Οι τιμές, οι αμοιβές και οι εκλογές

Δεν χωρεί αμφιβολία ότι οι πληθωριστικές εξάρσεις των τελευταίων μηνών θολώνουν την εικόνα της επερχόμενης οικονομικής αναγέννησης και ανασυγκρότησης. Το φαινόμενο είναι διεθνές. Εμφανίστηκε αρχικώς ως αποτέλεσμα της διαταραχής που η πανδημία επέφερε στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα, αλλά η κατάσταση επιδεινώθηκε στη συνέχεια υπό την επίδραση και άλλων παραγόντων και συνθηκών. Ολα τα διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά, από τα δημητριακά και τις πρώτες ύλες μέχρι τα μέταλλα και τα καύσιμα, επηρεάστηκαν από αυτή τη διαταραχή και οδηγηθήκαμε γρήγορα σε έκρηξη τιμών.

Ακολούθησε αντίστοιχο κύμα ανόδου στις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας, εξαιτίας του υψηλού κόστους που ενσωματώνει η επιλογή αντιμετώπισης του φαινομένου της κλιματικής κρίσης και ο καθορισμός του φυσικού αερίου ως ενδιάμεσου καυσίμου μετάβασης. Το γεγονός εκμεταλλεύθηκαν οι Ρώσοι, αρχίζοντας να πιέζουν τους Ευρωπαίους για καλύτερα και ακριβότερα συμβόλαια. Οι περισσότερο ρυπογόνοι Κινέζοι από την πλευρά τους έσπευσαν να σαρώσουν τα αποθέματα της τρέχουσας αγοράς και έτσι η Ευρώπη, που πρώτη δεσμεύτηκε σε μέτρα απανθρακοποίησης των οικονομιών της, βρέθηκε αντιμέτωπη με διπλάσιες και τριπλάσιες τιμές φυσικού αερίου.

Οι ευρωπαϊκές αρχές βαυκαλίζονται ότι το φαινόμενο είναι παροδικό και πως με την παρέλευση του χειμώνα η αγορά ενέργειας θα ομαλοποιηθεί και οι τιμές θα επανέλθουν σε λογικά επίπεδα. Ωστόσο τίποτε για την ώρα δεν βεβαιώνει κάτι τέτοιο. Αντιθέτως, η πολυπλοκότητα των γεωπολιτικών συνθηκών παγκοσμίως μάλλον παραπέμπει σε κρίση διαρκείας, παρά σε κάτι προσωρινό.

Η μικρή Ελλάδα βρέθηκε στο κέντρο αυτών των διεθνών πιέσεων, καθότι εξαρτημένη σε μεγάλο βαθμό σε πλήθος τομέων, του ενεργειακού συμπεριλαμβανομένου. Αυτή την ώρα η εγχώρια παραγωγική κοινότητα τρομάζει από το ύψος των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος και ήδη ζητεί από την κυβέρνηση ουσιαστικές παρεμβάσεις προκειμένου να ελεγχθεί η επιβάρυνση και να αποφευχθεί η εκτίναξη του ενεργειακού κόστους. Για να μη μιλήσουμε για τα φτωχότερα νοικοκυριά που βλέπουν τα πενιχρά εισοδήματά τους να εξαϋλώνονται με την εμφάνιση των λογαριασμών του ρεύματος. Αλλά δεν είναι η μόνη πίεση που αντιμετωπίζουν τα λαϊκά εισοδήματα. Τα βασικά είδη διατροφής, όσα εξαρτώνται, άμεσα ή έμμεσα, από διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά, όπως το σιτάρι, το καλαμπόκι και οι ζωοτροφές, επηρεάζονται ευθέως και πολλές φορές δυσανάλογα. Οι τιμές στο αλεύρι, στο ψωμί, στο γάλα, στο κρέας και στα παράγωγα αυτών, τείνουν να εκτοξευθούν στα ύψη, πιέζοντας ακόμη περισσότερο τις λαϊκότερες των τάξεων.

Αν διατηρηθούν αυτές οι τάσεις, αναπόφευκτα θα ενεργοποιηθεί η σπειροειδής εξέλιξη τιμών – μισθών, οι διεκδικήσεις θα πολλαπλασιαστούν και βαθμιαία θα μετατραπούν σε πολιτική πίεση προς την κυβέρνηση, η οποία ήδη πιέζεται από την εξέλιξη της πανδημίας και τη δυσκολία αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης. Οπως και να έχει, αυτά είναι νέα προβλήματα που προστίθενται στο παρόν δυσμενές και φθοροποιό για την κυβέρνηση Μητσοτάκη πανδημικό περιβάλλον. Πράγμα που σημαίνει ότι προϊόντος του χρόνου το δίλημμα της πρόωρης προσφυγής στις κάλπες θα έρχεται και θα επανέρχεται, παρότι ο Πρωθυπουργός το αρνείται και το ξορκίζει με κάθε ευκαιρία. Η αγωνία άλλωστε στα πρόσωπα των κυβερνώντων είναι εμφανής, όπως διαπιστώνουν όσοι τελευταίως επισκέπτονται το Μέγαρο Μαξίμου.