Η νέα ποινική νομοθεσία και το παράδοξο «παρών» που ψήφισαν οι βουλευτές του ΚΙΝΑΛ

Ειλικρινά δεν μπορώ να κατανοήσω καθόλου τι σήμαινε η στάση του «παρών»  που υιοθέτησαν κάποιοι βουλευτές από το κόμμα του ΚΙΝΑΛ , όταν ψηφίζονταν «επί της αρχής» οι σχετικές ρυθμίσεις του Υπουργείου Δικαιοσύνης .

Και εξηγούμαι: «Προτάθηκαν» περίπου 173 τροποποιήσεις στον Ποινικό Κώδικα και στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας. Κατά συνέπεια ήταν  πολύ εύλογο και φυσικό σε κάποιες από τις ρυθμίσεις τούτες ένας βουλευτής (ή ένας επιστήμονας) να συμφωνεί και σε κάποιες άλλες να διαφωνεί.

Όμως η καταψήφιση (συνολικά) ενός νομοσχεδίου , που εμπεριέχει και θετικές προβλέψεις, δεν είναι κατανοητή από εμένα τουλάχιστον !

Πολύ περισσότερο δεν υποδηλώνει απολύτως τίποτε η στάση του «παρών» που κράτησαν κάποιοι βουλευτές του «σοσιαλδημοκρατικού χώρου» ( με την εξαίρεση του Ανδρέα Λοβέρδου)!

Βεβαίως οι αλλαγές που προτάθηκαν δεν είχαν μία συνεκτική φιλοσοφία . Εξέφραζαν περισσότερο μια «αντίδραση» στα σωρευμένα και επικίνδυνα προβλήματα που δημιουργήθηκαν από τη βιαστική ψήφιση του νέου Ποινικού Κώδικα τον Ιούνιο του 2019 ( από την προηγούμενη κυβέρνηση).

Και επιπλέον η νομοθέτηση στην Ελλάδα δεν γίνεται ποτέ με μακροπρόθεσμη προοπτική. Μόνο το σχέδιο για τη Δικονομία  που είχε συνταχθεί υπό την εποπτεία του  μεγάλου καθηγητή Ιωάννη Μανωλεδάκη είχε μια τέτοια συνεκτική και ριζοσπαστική προοπτική.

Όμως, αυτό το σχέδιο έμεινε δυστυχώς «στα συρτάρια» των εκάστοτε Υπουργών Δικαιοσύνης!

Και θα ήθελα να κάνω ενδεικτικά ορισμένες παρατηρήσεις σε σχέση με τις ρυθμίσεις που ψηφίστηκαν.

Έτσι στο έγκλημα της ανθρωποκτονίας με δόλο προβλέπεται πλέον ως μοναδική ποινή η ισόβια κάθειρξη (και προφανώς δεν διαφωνεί κανείς με αυτό)!

Υπήρχε καλύτερη λύση; Υπήρχε, κατά τη γνώμη μου, και αυτή είναι εκείνη την οποία υιοθετεί ο Γερμανικός Ποινικός Κώδικας. Δηλαδή να υπάρχει για το απεχθές τούτο αδίκημα και μια εναλλακτική ποινή πρόσκαιρης κάθειρξης (μέχρι 15 ετών) και τα ισόβια να επιβάλλονται όταν κάποιος δολοφονεί από «ταπεινά αίτια» ή γιατί έχει «πάθος» να δολοφονεί (Mordlust) .

Όμως αυτά δεν μας τα είπαν εκείνοι που ψήφισαν «παρών»!

Επίσης θεσπίζεται στο άρθρο 272 του ΠΚ το κακούργημα της κατοχής εκρηκτικών υλών για όσους συμμετέχουν σε δημόσιες συναθροίσεις πλήθους (και κουβαλούν μαζί τους τέτοια εκρηκτικά).

Αυτό σημαίνει ότι δεν χρειάζεται πλέον να χρησιμοποιηθούν αυτά τα εκρηκτικά . Αρκεί και μόνο η κατοχή των εκρηκτικών  , ώστε να στοιχειοθετηθεί το επίμαχο κακούργημα.

Νομίζω, ότι η ρύθμιση αυτή είναι ορθή, γιατί κανείς δεν κουβαλά σε μια διαδήλωση εκρηκτικές ύλες…για να «τις βλέπει» ή για να «συνδιαλέγεται μαζί τους»!

Τις κουβαλά για να τις χρησιμοποιήσει. Και επομένως η ίδια η πράξη της κατοχής εκρηκτικών υλών σε μια διαδήλωση, εκπέμπει από μόνη της μια έντονη επικινδυνότητα!

Βεβαίως , από την άλλη πλευρά (για να αναφερθούμε και στα αρνητικά μεγέθη αυτού του νομοθετήματος) διατηρήθηκε η κατ’ έγκληση δίωξη σοβαρών κακουργημάτων (όπως της κακουργηματικής απάτης και της υπεξαίρεσης με βλάβη άνω των 120.000 ευρώ)!

Και διατηρήθηκε  επιπλέον και η κατ΄ έγκληση δίωξη της κακουργηματικής απιστίας που αφορά ένα τραπεζικό ίδρυμα (και είναι δύσκολο να πιστεύσει κανείς ότι μια τράπεζα θα είναι πρόθυμη να καταγγείλει  ένα τέτοιο κακούργημα το οποίο έχει διαπραχθεί στους κόλπους της)!

Τέλος, το ίδιο συμβαίνει και στις δικονομικές «τακτοποιήσεις» του επίμαχου νόμου.

Είναι θετική λ.χ. η πρόβλεψη που αφορά τον υποχρεωτικό διορισμού συνηγόρου υπεράσπισης του κατηγορουμένου (εκ μέρους του δικαστηρίου) ακόμη και στα σοβαρά πλημμελήματα (και όχι μόνο στα κακουργήματα).

Είναι αρνητική όμως η ρύθμιση (άρθρο 120 παρ.4 ΚΠΔ) που κατ’ αποτέλεσμα δίνει τη δυνατότητα να δικάζεται ένα κακούργημα χωρίς να έχει περάσει από το στάδιο της ανακρίσεως!

Το συμπέρασμα; Δεν μπορεί να υπάρχει σοβαρή αντιπολίτευση όταν κάποιος δηλώνει απλώς ένα «παρών»!

Όποιοι ήθελαν θα μπορούσαν να καταψηφίσουν τις αρνητικές ρυθμίσεις, όταν θα εξετάζονταν τα επιμέρους άρθρα!

Επίσης δεν είναι δυνατό να πείσει κανείς την κοινωνία ότι ο σοσιαλδημοκρατικός χώρος εκπροσωπεί κάτι το διαφορετικό, όταν ασκείται μια τέτοια ανεπεξέργαστη ή «της συμφοράς» αντιπολίτευση …για να το πω με απλά λόγια!

Γρηγόρης Καλφέλης – Καθηγητής της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ

kalfelis@law.auth.gr