Μια βόλτα στην Αθήνα με οδηγό τα βιβλία

Με ξεναγούς συγγραφείς, καλλιτέχνες και ακαδημαϊκούς, οι Αθηναίοι έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν άγνωστες γωνιές της πόλης, ακολουθώντας τις αθηναϊκές διαδρομές που περιγράφονται στα έργα τους αλλά και να γίνουν για λίγο «πρωταγωνιστές» στα σημεία που αποτέλεσαν σκηνικό ή έμπνευση για τα βιβλία τους.

Πρόκειται για τις Αθηναϊκές Διαδρομές Βιβλίου, μια πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων, μέσω του Athens Culture Net, που σημείωσε μεγάλη επιτυχία τον Νοέμβριο και συνεχίζεται και τον τελευταίο μήνα του χρόνου.

Η μοναδική αυτή δράση πολιτισμού πραγματοποιείται σε συνεργασία με εκδοτικούς οίκους, χώρους πολιτισμού, συγγραφείς και καλλιτέχνες, οι οποίοι με οδηγό τα βιβλία, τα έργα και τις έρευνές τους συστήνουν ξανά τις γειτονιές σε όσους τους ακολουθούν, περπατώντας πλάι τους σε δρόμους και περιοχές της πρωτεύουσας.

Στους τάφους αγωνιστών του ’21

Οι διαδρομές του Δεκεμβρίου είναι, δε, διπλά… ξεχωριστές, κυρίως λόγω των εορτών, ενώ η πρώτη – που θα πραγματοποιηθεί την ερχόμενη Κυριακή, 5 Δεκεμβρίου – γίνεται στο πλαίσιο των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Για περίπου μιάμιση ώρα οι συμμετέχοντες θα ξεναγηθούν στο Α’ Κοιμητήριο Αθηνών, και πιο συγκεκριμένα στους τάφους των Αγωνιστών του 1821.

Περιηγήτρια της διαδρομής αυτής θα είναι η δρ Ιστορίας της Τέχνης και προϊσταμένη του Τμήματος Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Δήμου Αθηναίων Ζέττα Αντωνοπούλου, η οποία μαζί με τον ιστορικό τέχνης Μιχάλη Γιοχάλα θα μοιραστούν τα αποτελέσματα της έρευνας του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, στην οποία έλαβαν μέρος.

Το θέμα της έρευνας, που συγχρηματοδοτείται από εθνικούς πόρους και την Ευρωπαϊκή Ενωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση», είναι «Από τα Οπλα στον Λόγο. Τάφοι Αγωνιστών – Τάφοι Λογοτεχνών στο Α’ Κοιμητήριο Αθηνών».

«Στην εκπνοή του επετειακού έτους για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση θα περιηγηθούμε τους τάφους των Αγωνιστών του 1821, γνωστούς και άγνωστους, ανάμεσα στο πλήθος των ταφικών μνημείων του Α’ Κοιμητηρίου Αθηνών. Μέσα από την έρευνα που πραγματοποιήσαμε, εντοπίσαμε τα ταφικά τους μνημεία. Μιλάμε για τον 19ο αιώνα και αυτοί οι τάφοι είναι από τους πρώτους στο Νεκροταφείο, το οποίο ξεκίνησε να λειτουργεί περί το 1836. Είναι, λοιπόν, μνημεία από την πρώτη 20ετία λειτουργίας του Κοιμητηρίου», σημειώνει στα «ΝΕΑ» η Ζέττα Αντωνοπούλου.

Η ιστορία μέσα στην πόλη

Τα ταφικά μνημεία του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, του Οδυσσέα Ανδρούτσου, του Ανδρέα Μεταξά, του Ανδρέα Ζαΐμη είναι μερικά μόνο από αυτά που βρίσκονται στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών και έχουν συνδεθεί με το 1821.

«Ωστόσο, ενδιαφέρον έχουν και τα πρόσωπα, που μπορεί να μην ήταν κατά βάση αγωνιστές της Επανάστασης, αλλά από το δικό τους μετερίζι συνέβαλαν αποφασιστικά στην εξέλιξη του Αγώνα. Γιατροί, πολιτικοί, οι οποίοι προσέφεραν στην Επανάσταση, βρίσκονται θαμμένοι στο Α’ Κοιμητήριο, όπως είναι ο δημογέροντας Δημήτριος Καλλιφρονάς».

Πρόσωπα και εικόνες μιας άλλης εποχής, με διαχρονικούς συμβολισμούς, εκπλήξεις και απώλειες στο πέρασμα των ετών, οι τάφοι του Αγώνα συγκροτούν ένα διασκορπισμένο σύνολο.

«Στην έρευνα εξετάσαμε τα μνημεία αυτά και πώς απεικονίζονται τα πρόσωπα στην τελευταία τους κατοικία. Είναι κλασικά μνημεία ή προτομές που τους δείχνουν με όπλα; Ολα αυτά θα συζητήσουμε και στην περιήγησή μας».

Οπως εξηγεί η προϊσταμένη του Τμήματος Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Δήμου Αθηναίων, η διαδρομή που θα ακολουθήσουν την Κυριακή περνά μπροστά από τους κυριότερους τάφους και καθένας έχει κάτι να πει. Εξάλλου, σύμφωνα με την ίδια, το ταφικό σήμα από την αρχαιότητα «μιλάει» για τον νεκρό.

«Είναι μια ενδιαφέρουσα διαδρομή, χωρισμένη σε τέσσερις τομείς στο Κοιμητήριο, κι αυτό γιατί μπορεί να δει κανείς την ιστορία μέσα στην πόλη αλλά και την εξέλιξη του Α’ Δημοτικού Κοιμητηρίου της Αθήνας, το οποίο είναι και η μεγαλύτερη υπαίθρια γλυπτοθήκη».

Με ηλεκτρονική προεγγραφή

Αξίζει να σημειωθεί πως η συμμετοχή στις Αθηναϊκές Διαδρομές Βιβλίου, οι οποίες πραγματοποιούνται κάθε Σάββατο ή Κυριακή, είναι δωρεάν και γίνεται με ηλεκτρονική προεγγραφή (μέχρι 20 άτομα σε κάθε διαδρομή), την οποία μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να πραγματοποιήσουν μέσα από εδώ.

Η επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού Covid-19 και αστυνομικής ταυτότητας είναι απαραίτητη για τη συμμετοχή στην εκδήλωση, όπως άλλωστε και η χρήση μάσκας καθ’ όλη τη διάρκειά της.

Επισημαίνεται πως η επόμενη αθηναϊκή διαδρομή, που έχει σχεδιαστεί από τους υπευθύνους του προγράμματος, θα είναι στο στολισμένο για τις γιορτές Δημαρχείο της Αθήνας, περιήγηση που θα πραγματοποιήσει και πάλι η προϊσταμένη του Τμήματος Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Δήμου Αθηναίων Ζέττα Αντωνοπούλου.

Οσο για τον τελευταίο περίπατο της χρονιάς, αυτός θα γίνει στην περιοχή του Κεραμεικού, με θέμα την αρχιτεκτονική κτιρίων, από την αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης Αμαλία Κωτσάκη.