FT – Τι σημαίνει η κατάρρευση της λίρας για την οικονομία της Τουρκίας

H υπεράσπιση των πρόσφατων μειώσεων επιτοκίων και της διακήρυξης ενός «οικονομικού πολέμου ανεξαρτησίας» από τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν οδήγησε τη λίρα σε πτώση και άφησε τους αναλυτές να αναρωτιούνται πόσο ακόμη είναι διατεθειμένος να αφήσει το νόμισμα να κατρακυλήσει.

Ο Ερντογάν, ο οποίος απέλυσε τρεις διοικητές κεντρικών τραπεζών από τα μέσα του 2019 και είναι δια βίου αντίπαλος των υψηλών επιτοκίων, επέμεινε ότι θα συνεχίσει στον δρόμο των χαμηλών επιτοκίων σε μια προσπάθεια τόνωσης της ανάπτυξης και των επενδύσεων.

Οι αναλυτές, αλλά και το ΔΝΤ, αναμένουν αύξηση του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος κατά 9% φέτος — ένας από τους ταχύτερους ρυθμούς στον κόσμο.

Όμως, καθώς η λίρα υποχώρησε κατά 15% την Τρίτη, οι αναλυτές προειδοποιούν ότι η αστάθεια του νομίσματος θα μπορούσε να περιορίσει σοβαρά τη μελλοντική ανάπτυξη.

Η προσέγγιση του Ερντογάν, λένε, εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για την υγεία του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας και της ευρύτερης οικονομίας — καθώς και την προοπτική αυξανόμενης δημόσιας δυσαρέσκειας. Βλέπουν τέσσερα κύρια σημεία πίεσης.

Θα στραφούν περισσότεροι Τούρκοι αποταμιευτές σε δολάρια;

Οι τουρκικές τράπεζες επιτρέπουν στους πελάτες να διατηρούν καταθέσεις σε ξένα νομίσματα καθώς και σε λίρες.

Τα τελευταία χρόνια, οι Τούρκοι επιλέγουν όλο και περισσότερο να διατηρούν τα χρήματά τους σε δολάρια και ευρώ, καθώς ο υψηλός πληθωρισμός και τα χαμηλά επιτόκια έχουν διαβρώσει τις αποδόσεις των αποταμιεύσεων σε λίρες.

Οι καταθέσεις σε ξένο νόμισμα αποτελούν το 55 τοις εκατό του συνόλου των καταθέσεων στον τραπεζικό τομέα της χώρας – περίπου 260 δισεκατομμύρια δολάρια – σε σύγκριση με το 49% το 2018.

Οι αναλυτές ανησυχούν ότι οι αποταμιεύσεις σε δολάρια θα μπορούσαν να αυξηθεί περαιτέρω, ασκώντας μεγαλύτερη πίεση στη λίρα και δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο.

Ο απόλυτος φόβος τους είναι ότι οι άνθρωποι θα χάσουν την εμπιστοσύνη τους και θα επιδιώξουν να αποσύρουν τα μετρητά τους, κάτι που συνέβη σε μικρή κλίμακα κατά τη διάρκεια της τελευταίας νομισματικής κρίσης το καλοκαίρι του 2018.

«Η ανησυχία μου είναι από αυτό το σημείο και μετά: θα θέλατε να κρατήσετε τα χρήματά σας στον τουρκικό τραπεζικό τομέα;» είπε ο Φοίνιξ Καλέν, στρατηγικός αναλυτής αναδυόμενων αγορών στη Société Générale.

Μια κίνηση μαζικών αναλήψεων από τις τράπεζες, όταν οι πελάτες χάνουν την εμπιστοσύνη τους και βιάζονται να αποσύρουν τις καταθέσεις τους, παρατηρήθηκε τελευταία φορά στην Τουρκία το 2001. Σε ένα τέτοιο σενάριο, η κυβέρνηση θα μπορούσε να επιλέξει να επιβάλει ελέγχους κεφαλαίων, όπως μέτρα για να καταστήσει δυσκολότερη την απόσυσρση «σκληρών» νομισμάτων, αν και έχει επιμείνει στο παρελθόν ότι δεν θα το έκανε.

Πόσο ψηλά θα πάνε οι τιμές;

Η άνοδος των τιμών βρίσκεται ήδη στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας της Τουρκίας. Ο ετήσιος πληθωρισμός διαμορφώθηκε σχεδόν στο 20% τον Οκτώβριο, σύμφωνα με την τουρκική στατιστική υπηρεσία. Ο πληθωρισμός των τιμών των τροφίμων, ο οποίος ήταν πάνω από 27% από έτος σε έτος τον ίδιο μήνα, έχει πλήξει ιδιαίτερα σκληρά τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα.

Διαβάστε περισσότερα εδώ