Πανδημία κοροναϊού – Πόσο απέχουμε από γενικό lockdown

των Ελένης Ευαγγελοδήμου, Μάρθας Καϊτανίδη

Να οδηγήσει την κοινωνία σε «ανοιχτά» Χριστούγεννα με το ισχύον μείγμα μέτρων είναι ο στόχος της κυβέρνησης, ωστόσο, υπό τον υπαρκτό φόβο δυσάρεστων ανατροπών με την είσοδο της χώρας στον χειμώνα, δεν απορρίπτει το ενδεχόμενο για νέες παρεμβάσεις… σε δόσεις – εβδομάδα με την εβδομάδα.

Στην πρωθυπουργική γραμμή ότι η «χώρα δεν ξανακλείνει», από το σύνολο της κυβέρνησης αποκλείουν μετ’ επιτάσεως οριζόντιες, καθολικές απαγορεύσεις καθώς και την επέκταση στην υποχρεωτικότητα εμβολιασμού, όπως δείχνουν οι τοποθετήσεις πέντε στελεχών (Πλεύρης, Βορίδης, Γεωργιάδης, Σκυλακάκης, Οικονόμου) μέσα σε λίγες ώρες προχθές, αλλά σκοπεύουν ουσιαστικά να επιστρατεύσουν κάθε εφεδρεία. Κι αυτό για να μη φτάσουν μπροστά σε ακραία διλήμματα. Για τη διατήρηση της κρίσιμης ισορροπίας μεταξύ ανοιχτής οικονομίας και προστασίας της δημόσιας υγείας, το Μαξίμου έχει το βλέμμα καρφωμένο σε δύο «δεξαμενές», και συγκεκριμένα στη στάση των μη εμβολιασμένων και των πολιτών άνω των 60 ετών για τις επόμενες 30 ημέρες μέχρι την παραμονή των εορτών.

Και ταυτόχρονα, καταγράφοντας όσα συμβαίνουν στην υπόλοιπη Ευρώπη, κρατά στο συρτάρι (που όλοι απεύχονται να… ανοίξει) νέες αυστηρότερες κινήσεις. Ανάμεσά τους, το πλήρες μπλόκο στην καθημερινότητα των ανεμβολίαστων, εφόσον συνεχιστεί η διασπορά λυγίζοντας τις αντοχές του ΕΣΥ.

Οσο κι αν ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξόρκιζε προ ημερών το πρόσφατο μοντέλο Αυστρίας, η οποία τελικά κατέβασε τα «γενικά ρολά», επαναφέροντας στην Ευρώπη τα lockdown, τα περιοριστικά μέτρα για τους ανεμβολίαστους, σύμφωνα με πληροφορίες, και έχουν συζητηθεί και παραμένουν στο τραπέζι.

Υπάρχει πίεση στο Σύστημα Υγείας «αλλά αντέχει», είπε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος σε συζήτηση με κοινοβουλευτικούς συντάκτες χθες, σημειώνοντας πάντως ότι δεν υπάρχει απάντηση για το τι ακολουθεί «άμα γίνει Αρμαγεδδών και πώς ορίζεται ο Αρμαγεδδών». Κατά τον Γιάννη Οικονόμου, «δεν φεύγουμε από τη στρατηγική μας».

Οι επιστήμονες

Παρότι το lockdown είναι σενάριο που ξορκίζει και η επιστημονική κοινότητα, χαρακτηρίζοντάς το ως μέτρο ύστατης ανάγκης με αμφίβολα αποτελέσματα, κρατά στάση αναμονής και προειδοποιεί ότι οι ανατροπές με τις οποίες μας φέρνει αντιμέτωπους η μετάλλαξη Δέλτα δεν αφήνουν χώρο για βεβαιότητες. Οπως σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής Πνευμονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Τζανάκης, στην τρέχουσα εβδομάδα αναμένεται να αποδειχτεί εάν θα «κλειδώσει» η σταθεροποίηση της επιδημικής καμπύλης, έστω και σε υψηλά επίπεδα.

Από εκεί και πέρα, ξεδιπλώνονται το καλό και το κακό σενάριο, με επιδημιολόγους και λοιμωξιολόγους να αγωνιούν για το ποιο θα επικρατήσει. Το θετικό είναι στις αρχές Δεκεμβρίου να διαφανεί σταδιακή αποκλιμάκωση, ενώ η άσχημη εξέλιξη είναι να καταγραφεί εκτόνωση του κύματος στα τέλη Δεκεμβρίου. «Ακόμη και στο καλό σενάριο η αποσυμπίεση στο ΕΣΥ θα καθυστερήσει για τουλάχιστον τρεις εβδομάδες. Αρα θα δούμε μέσα στα Χριστούγεννα την καμπύλη των διασωληνώσεων και των θανάτων να επιπεδώνεται», διευκρινίζει ο καθηγητής.

Οι εκτιμήσεις αυτές μεταφράζονται σε τριψήφιο αριθμό καθημερινών απωλειών, με τον ίδιο να περιγράφει μια «βαριά» καθημερινότητα. «Χωρίς το εμβόλιο όμως», όπως τονίζει, «θα μετρούσαμε 200-300 νεκρούς ανά 24ωρο».

Το σταυροδρόμι

Υπό τα δεδομένα αυτά, δεν αποκλείει το ενδεχόμενο η χώρα να βρεθεί άμεσα σε… σταυροδρόμι δύσκολων αποφάσεων. «Στη δική μας περίπτωση, πάντως, και βάσει των σημερινών δεδομένων δεν προκρίνεται το lockdown. Στις λοιπές ευρωπαϊκές χώρες η επιδημιολογική κατάσταση είναι διαφορετική, ενώ διακρίνονται και από ιδιαιτερότητες κοινωνικοοικονομικές. Λόγου χάριν, κάποια κράτη σηκώνουν ανάχωμα τώρα για να μη χαθεί η χειμερινή τουριστική περίοδος», εξηγεί.

Στη χώρα μας τα κριτήρια είναι διαφορετικά, με τους ειδικούς να προσανατολίζονται σε plan b στοχευμένων μέτρων. «Μεταξύ αυτών είναι ο περιορισμός του ωραρίου λειτουργίας στους χώρους που διαπιστώνεται μέσω της ιχνηλάτησης ότι συμβάλλουν στην πανδημία, π.χ. εστίαση και διασκέδαση. Επίσης σε σημεία ακραίου συγχρωτισμού, ενδεικτικά αναφέρω τα γήπεδα, θα μπορούσε να μειωθεί ο αριθμός των συμμετεχόντων ώστε να ενταθούν τα μέτρα αποστασιοποίησης» περιγράφει ο καθηγητής.

Συζήτηση ανοίγει παράλληλα για τυχόν κίνητρα προς τους 60+ για επίταση του εμβολιασμού, που κατά πληροφορίες έχουν εξεταστεί σε ενδοκυβερνητικές συζητήσεις. «Η φορολογική ελάφρυνση ή ένα εφάπαξ βοήθημα ίσως να ωθούσε άτομα άνω των 60 ετών να κλείσουν ραντεβού», καταλήγει ο Νίκος Τζανάκης.

Στο ίδιο θέμα αναφέρθηκε χθες και ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας της LSE Ηλίας Μόσιαλος, υποστηρίζοντας πως δεν χρειάζεται τα πάντα να γίνονται με «μαστίγιο», αντίθετα τα κίνητρα αποτελούν και μια σημαντική κοινωνική πολιτική. Οπως σημείωσε, τα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων έχουν θέσει προτάσεις όπως είναι η μείωση της συμμετοχής των ασφαλισμένων στα φάρμακά τους.