Διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb – Ατύχημα απείλησε τον διάδοχο του Hubble

Η πολυαναμενόμενη εκτόξευση του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb αναβάλλεται για τουλάχιστον τέσσερις ημέρες λόγω αστοχίας που είχε ως αποτέλεσμα να τρανταχθεί το πολύτιμο όργανο κατά την επιχείρηση φόρτωσής του στον πύραυλο.

Το γιγάντιο όργανο, το οποίο σχεδιάστηκε να διακρίνει τα πρώτα άστρα που άναψαν στο Σύμπαν, προγραμματίζεται τώρα να εκτοξευτεί στις 22 Δεκεμβρίου το νωρίτερο.

Όπως ανακοίνωσε η ευρωπαϊκή διαστημική υπηρεσία ESA, η οποία συνεργάστηκε με τη NASA για την ανάπτυξη του Webb και ανέλαβε την εκτόξευσή του, το ατύχημα συνέβη κατά την προετοιμασία του τηλεσκοπίου στο ευρωπαϊκό διαστημικό κέντρου του Κουρού στην τροπική Γαλλική Γουιάνα.

Το James Webb επρόκειτο να συνδεθεί σε έναν προσαρμογέα, ο οποίος με τη σειρά του θα στερεωνόταν στο ανώτατο στάδιο του πυραύλου Ariane 5. Το «συνδετικό κολάρο» του αντάπτορα ξαφνικά άνοιξε, με αποτέλεσμα να τρανταχθεί απότομα το πολύτιμο φορτίο.

Η NASA συγκάλεσε «επιτροπή διερεύνησης ανωμαλιών» για να διαπιστώσει πώς άνοιξε το συνδετικό κολάρο και να εξετάσει αν η δόνηση προκάλεσε τυχόν ζημιές.

«Όταν δουλεύεις με ένα τηλεσκόπιο αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων πρέπει κανείς να είναι συντηρητικός» δήλωσε ο Τόμας Τσουρμπούκεν, υποδιοικητής της NASA.

Όπως είπε, αισθητήρες που θα μπορούσαν να είχαν μετρήσει την ένταση της δόνησης βρίσκονταν τοποθετημένοι στο τηλεσκόπιο κατά την επιχείρηση μεταφοράς του από τις ΗΠΑ στη Γαλλική Γουιάνα μέσω της Διώρυγας του Παναμά. Είχαν όμως αφαιρεθεί πριν από τη σύνδεση του τηλεσκοπίου με τον προσαρμογέα.

Είναι η πολλοστή αναβολή για το όργανο που θεωρείται διάδοχος του θρυλικού διαστημικού τηλεσκοπίου Hubble –το αρχικό χρονοδιάγραμμα προέβλεπε εκτόξευση το 2007, ωστόσο μια σειρά από τεχνικά προβλήματα, μαζί με τη διόγκωση του προϋπολογισμού, παρέτειναν κατά πολύ τις εργασίες.

Σε αντίθεση με το Hubble, το οποίο βλέπει κυρίως στο ορατό τμήμα του φάσματος, το Webb είναι σχεδιασμένο να ανιχνεύει ακτινοβολία κυρίως στο υπέρυθρο, το οποίο αντιστοιχεί στην εκπομπή θερμικής ακτινοβολίας.

Αυτό θα του επιτρέψει να κοιτάξει μέσα από νεφελώματα αερίου και σκόνης για να διακρίνει ακόμα πιο μακρινά αντικείμενα, ακόμα και τα πρώτα άστρα που άναψαν στο Σύμπαν μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια μετά τη Μεγάλη Έκρηξη. Λόγω της επιταχυνόμενης διαστολής του Σύμπαντος, το φως αυτών των άστρων μετατοπίζεται από το ορατό φάσμα προς το υπέρυθρο.

Το Webb εξοπλίστηκε με ένα γιγάντιο, αναδιπλούμενο πρωτεύον κάτοπτρο διαμέτρου 6,5 μέτρων, πολύ μεγαλύτερο από το κάτοπτρο του ενός μέτρου που χρησιμοποιεί το Hubble

Χάρη στην υψηλή ανάλυσή του, το τηλεσκόπιο θα μπορέσει να εξετάσει ακόμα και τις ατμόσφαιρες μακρινών εξωπλανητών αναζητώντας σημεία εξωγήινης ζωής.

Σε αντίθεση όμως με το Hubble, το οποίο κινείται σε χαμηλή γήινη τροχιά, το JWST δεν θα είναι δυνατό να επισκευαστεί μετά την εκτόξευση, καθώς θα κινείται γύρω από τον Ήλιο στην απαγορευτική απόσταση των 1,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη.