Σακελλαροπούλου – Η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι ιδιωτική υπόθεση αλλά κοινωνική παθογένεια

Για την έμφυλη βία με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Βίας κατά των Γυναικών μίλησε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου.

«Ευχή μου για τα νέα κορίτσια είναι να μην ανέχονται ποτέ κακοποιητικές συμπεριφορές. Όταν σταματήσουν οι γυναίκες να τις ανέχονται κάπου θα δυσκολευτούν και οι άντρες να τις ασκήσουν» , ανέφερε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας μιλώντας στον Αθήνα 9.84.

«Πράγματι, η έμφυλη βία αποτελεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο, μιας μοναδικής ιστορικής αντοχής φαινόμενο, με ιδιαίτερα οδυνηρές προεκτάσεις. Πλήττει την ακεραιότητα, την αξιοπρέπεια των γυναικών, τις καταδικάζει σε κοινωνική περιθωριοποίηση, σε ψυχολογική διάλυση, αν δεν τις δολοφονήσει στο τέλος. Αλλά και μια ζωή υπό καθεστώς σωματικής και ψυχολογικής βίας είναι ένας ζωντανός θάνατος. Και το δυσάρεστο είναι ότι τα φαινόμενα αυτά, όπως έχουμε ζήσει, τουλάχιστον στο παρελθόν, σπάνια καταγγέλλονται και ακόμα πιο σπάνια τιμωρούνται. Δυστυχώς στις μέρες μας με την πανδημία και ιδιαίτερα με τις δυσμενείς συνθήκες που βιώσαμε όλοι -τη στενότητα του χώρου, την αναγκαστική συνύπαρξη των ανθρώπων – υπήρξε μια μεγάλη έξαρση του φαινομένου αυτού, όπως έχουμε δει, που έχει να κάνει με τα εξουσιαστικά πλέγματα, με τα λανθασμένα πρότυπα της ανδρικής ισχύος που υπάρχουν στην κοινωνία, μια εντελώς λανθασμένη αντίληψη για την αρρενωπότητα.

• Διαβάστε επίσης: 25 Νοεμβρίου – Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών – «Δεν υπάρχει δικαιολογία»

Η ΠτΔ ανέφερε και μία προσωπική της εμπειρία, τονίζοντας πως «σε ένα ταξίδι στο Παρίσι, τον Σεπτέμβριο του 2019, περνώντας από το Δημαρχείο, είδα δυο τεράστια εντυπωσιακά πανό να “διακοσμούν” την πρόσοψή του. Στα πανό αυτά ήταν γραμμένα ονόματα γυναικών, Γαλλίδες που είχαν χάσει τη ζωή τους από τον σύζυγό τους, τον σύντροφό τους, μέσα στη χρονιά. Ήταν μια κίνηση για να ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος για το φαινόμενο αυτό της γυναικοκτονίας».

Γυναικοκτονία

Σχετικά με τις 13 γυναικοκτονίες που έχουν σημειωθεί στη χώρα μας το 2021, η Κατερίνα Σακελλαροπούλου τόνισε πως ο όρος αυτός είναι υπαρκτός.

«Ο όρος της γυναικοκτονίας στην Ελλάδα – γιατί δεν έχει γίνει ακόμα αποδεκτός στη νομική ορολογία- αναφέρεται σε εγκλήματα που έχουν διαπραχθεί κατά γυναικών, μόνο και μόνο επειδή είναι γυναίκες. Προϋποθέτει λοιπόν αυτή την σχέση εξουσίας και εξάρτησης και την ανισότητα που μπορεί να είναι κοινωνική, ψυχολογική, οικονομική. Οφείλεται προφανώς σε πολύ παρωχημένες κοινωνικές αντιλήψεις και τα έμφυλα στερεότυπα. Είναι πραγματικά ένα έγκλημα στο οποίο εγγράφονται όλα τα πρότυπα ηθικής των δραστών, η ιεραρχία των δυο φύλων. Απηχούν αυτήν την απίστευτη ιδιοκτησιακή νοοτροπία που αισθάνονται πολλές φορές τα άρρενα μέλη της οικογένειας αλλά αυτή η ιδιοκτησιακή νοοτροπία κατά κάποιο τρόπο στα μάτια των δραστών τους νομιμοποιεί στην άσκηση της βίας. Οι γυναίκες λογίζονται υποτελείς και μπορούν να είναι δεκτικές σε αυτού του είδους τις συμπεριφορές. Ξέρω ότι γίνεται ένας έντονος διάλογος για τον όρο γυναικοκτονία και στην νομική επιστήμη και στην Ελλάδα. Ο όρος είναι υπαρκτός και αυτό που θέλει να αποδώσει πιστεύω ότι η εποχή μας έχει ανάγκη να το αποδώσει».

Η ΠτΔ μίλησε και για την μαρτυρία της Σοφίας Μπεκατώρου, από την οποία ξεκίνησε και το κίνημα #MeToo στην Ελλάδα.

«Η μαρτυρία της Σοφίας Μπεκατώρου, η δύναμή της, η αξιοπρέπειά της, ο εσωτερικός αγώνας που είχε βιώσει όλα αυτά τα χρόνια για να διαχειριστεί όλο αυτό το πράγμα και η θαρραλέα της αποκάλυψη που θα έλεγα ότι σάρωσε κάθε απόπειρα συγκάλυψης – ήταν σαρωτική η κ. Μπεκατώρου εκείνη τη στιγμή – συνέβαλλε στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας συνολικά απέναντι σε τέτοιες συμπεριφορές. Αμέσως θέλησα να την δω για να δώσω το μήνυμα: Μιλήστε, σπάστε τη σιωπή.

• Διαβάστε επίσης: Παγκόσμια Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών – Οι δολοφονημένες «φωνάζουν» για δικαίωση

Αυτό που ήταν κρίσιμο εκείνη τη στιγμή ήταν ότι αυτή η γυναίκα βρήκε το θάρρος να εξωτερικεύσει κάτι που της δημιουργούσε επί χρόνια ένα μεγάλο πρόβλημα, ένα βάρος, νομίζω ντροπή, ενοχή, ταπείνωση. Είναι ανάμικτα τα συναισθήματα που νιώθει μια γυναίκα σε αυτή την κατάσταση. Αυτό που ήταν κρίσιμο στην ιστορία της ήταν ότι έσπασε τη σιωπή και ήταν η πρώτη που το έκανε».

Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου τόνισε πως είναι ένας μύθος ότι η έμφυλη βία αφορά αδύναμα, χαμηλά κοινωνικά στρώματα ή περιθωριακές ομάδες.

« Η βία συνδέεται με χαρακτηριστικά του θύτη, μπορεί να αφορά τους πάντες. Είναι μύθος ότι η αδυναμία της γυναίκας φέρνει τον θύτη σε αυτή τη συμπεριφορά. Όχι, επιλογή του θύτη είναι αυτή η συμπεριφορά και δική του καθαρά υπαιτιότητα. Ζούμε τις διαβαθμίσεις των κακοποιητικών συμπεριφορών που μπορεί να ξεκινήσει από την λεκτική βία. Είναι ένας φαύλος κύκλος αυτές οι κακοποιητικές συμπεριφορές. Στατιστικά, δυστυχώς, αποδεικνύεται ότι η επανάληψη του φαινομένου είναι σπάνια, κάτι που δεν θα δούμε. Όποιος ξεκινήσει μια τέτοια συμπεριφορά, σπάνια θα σταματήσει και γι αυτό οι γυναίκες που έχουν αυτή την εύθραυστη επιβίωση και βιώνουν αυτά τα φαινόμενα πιστεύω ότι πρέπει να ενθαρρύνονται να μιλήσουν. Να σπάσουν την σιωπή τους», ανέφερε.

Διακρίσεις στους επαγγελματικούς χώρους

Σχετικά με τις διακρίσεις τους επαγγελματικούς χώρους, η ΠτΔ ανέφερε πως είχε την τύχη να μην ζήσει παρόμοιες συμπεριφορές.

«Δύσκολα θα μπορούσα να πω ότι έχω υποστεί διακρίσεις στην επαγγελματική μου διαδρομή. Αυτό που έζησα όμως στον ευρύτερο επαγγελματικό χώρο είναι ότι φυσικά και γίνονται διακρίσεις. Στα προηγούμενα χρόνια όλοι είχαμε την αίσθηση ότι και η Δικαιοσύνη είναι υπόθεση των ανδρών και οι γυναίκες αντιμετωπιζόμαστε με μια συγκατάβαση. Ανάλογα και με την προσωπικότητα της κάθε μιας, μπορεί να είχαμε και τα δείγματα συμπεριφοράς εκ μέρους των ανδρών. Αυτή τη στιγμή, στο Δικαστικό Σώμα κυριαρχούν οι γυναίκες και πολύ σύντομα άλλοι θα αναζητούν ποσοστώσεις».

Η επόμενη ημέρα της καταγγελίας

Η ίδια τόνισε πως το στοίχημα και η δυσκολία είναι στο να φτάσει μία γυναίκα να καταγγείλει το περιστατικό.

«Ακόμα και όταν οι γυναίκες βρουν το θάρρος να καταγγείλουν, η καταγγελία στα αρμόδια όργανα πολλές φορές παραμερίζεται και αγνοείται. Εάν φτάσει όμως στο δικαστήριο βλέπει κανείς την απαξίωση, την προσπάθεια υπονόμευσης του θύματος και την προσπάθεια να εμφανίσουν τα περιστατικά με άλλον τρόπο. Όταν γίνονται οι δίκες σπάνια έχουμε την υποδειγματική τιμωρία των ενόχων. Αυτό πράγματι είναι ένα ευρύτερο ζήτημα του πως θα πρέπει και το ποινικό σύστημα να λειτουργήσει με έναν καλύτερο τρόπο».

Βήματα προόδου

Μίλησε επίσης και για τα  βήματα προόδου τα τελευταία χρόνια και στη χώρα μας, υπό την πίεση και των Οργανώσεων των Γυναικών και των Διεθνών Οργάνων και Αρχών.

« Υπάρχει και νόμος για την ενδοοικογενειακή βία. Υπάρχουν πολλά για να γίνουν. Έχει σημασία και μόνο που έχει αναγνωριστεί ότι η ενδοοικογενειακή βία δεν είναι ιδιωτική υπόθεση αλλά είναι κοινωνική παθογένεια και ως τέτοια πρέπει να αντιμετωπίζεται. Είναι κάτι που ξεκινάει από το σπίτι, φυσικά και από το σχολείο. Όλοι έχουμε ευθύνη στο περιβάλλον μας, το πως δηλαδή μεγαλώνουμε και τα αγόρια και τα κορίτσια να συμπεριφέρονται στις σχέσεις τους. Η μια πλευρά μπορεί να μεγαλώνει με την ανοχή του να ασκεί βία και η άλλη πλευρά με την ενοχή να δέχεται τη βία. Και τα δύο είναι ζητήματα που πρέπει να διορθωθούν το συντομότερο δυνατό».

Τέλος έδωσε μία ευχή στα νέα κορίτσια και τους ζήτησε να μην ανέχονται κακοποιητικές συμπεριφορές.

«Καμία μορφή βίας δεν είναι ανεκτή, αλλά η έμφυλη βία, στην οποία αναφερόμαστε σήμερα, είναι εντελώς αποδοκιμαστέα και θα πρέπει όλοι να καταλάβουμε ποιες συμπεριφορές είναι αυτές που συνδέονται με μια σχέση και είναι ανεκτές και ποιες πρέπει να αποδοκιμάζονται. Αυτό πρέπει να γίνει συνείδηση σε όλους. Να αισθάνονται όλοι ισότιμοι, ελεύθεροι άνθρωποι, να διεκδικούν το καλύτερο και να μην ανέχονται καμία κακοποιητική συμπεριφορά.

Ευχή μου για τα νέα κορίτσια είναι να μην ανέχονται ποτέ κακοποιητικές συμπεριφορές. Όταν σταματήσουν οι γυναίκες να τις ανέχονται κάπου θα δυσκολευτούν και οι άντρες να τις ασκήσουν».