Μαγκνταλένα Άντερσον – Πρωθυπουργός πέραν του 8ώρου;

Χρειάστηκε να περάσουν εκατό χρόνια αφότου οι γυναίκες εξασφάλισαν δικαίωμα ψήφου στη Σουηδία, προκειμένου η σκανδιναβική χώρα να αποκτήσει την πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό.

Πλην όμως αυτό συνέβη σχεδόν για όσο διαρκεί μία τυπική… βάρδια!

Για την ακρίβεια, η θητεία της 54χρονης Μαγκνταλένα Άντερσον στο αξίωμα διήρκεσε κάτι λιγότερο από 8 ώρες την Τετάρτη.

Όμως η ίδια δηλώνει αποφασισμένη, εφόσον της το επιτρέψουν οι συνθήκες, να την παρατείνει.

Τώρα, ως η νέα ηγέτιδα των Σοσιαλδημοκρατών, θα επιδιώξει να ηγηθεί μιας μονοκομματικής κυβέρνησης μειοψηφίας στη Στοκχόλμη, με την κοινοβουλευτική στήριξη κομμάτων του κέντρου και της αριστεράς, μέχρι η Σουηδία να οδηγηθεί στις προγραμματισμένες για τον επόμενο Σεπτέμβριο εκλογές, οπότε η Άντερσον ευελπιστεί να εκλεγεί πρωθυπουργός πλήρους θητείας.

Το πρωί νέα πρωθυπουργός, το βράδυ… πρώην

Οι οιωνοί της κατά τα λοιπά ιστορικής πρωθυπουργίας της δεν ήταν εξ αρχής καλοί.

Το πρωί της περασμένης Τετάρτης, η Μαγκνταλένα εξελέγη οριακά πρωθυπουργός από τη Βουλή, προς αντικατάσταση του παραιτηθέντος από το αξίωμα και προκατόχου της στην ηγεσία των Σοσιαλδημοκρατών, Στέφαν Λεβέν.

Το απόγευμα της ίδιας ημέρας, αναγκάστηκε σε παραίτηση, όταν ο προϋπολογισμός που παρουσίασε η δικομματική κυβέρνηση μειοψηφίας των Σοσιαλδημοκρατών με τους Πράσινους καταψηφίστηκε.

Βασική αιτία: η «καραμπόλα» που δημιουργήθηκε μεταξύ των δύο κομμάτων που στήριζαν κοινοβουλευτικά την κυβέρνηση. Για την ακρίβεια, οι Κεντρώοι «κλώτσησαν» στη συμφωνία της Άντερσον με το Κόμμα της Αριστεράς για αύξηση των συντάξεων και των δαπανών στο σύστημα υγείας και απέσυραν την κοινοβουλευτική στήριξη στο κυβερνητικό νομοσχέδιο.

Το αποτέλεσμα ήταν να εγκριθεί τελικά η πρόταση προϋπολογισμού της δεξιάς αντιπολίτευσης, σε μια… πρόβα τζενεράλε της πιθανής μετεκλογικής σύμπραξης μεταξύ του Κόμματος των Μετριοπαθών, των Χριστιανοδημοκρατών και των ακροδεξιών Σουηδών Δημοκρατών.

Υπό αυτό το βάρος των εξελίξεων, οι Πράσινοι απέσυραν την υποστήριξή τους στην κυβέρνηση, αρνούμενοι να αποδεχθούν τον πρώτο προϋπολογισμό στα χρονικά, που φέρει την υπογραφή της σουηδικής ακροδεξιάς.

Κάτι που αποτυπώνεται άλλωστε και στο κείμενο, με μέριμνα για αύξηση των κονδυλίων στην επιβολή του «νόμου και της τάξης», για σκληρότερα μέτρα κατά της μετανάστευσης, κατάργηση φοροαπαλλαγών για οικονομικά αδύναμες ομάδες και μείωση του φόρου σε πετρέλαιο και βενζίνη.

Θητεία μετ’ εμποδίων

Κατά την Άντερσον -που έχει σπουδάσει οικονομικά στη Σχολή Οικονομικών της Στοκχόλμης και στο Χάρβαρντ, έχει θητεύσει στο ΔΝΤ και τα τελευταία επτά χρόνια ήταν υπουργός Οικονομικών της Σουηδίας- οι αλλαγές στον προϋπολογισμό δεν είναι απαγορευτικές για να μπορέσει να κυβερνήσει.

«Αν και οι σύνθεση της Βουλής δεν έχει αλλάξει, θα πρέπει να ξαναδοκιμαστεί» διακήρυξε, ενημερώνοντας τον πρόεδρο του σώματος ότι στόχος της τώρα είναι ο σχηματισμός μονοκομματικής κυβέρνησης, με την κοινοβουλευτική στήριξη κομμάτων.

Οι Πράσινοι, αν και αποχώρησαν από την κυβέρνηση και οδήγησαν την πρώτη γυναίκα πρωθυπουργό στην παραίτηση-εξπρές, έχουν δεσμευτεί ότι θα τη στηρίξουν κοινοβουλευτικά.

Βάσει του σουηδικού Συντάγματος, άλλωστε, για τον διορισμό πρωθυπουργού το μόνο που χρειάζεται από την πλειοψηφία των βουλευτών είναι όχι να τον εγκρίνει, αλλά να μην τον καταψηφίσει.

Η σχετική ψηφοφορία ορίστηκε για την ερχόμενη Δευτέρα.

Ακόμη κι αν διοριστεί πάντως σε μία νέα πρωθυπουργική θητεία -όπως και αναμένεται- η θέση της Μαγκνταλένα Άντερσον θα είναι διαρκώς επισφαλής, ως επικεφαλής μιας κεντροαριστερής κυβέρνησης μειοψηφίας, που θα πρέπει να εφαρμόσει τον εγκεκριμένο προϋπολογισμό της δεξιάς και ακροδεξιάς αντιπολίτευσης, μέχρι τις εκλογές του ερχόμενου Σεπτεμβρίου.

Ήδη, οι Σοσιαλδημοκράτες -αν και διατηρούν την πρωτιά στην πρόθεση ψήφου, με ποσοστό λίγο πάνω από το 25%- βρίσκονται κοντά στο χαμηλότερο ποσοστό στα χρονικά τους, ενώ οι κεντροδεξιοί Μετριοπαθείς και η ακροδεξιά κυμαίνονται στο 22% και 20% αντίστοιχα.

Μένει λοιπόν να φανεί εάν η Άντερσον, πρώην πρωταθλήτρια της κολύμβησης, θα καταφέρει αυτή τη φορά να κρατήσει το «κεφάλι πάνω το νερό» στα ταραγμένα «νερά» της κατακερματισμένης πολιτικής σκηνής της Σουηδίας.

Δεδομένης της πρόθεσης της δεξιάς να συνεργαστεί μετεκλογικά με την ακροδεξιά για τη συγκρότηση κυβέρνησης, το διακύβευμα είναι τεράστιο.  Και για την πρώην γυναίκα που έγινε πρωθυπουργός της Σουηδίας, αλλά και για το ίδιο το κοινωνικό μοντέλο της σκανδιναβικής χώρας.