Πληθωρισμός – Οι παρενέργειες της παραλλαγής Όμικρον στην Ελλάδα – Τι θα κάνει η ΕΚΤ

Γιάννης Αγουρίδης

Παγκόσμια ανησυχία για την συνέχιση ενός σφοδρού πληθωριστικού «κύματος» προκαλούν οι εξελίξεις σχετικά με την παραλλαγή Όμικρον. Ήδη, η κατάσταση είναι ιδιαιτέρως αρνητική, ιδίως σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, καθότι υπάρχει αναμονή για τον τρόπο που θα κινηθεί η ΕΚΤ, κατά την κρίσιμη συνεδρίαση της 16ης Δεκεμβρίου. Την ίδια ώρα, η ελληνική οικονομία συνεχίζει να παραμένει σε καθεστώς υψηλών ανατιμήσεων, κάτι το οποίο αποτυπώνεται σε μια σειρά από οικονομικούς δείκτες, την ώρα που ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη έσπασε ρεκόρ.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον, είναι πέρα από προφανές ότι συντηρείται και το κύμα ανατιμήσεων, το οποίο επικρατεί στην ελληνική οικονομία, με ορισμένους παράγοντες της αγορές να εκτιμούν ότι μέσα στο επόμενο διάστημα ενδέχεται να προκύψει διψήφιο ποσοστό αυξήσεων σε μια σειρά από βασικά προϊόντα.

Άλλωστε, εκτόξευση του πληθωρισμού στο 4,3% βλέπει η Eurostat τον Νοέμβριο για την Ελλάδα, από 2,8% τον Οκτώβριο, με τη χώρα να ακολουθεί την πληθωριστική τάση της ευρωζώνης όπου ο εναρμονισμένος ΔτΚ για τον μήνα που τελειώνει αναμένεται σκαρφαλώσει στο 4,9% από 4,1% τον Οκτώβριο.

Αξίζει να σημειωθεί πως η Ελλάδα βρίσκεται στην 13η θέση με βάση την πρόβλεψη για τον πληθωρισμό τον Νοέμβριο στο 4,3%, έχοντας όμως…ανέβει αρκετές θέσεις τους τελευταίους  μήνες ξεκινώντας από τον χαμηλότερο δείκτη εντός Ευρωζώνης (-2,1%) τον Νοέμβριο του 2020. Ο εναρμονισμένος δείκτης τιμών καταναλωτή για την Ελλάδα απέκτησε θετικό πρόσημο τον περασμένο Ιούνιο.

Πρώτη έρχεται η Λιθουανία στην οποία προβλέπεται πληθωρισμός 9,3%, δεύτερη η Εσθονία με 8,4% και τρίτη η Λετονία με 7,4%. Ακολουθούν το Βέλγιο με 7,1%, το Λουξεμβούργο με 6,3%, η Γερμανία με 6%, η Ολλανδία και η Ισπανία με 5,6%.

Κάτω από την Ελλάδα βρίσκεται η Αυστρία με πληθωρισμό τον Νοέμβριο στο 4,1%, η Ιταλία με 4%, η Γαλλία και η Φινλανδία με 3,4%, η Πορτογαλία με 2,7%, ενώ η χώρα με τη χαμηλότερη πρόβλεψη για πληθωρισμό εντός Ευρωζώνης είναι η Μάλτα με 2,3%.

Νέος γύρος αυξήσεων στη Βιομηχανία

Παράλληλα, προάγγελο νέων ανατιμήσεων σε βασικά προϊόντα αποτελούν τα στοιχεία για τη νέα εκτόξευση του δείκτη τιμών παραγωγού στη Βιομηχανία.

Ο Γενικός Δείκτης Τιμών Παραγωγού στη Βιομηχανία σημείωσε «άλμα» της τάξης του 23,5% τον Οκτώβριο, κάτι το οποίο αποτυπώνει ότι θα συνεχιστούν με δυναμικό τρόπο οι αυξήσεις τιμών στην ελληνική αγορά.

Πολλοί παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι το κύμα ανατιμήσεων που υπήρξε μέχρι στιγμής στην ελληνική αγορά θα έχει και συνέχεια, κάτι στο οποίο συμφωνούν παράγοντες της βιομηχανίας και του λιανεμπορίου, προσδιορίζοντας την αποκλιμάκωση στα προ πανδημίας επίπεδα στο τέλος του πρώτου εξαμήνου 2022. Προειδοποιούν ότι το σύνολο των αυξήσεων σε ρεύμα, μεταφορές και πρώτες ύλες, δεν έχει ακόμη περάσει στην τελική τιμή των προϊόντων.

Την ίδια ώρα, «καμπανάκι» κινδύνου κινδύνου κρούει η ελληνική βιομηχανία αναφορικά με την έκρηξη του ενεργειακού κόστους με κορυφαίους εκπροσώπους της να ζητούν μέτρα στήριξης της ανταγωνιστικότητάς τους από την ελληνική κυβέρνηση αλλά και τις Βρυξέλλες.

Στη διάρκεια εκδήλωσης που διοργάνωσε χθες ο Σύνδεσμος Βιομηχανιών Στερεάς Ελλάδας με θέμα: «Η ενέργεια στην Ελλάδα: Η ενεργειακή κρίση και ο ρόλος της βιομηχανίας» ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ) περιέγραψε την κατάσταση την οποία αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις που ηλεκτροδοτούνται από τη μέση τάση: «Καταγράφουμε τετραπλασιασμό της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας και πενταπλασιασμό της τιμής του φυσικού αερίου. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να αυξάνει το κόστος παραγωγής των προϊόντων μας κατά 20 έως 40%. Το υπερβάλλον κόστος ρεύματος που πληρώνουμε ανέρχεται σε 150 εκ. ευρώ το μήνα. Δαπάνη που αφορά όλες τις βιομηχανίες της μέσης τάσης», περιέγραψε χαρακτηριστικά ο Αντώνης Κοντολέων.

Ανησυχίες για την ανάκαμψη

Η ανακάλυψη της νέας και υψηλής μεταδοτικότητας παραλλαγής του κορωνοϊού ώθησε τις κυβερνήσεις να προχωρήσουν σε περιορισμούς στα ταξίδια και σκλήρυνση των lockdowns, εγείροντας ανησυχίες για μια νέα βραχυπρόθεσμη οικονομική ανάσχεση. Όμως, και οι διαμορφωτές της νομισματικής πολιτικής μπορεί να δώσουν στον πληθωρισμό μια μεγαλύτερη ευκαιρία να περιοριστεί.

Σύμφωνα με σχετική ανάλυση της Capital Economics, η απειλή μιας νέας, πιο σοβαρής, παραλλαγής του ιού μπορεί να είναι λόγος για τις κεντρικές τράπεζες να αναβάλουν τα σχέδια για αύξηση των επιτοκίων μέχρι να γίνει πιο ξεκάθαρη η εικόνα. Οι σημαντικές ημερομηνίες είναι η 15η Δεκεμβρίου, όταν συνεδριάζει η Fed, και η 16η Δεκεμβρίου, όταν συνεδριάζουν πολλές κεντρικές τράπεζες, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Αγγλίας και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Ρεκόρ στην ευρωζώνη

Στο 4,9% αναμένεται να ανέλθει ο πληθωρισμός της ζώνης του ευρώ τον Νοέμβριο του 2021, από 4,1% τον Οκτώβριο σύμφωνα με τις αρχικές εκτιμήσεις που έδωσε σήμερα στη δημοσιότητα η Eurostat. Πρόκειται για τον υψηλότερο ρυθμό αύξησης από τότε που η Eurostat καταγράφει τα εν λόγω δεδομένα, δηλαδή, εδώ και 25 χρόνια. Αναλυτές που ερωτήθηκαν από το Reuters, ανέμεναν χαμηλότερη αύξηση στο 4,5% .

Εξετάζοντας τις κύριες συνιστώσες του πληθωρισμού στη ζώνη του ευρώ, η ενέργεια αναμένεται να έχει τον υψηλότερο ετήσιο ρυθμό αύξησης των τιμών (27,4%, έναντι 23,7% τον Οκτώβριο) και ακολουθούν οι υπηρεσίες (2,7%, έναντι 2,1% τον Οκτώβριο), τα μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά (2,4%, έναντι 2,0% τον Οκτώβριο) και τρόφιμα, αλκοόλ και καπνός (2,2%, σε σύγκριση με με 1,9% τον Οκτώβριο).

Τα στοιχεία αυτά εγείρουν ερωτηματικά αναφορικά με τις επόμενες κινήσεις που κάνει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στη νομισματική της πολιτική, ενόψει και της κρίσιμης συνεδρίασης στα μέσα του Δεκεμβρίου.

Και έρχονται σε μια στιγμή που οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής περιμένουν περισσότερα δεδομένα για τη παραλλαγή Όμικρον, η οποία ήδη ταλανίζει τις αγορές.

Οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί που εφαρμόστηκαν στον απόηχο της νέας παραλλαγής προκαλούν ανησυχίες για το πώς θα μπορούσαν να υποφέρουν οι οικονομίες. Οι ειδικοί υποστηρίζουν ότι οι κοινωνίες είναι καλύτερα εξοπλισμένες για να αντιμετωπίσουν τον ιό τώρα σε σύγκριση με τα πρώτα lockdown, αλλά οι παίκτες της αγοράς έχουν αντιμετωπίσει την προοπτική περαιτέρω περιορισμών.

Το πρόβλημα των χωρών

Στη Γερμανία – μια χώρα που ιστορικά φοβάται τον υψηλό πληθωρισμό – ο ρυθμός έφτασε στο 6% σε υψηλό 29 ετών τον Νοέμβριο.

Η τάση είναι ίδια στη Γαλλία , όπου ο πληθωρισμός έφτασε το 3,4% τον Νοέμβριο, η υψηλότερη ένδειξη από το 2008.

Την ίδια ώρα, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας έχει δηλώσει ότι αναμένει ο πληθωρισμός να φτάσει στην περιοχή του 4% τόσο τον Νοέμβριο όσο και τον Δεκέμβριο.

Τι θα κάνει η ΕΚΤ;

H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πιστεύει ότι ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη κορυφώθηκε τον Νοέμβριο, κάτι που σημαίνει ότι θα ήταν πρόωρο να αυξηθούν τα επιτόκια καθώς οι αυξήσεις των τιμών φαίνεται ότι πιθανότατα θα επιβραδυνθούν το επόμενο έτος, δήλωσε το μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΚΤ, Ιζαμπελ Σνάμπελ.

Ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Λουίς Ντε Γκίντος, άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να συνεχιστούν  οι αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ και το επόμενο έτος, προκειμένου να τονωθεί η οικονομία της Ευρωζώνης

Σε συνέντευξη του στην εφημερίδα Les Echos της Γαλλίας, ο Λουίς ντε Γκίντος, απέφυγε να κάνει οιαδήποτε πρόβλεψη για το 2023.

Με τα σχόλιά του αυτά, καταδεικνύει εμμέσως πλην σαφώς ότι δεν θα υπάρξει απόφαση για αύξηση των επιτοκίων το επόμενο έτος, καθώς οι έως τώρα κατευθυντήριες γραμμές της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ, προβλέπουν ότι οποιαδήποτε αύξηση των επιτοκίων θα επέλθει «λίγο μετά» το τέλος της ποσοτικής χαλάρωσης.

«Είμαι βέβαιος ότι αυτές οι καθαρές αγορές θα συνεχιστούν σε όλη τη διάρκεια του επόμενου έτους. Από εκεί και πέρα, δεν ξέρω», δήλωσε ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ.

«Αυτό που θα κάνουμε είναι να προσαρμόσουμε το πρόγραμμα αγορών έκτακτης ανάγκης για πανδημία (PEPP) στη δυναμική του πληθωρισμού, στις οικονομικές μας προβλέψεις και στη μεταβαλλόμενη κατάσταση της υγείας. Το πρόγραμμα σχεδιάστηκε για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες της πανδημίας. Παρά την πρόσφατη αύξηση των μολύνσεων, η COVID-19 θα εξαφανιστεί τελικά. Αλλά δεν θα προχωρήσουμε με μείωση των αγορών (σταδιακή κατάργηση των αγορών), όπως έκανε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ. Ο πρόεδρος της ΕΚΤ ανακοίνωσε ότι οι καθαρές αγορές θα λήξουν τον Μάρτιο. Αλλά θα μπορούσαν να επαναληφθούν εάν χρειαστεί» δήλωσε.

Οι αποφάσεις για το τι θα συμβεί με το έκτακτο πρόγραμμα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ (ΡΕΡΡ), αλλά και τα άλλα προγράμματα που έχει στη φαρέτρα της , αναμένεται να ληφθούν στη κρίσιμη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου της τράπεζας στις 16 Δεκεμβρίου.

Από τις έως τώρα δηλώσεις Κεντρικών Τραπεζιτών προκύπτει ότι το έκτακτο πρόγραμμα αγορών ομολόγων κατά της πανδημίας θα ολοκληρωθεί βάσει του σχεδιασμού του, αλλά θα μπορεί να ενεργοποιηθεί εκ νέου αν χρειαστεί.

Πηγή: OT