Λιβάδι Ελασσόνας – Η γενέτειρα του Γεωργάκη Ολύμπιου

Κωμόπολη στο βόρειο άκρο της Περιφερειακής Ενότητας Λάρισας, στα όρια Θεσσαλίας και Μακεδονίας, το Λιβάδι είναι χτισμένο στις νοτιοανατολικές πλαγιές του όρου Τιτάρου, σε υψόμετρο 1.160.

Τμήμα του Δήμου Ελασσόνας, το Λιβάδι ήταν η γενέτειρα του Γεωργάκη Ολύμπιου (1772-1821), αρματολού του Ολύμπου, Φιλικού και αγωνιστή της Επανάστασης στη Μολδοβλαχία, αλλά και τόπος καταγωγής του Αλέξανδρου και του Παύλου Ζάννα.

Η περίοδος της ίδρυσης του παραδοσιακού οικισμού με τα πετρόχτιστα σπίτια, τις βρύσες και τα γραφικά λιθόστρωτα καλντερίμια δεν είναι γνωστή μετά βεβαιότητας (έχει προταθεί ο 11ος/12ος, αλλά και ο 15ος αιώνας).

Πηγή: livadi.gr

Πάντως, η πρώτη ασφαλής αναφορά σχετικά με την κατοίκησή του ανάγεται στο 17ο αιώνα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η κωμόπολη ονομαζόταν συχνά και Βλαχολίβαδο λόγω της βλάχικης καταγωγής των κατοίκων της.

Πηγή: livadi.gr

Από το Λιβάδι προέρχονταν μέλη των εμπορικών και βιοτεχνικών κοινοτήτων όχι μόνο της Θεσσαλίας (Ελασσόνας, Τσαριτσάνης, Τυρνάβου, Λάρισας) αλλά και της Μακεδονίας (Σερβίων, Κατερίνης και Θεσσαλονίκης).

Πηγή: livadi.gr

Το Λιβάδι απελευθερώθηκε από τον τουρκικό ζυγό στις 10 Οκτωβρίου 1912, ύστερα από πέντε και πλέον αιώνες σκλαβιάς.

Πηγή: livadi.gr

Η βλάχικη κωμόπολη ήταν άλλοτε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα παραθερισμού της Θεσσαλομακεδονίας, ευρέως γνωστό για το υγιεινό κλίμα του και τα αγνά προϊόντα του.

Από τον οικισμό και την ευρύτερη περιοχή, που προσφέρεται για περιπατητικές διαδρομές, είναι ορατές οι κορυφές του Ολύμπου, η πεδιάδα της Ελασσόνας, τα Χάσια, τα Καμβούνια και η Νότια Πίνδος.

Πόλους έλξεως για τους φυσιολάτρες αποτελούν οι θέσεις «Σάπκα» (με δάσος οξιάς), «Στουρνάρια», «Πολέζος» και «Σάλτσι».

Πηγή: livadi.gr

Στις τοπικές νοστιμιές συμπεριλαμβάνονται τα τυροκομικά προϊόντα (κύρια απασχόληση των κατοίκων της κωμόπολης είναι η κτηνοτροφία) και τα γλυκά κουταλιού.

Το μεγαλύτερο πανηγύρι στο Λιβάδι γίνεται το Δεκαπενταύγουστο, ενώ το χωριό πανηγυρίζει επίσης στη γιορτή του Προφήτη Ηλία (20 Ιουλίου) και στη γιορτή της Αγίας Τριάδας.

Τα θρησκευτικά μνημεία

Αξιόλογα θρησκευτικά μνημεία της κωμόπολης είναι οι εκκλησίες των Αγίων Αναργύρων, της Κοίμησης της Θεοτόκου και του Αγίου Κωνσταντίνου, που φέρουν εξαίρετα ξυλόγλυπτα τέμπλα.

Έξω από το Λιβάδι βρίσκεται η μονή της Αγίας Τριάδας. Η ακριβής χρονολογία ιδρύσεως της μονής δεν είναι ακριβής (πιθανολογείται ότι οικοδομήθηκε το 17ο αιώνα).

Πηγή: Ιερά Μητρόπολις Ελασσώνος

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το επιχρυσωμένο ξυλόγλυπτο τέμπλο του ναού (1750).

Η μονή της Αγίας  Τριάδας, που θεωρείται ο τόπος αφετηρίας της επανάστασης του Ολύμπου το 1878, αποτέλεσε καταφύγιο και ορμητήριο πολλών κλεφτών και αρματολών του Ολύμπου.

Πηγή: Ιερά Μητρόπολις Ελασσώνος

Η μονή πανηγυρίζει τη Δευτέρα του Αγίου Πνεύματος και την ημέρα της εορτής του Αγίου Προκοπίου.

Πλησίον της μονής είναι χτισμένος ο κοιμητηριακός ναός του Αγίου Χαραλάμπους, κτίσμα του 18ου αιώνα.

Πηγή: Ιερά Μητρόπολις Ελασσώνος

Ο Γεωργάκης Ολύμπιος

Το άγαλμα του Γεωργάκη Ολύμπιου και η οικία-μουσείο του αγωνιστή διαφυλάσσουν την τοπική παράδοση και την ιστορική μνήμη.

Πηγή: livadi.gr

Στο αποκατεστημένο κτίριο, τυπικό δείγμα λιβαδιώτικης κατοικίας, είδε το φως ο Γεωργάκης Ολύμπιος, γόνος των Λαζαίων, ηρωικής οικογένειας αρματολών του Ολύμπου.

Πηγή: livadi.gr

Αφού τελείωσε το σχολείο, ο Γεωργάκης Ολύμπιος έγινε αρματολός κοντά σε καπετάνιους της Πιερίας.

Έλαβε μέρος στη σερβική επανάσταση του 1804 και στο ρωσοτουρκικό πόλεμο των ετών 1806-1812.

Ο Γεωργάκης Ολύμπιος, ένθερμος υποστηρικτής του οράματος του Ρήγα Φεραίου για τη συνεργασία των βαλκανικών λαών, μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και διορίστηκε από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη αρχιστράτηγος των δυνάμεων της Μολδοβλαχίας.

Πηγή: livadi.gr

Αφού προσέφερε τις υπηρεσίες του στον επαναστατικό αγώνα που διεξήχθη στη Μολδοβλαχία και έλαβε μέρος στη μάχη του Δραγατσανίου, ο Γεωργάκης Ολύμπιος βρήκε τραγικό θάνατο το Σεπτέμβριο του 1821, ανατινάσσοντας μαζί με τους συντρόφους του τη μονή Σέκου (στη Μολδαβία), που πολιορκούνταν από τους Τούρκους.

Αυτή ήταν η τελευταία στρατιωτική σύγκρουση των ελληνικών δυνάμεων με τους Οθωμανούς στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες.