Τρύπες

Πώς εκλαμβάνει την υγειονομική προφύλαξη ένα σημαντικό τμήμα των πολιτών; Μόνο ως προς την αστυνομική της διάσταση. «Δεν με βλέπουν; Παραβιάζω το κόκκινο. Με βλέπουν; Αγαλμα στο φανάρι». Αυτό ισχύει ως προς τη μάσκα, τη μηχανική εκδοχή της προφύλαξης. Κατεβασμένη στο πιγούνι, από μακριά μοιάζει με άσπρη γενειάδα. Αλλά ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και με το εμβόλιο, τη βιοχημική πλευρά της προφύλαξης. «Εχω νομικές επιπτώσεις; Το κάνω. Οχι; Λουφάρω».

Πέρα από τα εύλογα αλλά σχεδόν ακαδημαϊκά, ζητήματα δικαιωμάτων, ο πυρήνας του προβλήματος νομίζω ότι βρίσκεται στον τρόπο εξωτερικής, φορμαλιστικής πειθαρχίας ή απειθαρχίας. Η προτροπή για εμβολιασμό εκλαμβάνεται ως εξωτερική, απομακρυσμένη ρύθμιση και όχι ως λογική επιλογή με επιστημονικούς όρους. Αντιμετωπίζεται σαν ΚΤΕΟ. Ενα βεβαιωτικό χαρτί ανεξαρτήτως αν το αμάξι καίει κάρβουνο.

«Τυποφοβική» λειτουργία, ορίζει τις συμπεριφορές του πολίτη. Ετσι αντιμετωπίζει και τη συμμόρφωση. Οταν εμβολιαστεί, νιώθει ότι ξεμπέρδεψε και μπορεί να ωρύεται, χωρίς μάσκα στο σουβλατζίδικο. Που σημαίνει ότι ο σχηματισμός μιας βαθύτερης πεποίθησης για την ασθένεια και τον τύπο απειλής που αυτή υποστασιοποιεί και που πρέπει να ορίζει τελείως διαφορετικές συμπεριφορές, αυτοπροφύλαξης και ετεροπροφύλαξης, απλώς δεν υπάρχει.

Η συζήτηση περί εμβολιασμού, πειθαρχιών, επιπτώσεων, εξοστρακίζεται σε ένα είδος πολιτικού πουριτανισμού ή κατατείνει σε μια προσπάθεια ενοχοποίησης πολιτικού αντιπάλου. Ομως οι εφαρμοζόμενες πολιτικές, οι εντυπωσιακές αντιφάσεις, οι περιττές και αντιλειτουργικές «ρυθμίσεις», οφείλονται στο ότι πολλοί κυβερνητικοί διαχειρίζονται ένα πρόβλημα, χωρίς τους λογικούς όρους συγκρότησής του.

Αντιμετωπίζεται η άρνηση, η επίδρασή της στη διασπορά, στις αναζωπυρώσεις, στις μεταλλάξεις κ.λπ. ως ένα παράπτωμα. Πάρκαρες στο πεζοδρόμιο. Πάρε κλήση. Ομως παραμένει σκοτεινό, άρα αναπάντητο, το πού οφείλεται η άρνηση. Μάλλον στον ακαθόριστο, αμυντικό χώρο, που οφείλεται και η αβεβαιότητα, η αντιφατικότητα των πολιτικών, διαχειριστικών αποφάσεων. Σε μια γραφειοκρατική ταξινόμηση του υγειονομικού προβλήματος και μια ξώφαλτση ερμηνεία της επιβαλλόμενης υγειονομικής συμπεριφοράς. Δεν υπάρχει ανάλυση της άρνησης γιατί δεν υπάρχει ανάλυση των πολλών συμπεριφορικών προβλημάτων, που σχετίζονται με τον δημόσιο, θεσμικό χώρο. Συμπεριφορών που οδηγούν είτε σε μια θεσμική κατάνυξη, είτε σε μια πεισματική, εφηβική απείθεια. Η υπόθεση εντοπισμού ως προβλήματος, μόνο του φαινομένου της άρνησης, ξεπερνάει τις κρίσιμες πτυχές της εμπιστοσύνης στο κράτος και το πολιτικό σύστημα και της αποδοχής του θεσμικού και συμβολικού ίχνους τους. Στην τρέχουσα πολιτική αντιμετώπιση της πανδημίας, δεν αίρονται οι όροι της άρνησης, αλλά «περικυκλώνονται» με ασύνδετες, σχεδόν αυτοσχέδιες ρυθμίσεις. «Εδώ ο κόσμος καίγεται, στα ψιλά γράμματα ευαισθησιών ή κολλημάτων θα σταθούμε» σκέφτεται ο πολιτικός γραφειοκράτης.

Εχουν εντοπιστεί τα προβλήματα ανισότητας (χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη Αφρικής ή άλλων φτωχών περιοχών του πλανήτη) που ό,τι και να κάνεις στη Δύση, ο χώρος της φτώχειας θα αποτελεί εργαστήριο μεταλλάξεων. Πέφτει ακόμα και από τον Μπάιντεν η ιδέα άρσης της πατέντας, αφού έχει διακωμωδηθεί στην Ελλάδα, η αντίστοιχη, προγενέστερη άποψη της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Είπαμε ταυτόχρονη, ολοκληρωτική κάλυψη, για να ελεγχθεί. Αλλιώς έχουμε τρύπες ανανέωσης της νόσου. Ομως αν δεν επιλυθεί αυτό το πολιτιστικό πρόβλημα που προσπαθώ να περιγράψω, οι «μέσα», ενδοδυτικές «τρύπες», θα παραμένουν και όλες οι πολιτικές προτροπές θα είναι τροχονόμου που θέλει να σου χαλάσει την έξοδο και όχι ρυθμιστή που οργανώνει την κυκλοφορία σου.