Τέτοια εποχή πριν από έξι χρόνια, στις αρχές Νοεμβρίου του 2015, ένα bitcoin άξιζε κάτι λιγότερο από 340 ευρώ. Χθες, οι αγορές αποτιμούσαν το πιο γνωστό από τα κρυπτονομίσματα κοντά στα 51.000 ευρώ. Με μια απλή αναγωγή, έχουμε να κάνουμε με μια αύξηση άνω του 15.000% – μια απόδοση την οποία καμία άλλη επένδυση δεν έχει προσφέρει σε τόσο μικρό διάστημα.

Οπως είναι προφανές, κάτι τέτοιο δεν θα μπορούσε να έχει περάσει απαρατήρητο από τους «επενδυτές», και μάλιστα όχι μόνο τους επαγγελματίες, αλλά και τους ερασιτέχνες. Ολους αυτούς δηλαδή που, περίπου δέκα χρόνια μετά το σκάσιμο της «φούσκας» των dot.com, θεωρούν ότι βρήκαν μια νέα «κότα που γεννά χρυσά αβγά» και μάλιστα δεν θα σταματήσει ποτέ.

Η αλήθεια, δε, είναι ότι η γοητεία των κρυπτονομισμάτων έχει ξεπεράσει πλέον τα σύνορα των πάσης φύσης επενδυτών. Και, ως γνήσιο παιδί της ψηφιακής εποχής, έχει φτάσει ήδη σε εκείνους που αποτελούν – όπως όλοι μας έχουμε διαπιστώσει – τους ντε φάκτο «ατσίδες» της τεχνολογίας και του Διαδικτύου: τα παιδιά και τους εφήβους, κάποιοι από τους οποίους δεν διστάζουν, μάλιστα, να βάλουν τα κρυπτονομίσματα και στις σχολικές τάξεις τους, κρυφά ή φανερά.

Πρόκειται για τους ενηλίκους του αύριο οι οποίοι, όπως συμβαίνει σε όλες τις εποχές και με όλες τις νέες εφευρέσεις, επιχειρούν να ανοίξουν πρόωρα ένα «παράθυρο» στο μέλλον. Σε ένα μέλλον όχι τόσο μακρινό, στο οποίο, όπως εκτιμά ο κλάδος των νέων τεχνολογιών, τα ψηφιακά νομίσματα θα έχουν σε μεγάλο βαθμό αντικαταστήσει τα συμβατικά μέχρι το τέλος της τρέχουσας δεκαετίας.

«Μόδα» στα αγόρια

Αυτός είναι, άλλωστε, ο λόγος που έκανε τον νεοεκλεγέντα δήμαρχο της Νέας Υόρκης Ερικ Ανταμς, μιλώντας στο CNN πριν από δύο εβδομάδες, να προτείνει επισήμως την ένταξη της θεωρίας και της τεχνολογίας των κρυπτονομισμάτων στο πρόγραμμα διδασκαλίας των σχολείων. Αυτό παρακίνησε και τον Κίραν Νόλαν, έναν καθηγητή Τεχνολογίας, να επινοήσει ένα παιχνίδι το οποίο θα βοηθήσει τα παιδιά ενός δημοτικού σχολείου στη Νοτιοανατολική Μελβούρνη να κατανοήσουν τα μυστικά του bitcoin, των άλλων κρυπτονομισμάτων και της τεχνολογίας blockchain.

Ηδη, όπως έγραψε η Λούσι Κέλαγουεϊ στους «Financial Times», η αγοραπωλησία κρυπτονομισμάτων αποτελεί μια μόδα σε πολλά σχολεία σε ολόκληρη τη Βρετανία, ειδικά ανάμεσα στα αγόρια. Το γεγονός δε ότι οι περισσότερες πλατφόρμες απαγορεύουν σε ανηλίκους να πραγματοποιούν τέτοιου είδους συναλλαγές όχι απλώς δεν μοιάζει να τους αποθαρρύνει, αλλά είναι κάτι που λειτουργεί ως πρόκληση – όπως, εξάλλου, η κάθε μορφής παράβαση των κανόνων σε αυτή την ηλικία.

Ετσι, όπως προκύπτει από την έρευνά της, ορισμένοι έχουν πείσει τους γονείς τους ή άλλους ενηλίκους, πολλοί από τους οποίους βρίσκονται σε δύσκολη οικονομική κατάσταση, να ανοίξουν λογαριασμούς εκ μέρους τους – ενώ άλλοι αλλάζουν τις δωροκάρτες της Amazon με bitcoin.

Ο 15χρονος Ιμπραήμ, με τον οποίο μίλησε η ίδια, της απέδειξε μάλιστα ότι έχει οργανώσει έτσι τον καθημερινό του χρόνο ώστε να δικαιολογεί τον τίτλο ενός μικρού… Σόρος. Οπως της είπε, κάθε πρωί που ξυπνά και προτού σηκωθεί από το κρεβάτι του, ελέγχει τις επενδύσεις του μέσω των σχετικών εφαρμογών στο κινητό του. Και κάθε απόγευμα, μετά το σχολείο, αφιερώνει τουλάχιστον 15 λεπτά για να «εκπαιδευτεί» αναφορικά με τη νέα του δραστηριότητα.

«Ανταρσία» και εύκολο κέρδος

Είναι, όμως, μόνο η πρόκληση που ωθεί τους νέους να ασχολούνται με τα κρυπτονομίσματα; Η βασική αιτία φαίνεται πως είναι άλλη. «Τα ψηφιακά νομίσματα έχουν μια συναρπαστική αντικυβερνητική και επαναστατική διάσταση, όμως το πιο σημαντικό γύρω από αυτά είναι ότι υπόσχονται εύκολο και άμεσο κέρδος», σημειώνει η Κέλαγουεϊ. Παραθέτει δε και ένα παράδειγμα από την προσωπική της εμπειρία για να στηρίξει τον ισχυρισμό της ότι η δίψα για κέρδος είναι τόσο μεγάλη, ώστε οι προειδοποιήσεις για τον κίνδυνο των ζημιών δεν έχουν κανένα απολύτως αποτέλεσμα.

Πέρυσι – γράφει – μίλησε σε τελειόφοιτους της βασικής εκπαίδευσης για την περίπτωση της GameStop, της εταιρείας που έδειξε να μετατρέπεται για μερικές εβδομάδες στο «όπλο» της εκδίκησης των μικροεπενδυτών απέναντι στους ισχυρούς των χρηματιστηρίων. Εξήγησε στο ακροατήριό της τη λογική και τακτική του αποκαλούμενου short-selling, της πιο διαδεδομένης μορφής τζογαρίσματος στις χρηματαγορές, αποδεικνύοντας ότι πρόκειται πρακτικά για μια «πυραμίδα» που όσο πιο ψηλά ανεβαίνει τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος κραχ.

Υστερα δε από αυτό, τους ρώτησε εάν ήταν ακόμη πρόθυμοι να επενδύσουν σε κάτι τέτοιο, για να διαπιστώσει ότι τα περισσότερα παιδιά σήκωσαν τα χέρια, απαντώντας «ναι».

Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει, πρακτικά, ότι η καλύτερη ενημέρωση για το τι πραγματικά συμβαίνει στον νέο και θαυμαστό αυτό κόσμο δεν αποτελεί πανάκεια ούτε μειώνει τη θέληση των νέων να τον γνωρίσουν.

Ισως, όμως, μπορεί να το καταφέρει η στροφή της εκπαίδευσης στα βασικά: όχι στο πώς τα σημερινά παιδιά θα γίνουν οι καλοί και προσεκτικοί αυριανοί επενδυτές, αλλά στο πώς θα εξελιχθούν σε ολοκληρωμένους ανθρώπους, με πολύπλευρη μόρφωση και πολιτισμό, που θα αποτελέσουν «ασπίδα» απέναντι στους όποιους κινδύνους.

Headlines