Ραντεβού με την κοινοτοπία

Κάθε εορτασμός σημαίνει ως έναν βαθμό και παρεξήγηση ή και – εν μέρει – παραποίηση του γεγονότος που γιορτάζεται. Επτά ημέρες μετά την επέτειο του Πολυτεχνείου κάθε άλλο παρά καθυστερημένος μπορεί να θεωρηθεί ένας σχολιασμός σε σχέση με όσα διαδραματίστηκαν την περασμένη Τετάρτη, τόσο περισσότερο καθώς αφορά μια επέτειο που ο εορτασμός της δεν πρόκειται να απαλειφθεί αλλά θα συνεχίζεται – και πολύ σωστά – επ’ άπειρον. Δικαιούται όμως ο καθένας να αναρωτηθεί όχι μόνο για φέτος, αλλά και για τους 47 εορτασμούς που έχουν προηγηθεί, ποιο υπήρξε το καταστάλαγμά τους ώστε να πιστεύουμε ότι πραγματικά τιμούμε ένα αναμφισβήτητα εξαιρετικά σημαντικό γεγονός και ο εορτασμός δεν έγινε και δεν γίνεται στο πλαίσιο μιας καθιερωμένης, σχεδόν αυτοματοποιημένης διαδικασίας; Υπάρχει έστω και ένας που να θυμάται τι είπαν, εκτός από τους ίδιους – αν το θυμούνται βέβαια και αυτοί – οι πολιτικοί αρχηγοί; Ή ακόμη καλύτερα ο καθένας δεν θα μπορούσε, χωρίς να τους έχει ακούσει, να επαναλάβει το τι είπαν στον αύλειο χώρο του Πολυτεχνείου όλοι οι πολιτικοί αρχηγοί αποτίνοντας, σύμφωνα με μια αγαπημένη έκφραση των τηλεοπτικών καναλιών, «τον προσωπικό του φόρο τιμής ο καθένας»;

Βέβαια όταν ο καθένας μπορεί να ιδιοποιείται, χωρίς κανένα κόστος, ένα μεγάλο γεγονός και να θεωρηθεί ότι του επιτρέπεται να αισθάνεται πως συνέδραμε στη δημιουργία του επειδή συμβαίνει απλά να συγκινείται, δεν θα χρησιμοποιήσουν το γεγονός αυτό οι πολιτικοί που, ακριβώς επειδή έχει μια τεράστια πολιτική παράμετρο, επόμενο είναι να αισθάνονται ως οι καθ’ ύλην αρμόδιοι για να το σημασιολογήσουν; Το πρόβλημα ωστόσο, είτε έχουμε να κάνουμε με τους πολιτικούς είτε με τον πολύ κόσμο, είναι πως αναγνωρίζει κανείς στον εαυτό του το δικαίωμα να διεκδικεί περγαμηνές αντιστασιακές επειδή για μια ώρα τον χρόνο συμμετέχει στον εορτασμό μιας επετείου που κάθε άλλο παρά ανώδυνα – αντίθετα εξόχως επώδυνα και δραματικά – υπήρξαν τα γενεσιουργά αίτιά της.

«Γιατί το τζάκισες το χέρι σου γερο-Μακρυγιάννη; / Για να χορεύουν σέικ τα κωλόπαιδα» λένε δύο αριστουργηματικοί στίχοι του Ντίνου Χριστιανόπουλου. Σαφώς και δεν έχουν χορέψει σέικ στον αύλειο χώρο του Πολυτεχνείου. Οταν όμως αισθάνεσαι να εξοφλείς το χρέος σου με ένα λουλουδάκι και με μια ώρα τον χρόνο, ενώ τις υπόλοιπες 364 μέρες συν είκοσι τρεις ώρες τις ξοδεύεις με έναν τρόπο που το «ήθος» ή το «μήνυμα» του Πολυτεχνείου, αν δεν έχουν τσαλαπατηθεί, έχουν εντελώς λησμονηθεί, γιατί να σου αναγνωριστεί ως κάτι περισσότερο και όχι ως προσχηματική η συμμετοχή σου σε κάθε εορτασμό, όποια επέτειο και αν «σημαίνει» αυτός; Λογικό και αναμενόμενο οτιδήποτε συμβαίνει στον κόσμο, οσοδήποτε μεγαλειώδες, τρομερό ή ανεπανάληπτο και αν υπήρξε, να «χάνει» μέσα στον χρόνο σε σχέση με τη λάμψη που εξέπεμπε ενώ αναπτυσσόταν.

Από το σημείο όμως αυτό ως το σημείο να εννοείται ως τιμή για ένα πρόσφατο ή μακρινό παρελθόν το να μεταβάλλεται αυτό σε μια αφορμή για την αναίσχυντη επίδειξη μιας κοινοτοπίας, όσον αφορά τις λέξεις και τη σκέψη, η απόσταση είναι τεράστια και η ζημιά σε ηθικό και κοινωνικό επίπεδο ανυπολόγιστης σημασίας.