Εμφύλιοι στην αυλή της Κουμουνδούρου

Ο πρόσφατος εμφύλιος πόλεμος που πυροδότησε η αντίδραση του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Γιώργου Τσίπρα κατά αρθρογραφίας του συμβούλου και τέως υφυπουργού Δημήτρη Λιάκου κατέδειξε τον ελέφαντα στο δωμάτιο της αξιωματικής αντιπολίτευσης: οι λογαριασμοί εσωτερικά παραμένουν ανεξόφλητοι και μάλιστα με επίκεντρο την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ αλλά και όχι μόνον. Εξάλλου πολλά είναι τα στελέχη που κατά καιρούς έχουν κάνει κριτική στο πλεόνασμα που πέτυχε το τότε επιτελείο και από τα πυρά τους δεν έχει ξεφύγει ο Ευκλείδης Τσακαλώτος ή στελέχη του «κύκλου των ρεαλιστών», όπως ο Γιώργος Χουλιαράκης και ο Δημήτρης Λιάκος.

Ακόμη και τώρα που βαδίζουμε προς το 3ο συνέδριο του κόμματος και που από μεθαύριο Παρασκευή, σύμφωνα με πληροφορίες, θα έχουν τα στελέχη της Επιτροπής Θέσεων αλλά και η ηγεσία τις νέες Θέσεις που επεξεργάστηκε ομάδα υπό τον οργανικό διανοούμενο Αριστείδη Μπαλτά, στην πίσω αυλή τα στελέχη ακόμη μαλώνουν και μάλιστα με σφοδρότητα για το τότε, το τώρα και τα χαρακτηριστικά του νέου ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία. Οι πιο ήπιες αναγνώσεις βλέπουν αντιθέσεις που υπάρχουν σε όλα τα εν κινήσει κόμματα, και μάλιστα έπειτα από ήττα. Οι πιο απαισιόδοξες βλέπουν πολλά κόμματα σε ένα, που αργά ή γρήγορα δεν θα μπορούν να συνυπάρξουν.

Το βέβαιο είναι πως δεν αργεί κάθε φορά να ανοίξει ο ασκός του Αιόλου με αφορμή κάποιο γεγονός και να υπενθυμίσει μια σειρά πολέμων που διεξάγονται εσωτερικά και άτυπα τουλάχιστον δύο χρόνια στην Κουμουνδούρου.

Από σήμερα τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ οργώνουν τη Δυτική Μακεδονία, ενώ και ο Αλέξης Τσίπρας συνεχίζει τις περιοδείες του ανά την Ελλάδα με σταθμό αυτή τη φορά την Κοζάνη και επίκεντρό του το μοντέλο της οικονομίας λόγω και περιοχής (αποβιομηχάνιση κ.λπ.). Είναι μια μακρά προσπάθεια εξωστρέφειας και ανάταξης σε ένα φόντο όπου τα ραντάρ συνεχίζουν να βλέπουν με ανησυχία τη δημοσκοπική στασιμότητα του ΣΥΡΙΖΑ, παρά τη φθορά της κυβέρνησης. Και σε αυτό το πεδίο διεξάγεται μια παράλληλη εσωτερική σύγκρουση: Το είδος της αντιπολίτευσης ποιο θα είναι; Μια δομική που θα καταλήγει να αιτείται εκλογές (δεν έχει γίνει αυτό ακόμη) ή μια βήμα βήμα αποδόμηση του κυβερνητικού σχεδίου;

Μετωπική πρώτη

Ας δούμε πώς μεταφράζεται η πιο νωπή κόντρα στον ΣΥΡΙΖΑ. Το άρθρο του πρώην υφυπουργού της κυβέρνησης Τσίπρα και οικονομολόγου Δημήτρη Λιάκου, με αφορμή τα έκτακτα επιδόματα σε υγειονομικούς και χαμηλοσυνταξιούχους, τα οποία χαρακτήρισε διανομή μερισμάτων από «δανεικά», ήταν η αφορμή. Ή μάλλον αυτό που άναψε τις φωτιές ήταν η αντίδραση του βουλευτή και εκ των προεδρικών Γιώργου Τσίπρα, που επιτέθηκε στον Λιάκο με ανάρτησή του στο Facebook: «Λιάκος απ’ τα δεξιά για κοινωνικό μέρισμα – ψίχουλα Μητσοτάκη: Τέτοιες αποφάσεις ενδεχομένως αδυνατίζουν τη θέση μας για την αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας. Τέτοιες αντιλήψεις ενδεχομένως δεν έχουν καμιά θέση στον ΣΥΡΙΖΑ. Ακόμη κι ο Σόιμπλε πιο μετρημένος θα ήταν».

Η αντιπαράθεση δεν είχε συνέχεια, ενώ, σύμφωνα με πληροφορίες, η ασύμμετρη επίθεση Γ. Τσίπρα δεν βρήκε ακριβώς και την επιδοκιμασία των στελεχών του δικού του ρεύματος, δηλαδή της Κίνησης Μελών (Ν. Παππάς, Χρ. Σπίρτζης, Κ. Ζαχαριάδης κ.λπ.). Το ακόμη χειρότερο για τον ίδιο τον επιτιθέμενο ήταν η τοποθέτηση, που ακολούθησε, του Αλέξη Τσίπρα στη Γενική Συνέλευση της Κεντρικής Ενωσης Επιμελητηρίων Ελλάδας. Οπου έκανε μια ομιλία για την οικονομία, στην οποία έλεγε ακριβώς αυτά που έλεγε και το άρθρο του Δημήτρη Λιάκου.

Παρ’ όλα αυτά, το επεισόδιο αποτύπωσε έναν παλιό πόλεμο που συνεχίζεται σε αποσπάσματα, αν και το τελευταίο διάστημα ήταν σε ύφεση. Είναι η αντιπαράθεση μιας ομάδας στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και πασοκογενών ορισμένων εξ αυτών που θεωρούσαν την οικονομική πολιτική που άφησε 37 δισ. ευρώ στο ταμείο ως «μνημονιακή» αλλά και κάτι οξύτερο: τη διαβάζουν ως υπεύθυνη της αποξένωσης του ΣΥΡΙΖΑ από τα μεσαία στρώματα που, σύμφωνα με αυτούς, εξοντώθηκαν από την προαναφερόμενη πολιτική. Οι προεδρικοί ή, για την ακρίβεια, ένα μέρος τους βλέπουν (και) εδώ την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ το 2019.

Μετωπική δεύτερη

«Η απώλεια της εμπιστοσύνης στον ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία από τα μεσαία κοινωνικά και οικονομικά στρώματα, λόγω αστοχιών των υπολογισμών των δανειστών, που οδήγησαν σε άδικη και υπέρμετρη φορολόγηση, δεν ισοφαρίζεται από την αναγκαία στήριξη που η διακυβέρνησή μας έδωσε στα πολύ χαμηλά και μηδενικά εισοδήματα». Μόλις διαβάσατε ένα απόσπασμα του πρόσφατου μανιφέστου – παρέμβασης των προεδρικών Παππά – Σπίρτζη – Ζαχαριάδη και προφανώς εδώ αναθεωρείται η αποτίμηση για τα οικονομικά της περιόδου 2015-2019.

Είναι μια στροφή για τους ίδιους, παρότι διατηρείται ο σκεπτικισμός τους για τα τότε πεπραγμένα. Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας είχε παραδεχθεί στους φετινούς Δελφούς πως το μαξιλάρι πλεονάσματος γεννήθηκε από βαριά φορολογία («ματωμένη») και αυτό διαβάστηκε ως προσπάθεια ενσωμάτωσης του εσωτερικού κραδασμού. Πολλοί θυμήθηκαν κάτι παλιά πυρά Χρήστου Σπίρτζη κατά Ευκλείδη Τσακαλώτου: «Θα μπορούσαμε να λάβουμε μετά τον Αύγουστο του 2018 γρηγορότερα μέτρα που θα ανακούφιζαν τα κοινωνικά στρώματα που είχαν εισφέρει για να ξεπεραστεί η κρίση, όπως οι 120 δόσεις. Θα μπορούσαμε να μην έχουμε τα υπερπλεονάσματα πάνω από τους στόχους και να υπήρχαν υψηλότερες κοινωνικές παροχές, συντάξεις ή και μικρότερη επιβάρυνση στα μεσαία στρώματα. Η πιο σημαντική, όμως, ολιγωρία ήταν η συνέχιση της μη συνδρομής του τραπεζικού συστήματος στην προσπάθεια των παραγωγικών δυνάμεων της χώρας και στις ανάγκες του ελληνικού λαού».

Μετωπική τρίτη

Κρατούσε χρόνια η κολόνια της κόντρας προεδρικών – οικονομικού επιτελείου για το θέμα του μαξιλαριού και της μεσαίας τάξης. Αλλο περιστατικό έθετε στο κάδρο τον Παύλο Πολάκη, πάλι πολύ πίσω (Ιανουάριος 2021): «Απωθήσαμε στρώματα που σήκωσαν το μεγαλύτερο βάρος», είχε πει τότε ο τέως αναπληρωτής υπουργός Υγείας που δεν στρογγυλεύει τα λόγια του και εσωκομματικά.

Ο Τσακαλώτος απ’ τη μεριά του κατά καιρούς έχει υπερασπιστεί το cash buffer και ως στρατηγικό για να βγει η χώρα στις αγορές αλλά και αντικρούοντας τις επιθέσεις από τη ΝΔ για το θέμα. «Η εναλλακτική του μαξιλαριού λοιπόν ήταν η προληπτική γραμμή πίστωσης», είχε πει ο τέως τσάρος των οικονομικών του ΣΥΡΙΖΑ (Οκτώβρης 2021), συμπληρώνοντας πως «τα πρωτογενή πλεονάσματα δεν ήταν επιλογή μας, το έχω εξηγήσει πολλές φορές.

Αντίθετα, αποτέλεσαν ένα μεγάλο λάθος των θεσμών». Εδώ συναντιέται πια με τους προεδρικούς και τη στροφή τους σε μια ανακωχή. Που όμως, όπως έδειξε το σφοδρό επεισόδιο Γιώργου Τσίπρα – Δημήτρη Λιάκου, είναι εξαιρετικά εύθραυστη.