεχνική Υπηρεσία του Δήμου για την εποικοδομητική συνεργασία και το θετικό αποτέλεσμα. Ο Δήμαρχος ανακοίνωσε επίσης ότι σταδιακά ο Δήμος θα προσπαθήσει να υλοποιήσει τις προτάσεις διασφαλίζοντας τις αναγκαίες χρηματοδοτήσεις.

Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και η τοποθέτηση του προέδρου του ΤΕΕ Κεντρικής και Δυτικής Θεσσαλίας κ. Νίκου Παπαγεωργίου, ο οποίος μεταξύ άλλων επισήμανε τα εξής:

«Όταν αναφερόμαστε στους δημόσιους χώρους μιας πόλης, στην πραγματικότητα μιλάμε για την ταυτότητα της ίδιας της πόλης. Σε αυτούς τους χώρους εκδηλώνονται οι ανθρώπινες συναναστροφές και σχέσεις, οι συγκρούσεις και οι αντιφάσεις της κοινωνίας. Οι δημόσιοι χώροι διαμορφώνουν τους κοινοτικούς δεσμούς στις γειτονιές.

Είναι τόποι συνάντησης. Είναι περιβάλλοντα αλληλεπίδρασης και ανταλλαγής ιδεών που επηρεάζουν την ποιότητα του αστικού βίου σε όλες τις εκφάνσεις του. Οι εντυπώσεις μας για μια πόλη διαμορφώνονται κυρίως από την αρχιτεκτονική ποιότητα αυτών των δημόσιων χώρων.

Οφείλουν να είναι ευχάριστοι, ενδιαφέροντες, λειτουργικοί, καλά διατηρημένοι, και ασφαλείς, αλλιώς σπάνια θα επιστρέψουμε σε αυτούς. Ο καλός σχεδιασμός πρέπει να είναι ο κανόνας και όχι η εξαίρεση. Κάτι που δυστυχώς σήμερα δεν συμβαίνει με αποτέλεσμα η αρχιτεκτονική να απουσιάζει από το αστικό μας περιβάλλον.

Οι σχολικές αυλές αποτελούν μία ιδιαίτερη κατηγορία δημόσιου χώρου καθώς οι χρήστες τους είναι κυρίως τα παιδιά μας. Είναι σημείο συνάντησης μαθητών, χώροι άθλησης, εκδηλώσεων, μάθησης και πολλών ακόμη δραστηριοτήτων.

Τι ζητάνε όμως από αυτούς τους χώρους οι μαθητές, οι γονείς, η εκπαιδευτική κοινότητα και οι Δημοτικές Αρχές; Εξυπηρετούν άραγε τον σκοπό τους; Και τι απαντήσεις μπορεί να δώσει η αρχιτεκτονική επιστήμη σε αυτά τα ερωτήματα;

Αυτά τα ζητήματα απασχόλησαν μία ομάδα νέων αρχιτεκτόνων, που υπό την αιγίδα του Δήμου Λαρισαίων, του ΤΕΕ Κεντρικής και Δυτικής Θεσσαλίας και του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Λάρισας προσπάθησαν να δώσουν απαντήσεις. Η παρούσα έκθεση αποτελεί μία παρουσίαση των σχεδιαστικών προτάσεών που καταθέσανε. Προτάσεις που συνηγορούν στο γεγονός πως ήρθε η ώρα μιας σταδιακής επανάκτησης των σχολικών αυλών και του δημόσιου χώρου αλλά και πως η πόλη μας διαθέτει υψηλού επιπέδου αρχιτέκτονες.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους συντελεστές αυτού του εγχειρήματος και ελπίζω ο Δήμος Λαρισαίων να προχωρήσει στην αναμόρφωση των σχολικών αυλών σύμφωνα με τις προτάσεις μας. Εύχομαι ακόμα, αυτό το εγχείρημα να αποτελέσει παράδειγμα και για τους άλλους Δήμους.

Τέλος, θα ήθελα να συγχαρώ την Δημοτική Αρχή και τον Δήμαρχο Λαρισαίων κ. Καλογιάννη Απόστολο για την συνεργασία που είχαμε αλλά ιδιαίτερα, για την σημαντική πρωτοβουλία να είναι η Λάρισα ο πρώτος Δήμος που προχώρησε σε ένα τέτοιο εγχείρημα.»

Ιδιαίτερα χαρούμενος και ο πρόεδρος του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων Λάρισας κ.  Κων. Παπαδημητρίου για το αποτέλεσμα της συνεργασίας των φορέων της πόλης, με τον ίδιο να στέκεται κυρίως στο ζήτημα του συμμετοχικού σχεδιασμού.