Η μητέρα όλων των μαχών για τις αμβλώσεις στις ΗΠΑ

Το 1973, στην ιστορική υπόθεση Roe εναντίον Wade, το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ τράβηξε μια γραμμή: το Σύνταγμα δεν επιτρέπει στις πολιτειακές Αρχές να απαγορεύσουν τις αμβλώσεις πριν το έμβρυο μπορέσει να επιβιώσει εκτός της μήτρας.

Αύριο στο ίδιο δικαστήριο εκδικάζεται η πιο σημαντική υπόθεση για τις αμβλώσεις εδώ και μία γενιά. Στο επίκεντρο θα είναι το εάν η συντηρητική πλειοψηφία του δικαστηρίου πρόκειται να απαλείψει αυτή τη γραμμή. Η υπόθεση αφορά νόμο του Μισισίπι που απαγορεύει τις περισσότερες αμβλώσεις έπειτα από 15 εβδομάδες, δηλαδή πολύ πριν μπορέσει το έμβρυο να επιβιώσει εκτός μήτρας.

Το δικαστήριο θα μπορούσε να ακυρώσει πλήρως την απόφαση Roe Vs Wade, επιτρέποντας στις πολιτείες να απαγορεύσουν τις αμβλώσεις ανά πάσα στιγμή. Αλλά τουλάχιστον μερικοί δικαστές μπορεί να θέλουν να βρουν έναν τρόπο να διατηρήσουν τον νόμο του Μισισίπι χωρίς να ανατρέψουν την απόφαση του ’73, απαιτώντας να απορριφθεί εκείνη η γραμμή βιωσιμότητας και να αντικατασταθεί με μία άλλη, που θα επιτρέπει τις αμβλώσεις στις 15 εβδομάδες.

Οι δικηγόροι του Μισισίπι, οι οποίοι ως επί το πλείστον υποστήριξαν ότι δεν υπάρχει συνταγματική δικαιολογία για καμία απαγόρευση, πρότειναν δύο εφεδρικά επιχειρήματα. Είπαν ότι το δικαστήριο θα μπορούσε να επιτρέψει τη διακοπή της κύησης έως τις 15 εβδομάδες,  εστιάζοντας στο γεγονός ότι η πλειονότητα των αμβλώσεων έχει πραγματοποιηθεί μέχρι τότε. Ή, έγραψαν οι δικηγόροι, το δικαστήριο θα μπορούσε απλώς να υποστηρίξει τον νόμο του Μισισίπι και να αφήσει για άλλη μια φορά τη θέσπιση μιας νέας γραμμής για όλη τη χώρα.

Στο Τζάκσον του Μισισίπι η Σάνον Μπριούερ κάνει τη γραφική δουλειά αλλά τα μάτια της είναι συνεχώς στραμμένα σε μια μεγάλη οθόνη από τις κάμερες που υπάρχουν περιμετρικά της κλινικής αμβλώσεων την οποία διευθύνει. Εδώ και μία δεκαετία είναι η μοναδική τέτοια κλινική σε αυτή την πολιτεία των 3 εκατομμυρίων κατοίκων. Εχει δεχθεί επιθέσεις και βανδαλισμούς πολλές φορές στο παρελθόν και η αστυνομία δεν παρέχει την απαραίτητη προστασία. Η Μπριούερ εργάζεται εδώ και δύο δεκαετίες στην Οργάνωση Υγείας Γυναικών, η οποία βρίσκεται στο επίκεντρο της δικαστικής διαμάχης. Η κλινική είναι εναγόμενη στην υπόθεση που αφορά έναν νόμο της πολιτείας του 2018 βάσει του οποίου απαγορεύονται οι αμβλώσεις έπειτα από 15 εβδομάδες κύησης – ένα έμβρυο θεωρείται ότι μπορεί να επιβιώσει εκτός της μήτρας όταν έχουν συμπληρωθεί 24-28 εβδομάδες κύησης.

Η υπόθεση έχει μετατραπεί σε μια καθοριστική στιγμή για την πολιτική μάχη που αφορά το δικαίωμα στις αμβλώσεις η οποία μαίνεται στις ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες, διότι οι επιπτώσεις της θα είναι ευρύτερες. Η πολιτεία του Μισισίπι ζητεί από το Ανώτατο Δικαστήριο να ακυρώσει την απόφαση Roe Vs Wade, επιμένοντας ότι οι αμβλώσεις είναι θέμα για το οποίο πρέπει να αποφασίζουν οι πολιτειακές Αρχές και όχι τα ομοσπονδιακά δικαστήρια. «Τα δικαστήρια εσφαλμένα αφαίρεσαν τις αποφάσεις για τις αμβλώσεις από τον λαό», λέει η Λιν Φιτς, γενική εισαγγελέας του Μισισίπι. Ισχυρίζεται – και θα το αναπτύξει στο Ανώτατο Δικαστήριο – ότι το δικαίωμα στην άμβλωση δεν αναφέρεται συγκεκριμένα στο Σύνταγμα και άρα «πρέπει να συζητείται από τους πολίτες που θα αποφασίζουν πώς θα προστατεύσουν τα νόμιμα συμφέροντά τους όπως η ζωή και η υγεία των γυναικών».

Η υπόθεση αποτελεί καθοριστική στιγμή και για το Ανώτατο Δικαστήριο στο οποίο έχουν πλέον πλειοψηφία με 6-3 οι συντηρητικοί δικαστές, έπειτα από τις επιλογές του Ντόναλντ Τραμπ. Οι συντηρητικοί προσπαθούσαν εδώ και χρόνια να ανατρέψουν την απόφαση Roe Vs Wade και τώρα ελπίζουν ότι οι δικαστές που όρισε ο Τραμπ, όπως η Εϊμι Μπάρετ και ο Μπρετ Κάβανο, θα το επιτύχουν. Το Δικαστήριο θα ακούσει αύριο προφορικά τα επιχειρήματα των δύο πλευρών και η απόφαση αναμένεται τον Μάιο του 2022. Εάν το Δικαστήριο δικαιώσει το Μισισίπι, σχεδόν οι μισές πολιτείες των ΗΠΑ θα πρέπει να θέσουν εκτός νόμου τις αμβλώσεις. Μόνο φέτος εγκρίθηκαν στις ΗΠΑ περισσότεροι από 100 περιορισμοί για τις αμβλώσεις, κυρίως σε πολιτειακό επίπεδο, ενώ τα τελευταία έξι χρόνια έφθασαν στο Ανώτατο δικαστήριο τέσσερις σχετικές υποθέσεις.

«Το Μισισίπι θα δείξει πού οδεύει η χώρα», σχολιάζει η Βάρα Λάιονς, σύμβουλος στην Ενωση Πολιτικών Ελευθεριών της πολιτείας. Η υπόθεση αναδεικνύει το μεγάλο χάσμα που έχει δημιουργηθεί στις ΗΠΑ τόσο για το θέμα των αμβλώσεων όσο και για πολλά άλλα. Τον Σεπτέμβριο το Τέξας, όπου έχουν την πλειοψηφία οι Ρεπουμπλικανοί, υιοθέτησε έναν από τους πιο αυστηρούς νόμους στη χώρα, απαγορεύοντας τις αμβλώσεις έπειτα από έξι εβδομάδες κύησης, δηλαδή πριν οι περισσότερες γυναίκες καταλάβουν την εγκυμοσύνη τους.